Macbeth - William Shakespeare

(Aantal:0)

Titel	Macbeth
Overige inspiratiebronnen	Het verhaal is losjes gebaseerd op het verhaal van de Schotse koning Macbeth uit de Chronicles van Raphael Holinshed (een geschiedenis van Engeland)
Auteur	William Shakespeare
Discipline	Toneel
Gepubliceerd op	1606

Aanvullen

Bekijk alle

reacties

op deze pagina!

Synopsis

Koning Duncans generaals Macbeth en Banquo keren terug na het neerslaan van een opstand tegen Duncan, als ze drie heksen tegenkomen. De heksen voorspellen dat Macbeth dat hij "Thane of Cawdor and king hereafter" zal worden en dat de zonen van Banquo ooit zullen regeren. Kort na deze ontmoeting hoort Macbeth dat hij Thane (een aristocratische rang) van Cawdor wordt. Duncan komt hem opzoeken in zijn kasteel. Macbeth vertelt zijn vrouw van de voorspelling. Na aanmoediging van haar vermoordt Macbeth de koning. Zijn zonen Malcolm en Donalbain ontkomen en krijgen de schuld van de moord. Macbeth wordt tot koning gekroond. Hij is bang vanwege de voorspelling over Banquo en zijn zonen en hij stuurt moordenaars op ze af. Banquo wordt vermoord, maar de jonge Fleance weet te ontkomen. Die avond bij het diner ziet Macbeth de geest van Banquo, waar hij erg van schrikt. De heksen vertellen hem dat hij veilig is totdat het bos van Birnam naar de heuvel van Dunsinane komt en dat gaan man uit een vrouw geboren hem ooit zal vermoorden. Als Macbeth hoort dat Macduff, de Thane van Fife, is gevlucht naar Engeland, laat hij Lady Macduff en haar kinderen vermoorden. Hierop organiseren Macduff en Malcolm een opstand tegen hem. Lady Macbeth, overmand door schuldgevoelens, bekent alles aan haar arts. Malcolm en Macduff verzamelen hun troepen in het bos van Birnam en zij bevelen hun soldaten om zich te camoufleren met takken en zo op te trekken naar Dunsinane. Macbeth en Macduff treffen elkaar in de strijd, waar Macbeth te horen krijgt dat Macduff met een keizersnee ter wereld is gekomen. Hij geeft zich over en hij wordt onthoofd. Malcolm wordt de nieuwe koning.

Overzichten

Overzicht van uitvoeringen van dit werk en/of producties die op dit werk zijn gebaseerd, en die in Nederland te zien zijn geweest:

Titel	Producent	Premièreseizoen	Regisseur	Premièrelocatie
Macbeth	Amsterdam Stadsschouwburg	1833/1834		Stadsschouwburg, Amsterdam (1774-1890)
Macbeth	Gezelschap A. Peters	1847/1848		Rotterdamsche Schouwburg (1774-1887), Rotterdam
Macbeth	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1887/1888		Stadsschouwburg, Amsterdam (1774-1890)
Macbeth (voordracht)	Eduard Verkade	1904/1905		Het Concertgebouw, Amsterdam
MacBeth	De Hagespelers (1907-1912)	1909/1910	Eduard Verkade	Hollandsche Schouwburg, Amsterdam
Macbeth	Die Haghespelers (1913-1917)	1916/1917	Eduard Verkade	Theater Verkade, 's-Gravenhage
Macbeth	N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924)	1922/1923	Eduard Verkade	Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Macbeth	Vereenigd Tooneel	1924/1925		Openluchttheater Franckendael, Amsterdam
Macbeth	Eduard Verkade	1930/1931		Posthuis Theater, Heerenveen
Macbeth	N.V. Amsterdamsche Tooneelvereeniging (1932-1938)	1936/1937	August Defresne	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
MacBeth	Eduard Verkade
De slaapwandelscène (Macbeth)	Gelegenheidscombinaties	1943/1944		Stadstheater, Arnhem
MacBeth	Eduard Verkade	1946/1947		Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Fragmenten uit Macbeth	Producent onbekend	1946/1947	Eduard Verkade	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	De Nederlandse Comedie	1956/1957	Johan de Meester jr.	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Holland Festival	1961/1962	Oliver Neville	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	De Haagsche Comedie	1963/1964	Joris Diels	Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Macbeth	Mickery	1969/1970	Robert Henderson	Mickery, Loenersloot
Macbeth	National Youth Theatre of Great Britain	1970/1971	Michael Croft, David Weston	Stadsschouwburg, Haarlem
Macbeth	Koninklijke Vlaamse Schouwburg	1970/1971	Jo Dua	Stadsschouwburg Velsen, IJmuiden
Macbeth	Publiekstheater	1975/1976	Hans Croiset	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Holland Festival	1981/1982	Collectief	Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Macbeth	Theater La Luna	1982/1983	Çanci Geraedts	Op locatie
Lady Macbeth	Caroline Beukman	1983/1984	Elise Hoomans	Op locatie
Macbeth	Super Ichiza	1984/1985	Shinichi Iwata	Meervaart, Amsterdam
MacBeth	Toho Company	1985/1986	Yukio Ninagawa	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Eigentijds Podium	1985/1986	Roger Vossenaar	De Brakke Grond, Amsterdam
The Macbeths	Neil van der Linden	1985/1986	Neil van der Linden	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	De Salon	1986/1987	Edwin de Vries	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Grand Theatre Producties	1986/1987	Titus Muizelaar	Grand Theatre, Groningen
Macbeth	De Tijd vzw	1987/1988	Ivo van Hove	Frascati, Amsterdam
Macbeth	Footsbarn Theatre	1987/1988		Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Ro Theater	1989/1990	Antoine Uitdehaag, Jos Thie	Theater Rotterdam Schouwburg, Rotterdam
Macbeth	Het Nationale Toneel	1989/1990	Franz Marijnen	Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Macbeth (of alleen dwazen sterven)	Peter Baren	1989/1990		Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth!	Stuffed Puppet Theatre	1992/1993	Luc van Meerbeke	Stadsschouwburg, Utrecht
Macbeth	The New Triad Theatre Company	1990/1991	John Strehlow	Stadsschouwburg, Haarlem
Macbeth	Internationaal Poppentheater Festival Amsterdam	1990/1991		Stadsschouwburg, Maastricht
Macbeth	Frascati, Amsterdam	1991/1992	Koos Terpstra	Frascati, Amsterdam
Macbeth	Theaterschool	1991/1992	Evert van der Meulen	Frascati, Amsterdam
Studio 7: Macbeth	De Parade	1992/1993		Op locatie
Macbeth	Théâtre Repère	1993/1994	Robert Lepage	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Het Zuidelijk Toneel	1993/1994	Alize Zandwijk	Plaza Futura, Eindhoven
Aan tafel met Macbeth	Doortheater	1993/1994	Niels Doornbos	USVA Theater, Groningen
Naar Macbeth	Blauw Vier vzw	1993/1994	Jo Roets, Greet Vissers	Jeugdtheater De Krakeling (Westerpark), Amsterdam
Macbeth	De Paardenkathedraal	1993/1994	Henk van Ulsen	De Paardenkathedraal, Utrecht
Macbeth	Theater an der Ruhr	1993/1994	Roberto Ciulli, Hans Peter Clahsen	Leidse Schouwburg, Leiden
Macbeth	Stichting Coyote	1994/1995	Hélène Meyer	Theater Bis, 's-Hertogenbosch
Macbeth	Stichting Theaterwerkplaats Limburg Het Kruis van Bourgondië	1994/1995	Marc Debisschop	Op locatie
Needcompany's Macbeth	Needcompany	1995/1996	Jan Lauwers	Theater Rotterdam Schouwburg, Rotterdam
Macbeth	De Wetten van Kepler	1996/1997	Wim Berings	Theater Bis, 's-Hertogenbosch
Màcbèth móórdenáár!	Teneeter	1997/1998	Rinus Knobel	Het Badhuis, Nijmegen
Macbeth	Hotel Modern	1998/1999	Hotel Modern	Theater Lantaren / Venster, Rotterdam
Macbeth	Toneelgroep De Appel	1998/1999	Aus Greidanus sr.	Appeltheater, 's-Gravenhage
Een Macbeth	Het MUZtheater	1998/1999	Allan Zipson, Theo Fransz	Zaantheater, Zaandam
Macbeth	Hotel Modern	1999/2000	Hotel Modern	Theater Lantaren / Venster, Rotterdam
Macbeth	Theater Froe Froe vzw	1999/2000	Jan Maillard	Stadsschouwburg, Utrecht
Macbeth	Meno Fortas	2000/2001	Eimuntas Nekrosius	Stadsschouwburg, Utrecht
Macbeth	Ro Theater	2000/2001	Alize Zandwijk	RO Theater, Rotterdam
Macbeth	Toneelgroep Amsterdam	2000/2001	Gerardjan Rijnders	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbeth	Contemporary Legend Theatre	2000/2001		Stadsschouwburg, Utrecht
Macbeth	Koninklijke Vlaamse Schouwburg	2001/2002	Ola Mafaalani	Toneelschuur, Haarlem (1970-2003)
Macbeth	Frascati Producties	2003/2004	Sophie Hoeberechts	De Brakke Grond, Amsterdam
Macbeth	Noord Nederlands Toneel	2004/2005	Marc Becker	Op locatie
Macbeth	Friches Théâtre Urbain	2004/2005		Op locatie
Maakbet	De Plaats	2005/2006	Albert Hoex	Stadstheater, Arnhem
Macbeth	Out Of Joint	2005/2006	Max Stafford-Clark	Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Macbeth	Düsseldorfer Schauspielhaus	2005/2006	Jürgen Gosch	Westergasfabriek, Amsterdam
De negen heksen van Macbeth	Teo Joling	2006/2007	Porgy Franssen, Dirk Groeneveld	Frascati, Amsterdam
Macbeth	Cheek By Jowl	2009/2010	Declan Donnellan	Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Macbeth	Fryske Toaniel Stifting Tryater	2010/2011	Ira Judkovskaja	Op locatie
Macbeth	ZEP	2011/2012	Peter Pluymaekers	Theater Bellevue, Amsterdam
Macbeth	Toneelgroep Amsterdam	2011/2012	Johan Simons	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Lady Macbeth	Theatergroep De Kern	2012/2013	Jan-Jaap Jansen	Op locatie
MCBTH	VocaalLAB Nederland	2013/2014	Guy Cassiers	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Macbain	Dood Paard	2014/2015		Frascati, Amsterdam
Macbeth	De Toneelmakerij	2015/2016		Theater Bellevue, Amsterdam
Macbeth in Combinatie met Comedy of Errors	Shakespeare Theater Diever	2020/2021	Jack Nieborg	Diever, Openluchttheater
Macbeth	King's Men	2021/2022	Silvia Andringa	Op locatie
Macbeth	Theater Mooi Weer	2023/2024	Eva Lemaire	Op locatie

Overzicht van afgeleide werken:

Titel	Maker(s)	Wereldpremière	Premièrelocatie
Macbeth	Giuseppe Verdi, Francesco Maria Piave	14 maart 1846	Teatro della Pergola, Florence

Verdere informatie

Het stuk is diverse malen verfilmd en in televisieseries bewerkt. Bekende verfilmingen zijn die van Orson Welles uit 1948 en van Roman Polanski uit 1971. Akira Kurosawa maakte een Japanse versie van het verhaal van Macbeth met de titel Troon van bloed (1957). Bepaalde elementen uit het stuk, waaronder de voorspelling door de drie heksen, werden gebruikt in de Britse komische televisieserie Blackadder. Het bijgeloof rond het stuk vormt een running gag in de aflevering 'Sense and Senility' uit het derde seizoen.

De Noorse thrillerauteur Jo Nesbø herwerkte het stuk in 2018 naar een misdaadroman Macbeth, gesitueerd in een 20ste-eeuwse industriestad. Dit kadert in het Hogarth Shakespeare project dat hedendaagse adaptaties van Shakespeares werk aanmoedigt.

Een opera van Giuseppe Verdi, gebaseerd op het stuk en met een libretto van Francesco Maria Piave, dateert uit 1847.

Macbeth geniet traditioneel onder toneelspelers een zekere beruchtheid. Opvoeringen van het stuk zouden vaak geplaagd worden door ongelukken en tegenslag. Het bijgeloof onder Engelse acteurs gaat zelfs zo ver, dat men aan het stuk refereert als 'the Scottish play' in plaats van het bij de eigen naam te noemen.

Bronnen

• Wikipedia