Stadstheater, Arnhem
| Naam | Stadstheater, Arnhem |
|---|---|
| Eerdere naam | Stadsschouwburg, Arnhem (1865-1934), Stadsschouwburg, Arnhem (1938) |
| Plaats | Arnhem |
| Type | Theatergebouw |
| Architect | Fred. M.A. Brons |
| Openingsdatum | 19 oktober 1938 |
| Openingsvoorstelling | Don Carlos - N.V. Het Nederlandsch Tooneel - 1938-11-05 |
| Sluitingsdatum | 3 september 2023 |
| Wikidata ID (Q-nummer) | Q27895225 |
| Website |
| Info | Waarde |
|---|---|
| Afbeelding | Arnhem-velperbinnensingel-04140015.jpg |
| Postcode: | 6811 BV |
| Openingsdatum: | 19 okt 1938 |
| Op de kaart: | Ga naar kaart... |
| Wikimedia Commons: | Galerie (Wikimedia Commons) |
| Gelegen in: | Arnhem (Q1310) |
Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina Stadstheater Arnhem op Wikipedia.
Inleiding en geschiedenis
Informatie
Tussen 1865 en 1934 was op dezelfde locatie al een eerdere Stadsschouwburg gevestigd. Deze brandde op 27 december 1934 af, waarna besloten werd een nieuwe schouwburg te bouwen.
Op 19 oktober 1938 werd op dezelfde plek een nieuwe schouwburg geopend met Don Carlos van Schiller door N.V. Het Nederlandsch Toneel. Architect was dit maal Fred. M.A. Brons.
In de oorlog liep het gebouw grote schade op die in 1951 werd hersteld. In 1962 werd het interieur gerenoveerd.
Vanaf 1956 was het huis van Toneelgroep Theater en zijn erfopvolgers. Introdans is vaste huisbespeler van de grote zaal sinds 1973 en tezamen met het Ensemble voor de Jeugd brengen zij jaarlijks vijf premières uit in Arnhem.
In 1978 werd het theater uitgebreid met een kleine zaal en in 1987 werd de toneeltoren gerenoveerd. De grote zaal had nu 764 zitplaatsen, 2 balkons en ook een orkestbak en een lijsttoneel.
De maten: toneelopening 14,96 meter breed en 7,93 meter hoog. Toneel: 36 meter breed, 17 meter diep, 19 meter hoog.
Het theater heeft daarnaast twee kleine zalen met respectievelijk 200 en 60 stoelen. Verder heeft Schouwburg Arnhem diverse foyers en een theatercafé.
Het theater was de eerste schouwburg in Nederland die (in 1978) een nieuwgebouwde kleine zaal (vlakke vloer) aan het traditionele lijsttheater toevoegde, om ruimte te kunnen geven aan de nieuwe theatervormen die zich in de jaren '70 ontwikkelden. Als gevolg daarvan is door de toenmalige schouwburgdirectie in 1985 de theaterwerkplaats InDependance opgericht. Deze theaterwerkplaats is vanaf augustus 2001 gehuisvest in Theater aan de Rijn onder de naam van 'Theaterwerkplaats Generale Oost'.
Op 1 januari 1997 zijn de concertzaal Musis Sacrum en Schouwburg Arnhem onder één directie gebracht, met de opdracht 'het kloppende culturele hart' te worden van de stad.
Vanaf 1 mei 2015 veranderde de naam van het gebouw naar Stadstheater.
Op 3 september 2023 sloot het Stadstheater haar deuren voor een grootscheepse verbouwing. De monumentale delen van het gebouw blijven gespaard, terwijl vooral delen die later aan het gebouw zijn toegevoegd, worden verwijderd. De heropening staat gepland voor 2027.[1]
Architectuur
Interieur: Marmeren vloeren, blank eiken, allegorisch beeldhouwwerk, strak, pilaren. De hoofdkleuren van de grote zaal waren blauw en goud.
Exterieur: Voor die tijd was de schouwburg een modern gebouw in kleurstelling en materiaalgebruik (gele verblendsteen). Sierlijke monumentaliteit (invloed Amsterdamse School), maar strenge verticale structuur voorgevel, zware bronzen deuren, beschilderde foyerramen, allegorisch beeldhouwwerk. Het gebouw zou van een ‘afschrikwekkende voornaamheid’ zijn geweest voor het ‘gewone volk’.
Premieres
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in de Stadsschouwburg in première zijn gegaan:
Een alfabetisch overzicht van deze voorstellingen: Premieres Stadsschouwburg, Arnhem (1938)
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in het Stadstheater in première zijn gegaan:
Een alfabetisch overzicht van deze voorstellingen: Premieres Stadstheater, Arnhem
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
- Facebookbericht Oud-Arnhem
- ↑ Gemeente Arnhem. Vernieuwing Stadstheater. Geraadpleegd op 15 januari 2025.