Grand Theatre, Groningen

Het Grand Theatre aan de Grote Markt in Groningen

Naam	Grand Theatre, Groningen
Plaats	Groningen
Type	Theatergebouw
Architect	G. Saville
Bouwjaar	1929-1930
	Website

Geschiedenis Grand Theatre, Groningen

In 1929-1930 werd aan de Grote Markt 35 in Groningen een bioscoop gebouwd naar ontwerp van architect G. Saville. Tijdens de openingsvoorstelling op 28 april 1930 werden twee films en een pauzeact door de conferencier Alex de Haas vertoond. Het ging hier nog om de stomme films Haar hoogste verlangens van Olga Tsjechova en Helden der lucht met Sue Carroll en David Hollins. Een pianist en een violist verzorgden de begeleiding.

In 1948-1949 werd, in eigen beheer, het Grand Theatre ingrijpend verbouwd. Zo werd de zaalopstelling gewijzigd en kwamen er nieuwe stoelen en lichtkronen; de elektrische installatie werd deels vernieuwd; naast het voordoek, rood met brokaat, werden met bladgoud bedekte ganzen opgehangen; er kwam een ruimere bovenfoyer met buffet.

In 1983 werd, ook weer door eigen medewerkers, in het verlengde van het tweede balkon een bovenzaal gebouwd.

Voor de verbouwing in 1994-1995 werden de architecten Thon Karelse en Jurjen van der Meer van Bureau Karelse Van der Meer (De Zwarte Hond) uit Groningen aangetrokken. Het ging dan ook om grote werken: de achtergevel werd vervangen en aan de achterkant kwam een trappenhuis met enkele kleedkamers; op het dak werd een nieuwe verdieping gebouwd voor een repetitiestudio en vier kantoren en een kantine; de entree gelijkvloers gemaakt aan de begane grond. De historische sfeer werd zoveel mogelijk gehandhaafd door materialen te hergebruiken. De voorgevel, die op de monumentenlijst staat werd gerestaureerd.

Acties voor behoud van Grand Theatre, 1980

In november 1977 werd het theater plotseling gesloten als bioscoop. De volgende maand volgde overname van het gebouw door Wolff bioscoopconcern van makelaar La Gro Ebens. Op 26 april 1978 werd het doorverkocht aan Bouwbank Stok BV te Tilburg. De nieuwe eigenaar had het plan op de plek winkels en appartementen te bouwen. Maar er gebeurde niets. Voor de actiegroep Ruimte voor Kultuur was dit de aanleiding om in de nacht van 30 op 31 mei 1980 het theater te kraken. Deze groep was opgericht tijdens discussies op 30 april (Geen woning geen kroning) en 7 mei 1980 over het falende cultuurbeleid van de gemeente. Men ergerde zich aan het grote gebrek aan repetitie- en presentatiemogelijkheden voor podiumkunsten.

In de stad was op dat moment de Stadsschouwburg al vier jaar gesloten, was in 1972 het koetshuis, de thuisbasis van het Vestzaktheater gesloopt en dreigde het Kruithuis, een klein vlakkevloertheatertje, in 1974 ingericht in de rekwisietenruimte van de Stadsschouwburg, te verdwijnen. Het laatste was vooral de aanleiding voor harde actie rond het als maar leeg staande Grand Theatre. Alles was goed voorbereid, want al op zaterdag 31 mei en zondag 1 juni werden er in het gekraakte pand doorlopend voorstellingen en concerten gegeven: pop, folk, jazz, politieke koren, cabaret, dans, film, kindertheater etc. Het was een doorslaand succes en men realiseerde zich dat het Grand open moest blijven.

Op 22 augustus 1980 werd de vereniging Grand Theatre Grandioos opgericht met als doel aanschaf en verbouwing van het theater. Binnen vijf jaar werd het Grand erkend als productiehuis en kreeg het subsidie.

Sluiting van het Grand Theatre

De subsidie werd aanzienlijk verminderd toen er door vrijwel alle overheden per kunstenplan 2014-2016 op kunstsubsidies werd bezuinigd. Dit is ook het Grand Theatre, mede door onduidelijk zakelijk beleid, in 2015 fataal geworden. Op 18 maart 2015 werd het theater failliet verklaard en gesloten. Onder auspiciën van de Stadsschouwburg en de Oosterpoort is het theater in september 2015 toch weer geopend.

Tijdelijke heropening september 2015

De Oosterpoort & de Stadsschouwburg Groningen openden vanaf september 2015 tijdelijk de deuren van Grand Theatre Groningen.

Premieres

Een Overzicht van de voorstellingen die in het Grand Theatre, Groningen in première zijn gegaan.

Externe Links

Zie: Website Grand Theatre, Groningen

Bronnen

• Productiedatabase
• Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
• Theaterkrant