Onder opera verstaan we de vorm van muziektheater waarbij het verhaal door spelers van het stuk wordt gezongen, met de begeleiding van een muziekensemble.
Een operette (letterlijk 'kleine opera') is een vorm van muziektheater die erg lijkt op opera, hoewel de onderwerpen vaak minder serieus zijn. De muzikale nummers (aria's, duetten, ensembles, koorwerken) worden veelal door gesproken dialogen aan elkaar verbonden, al dan niet ondersteund door melodrama.
Alhoewel er nog met regelmaat nieuwe opera en (minder) operettewerken worden gecreëerd, worden vooral oudere werken uit het opera- en operetterepertoire steeds weer opnieuw opgevoerd. Dit gebeurt vervolgens wel in nieuwe ensceneringen en volgens steeds weer veranderende opvattingen ten aanzien van de origineel gecomponeerde muziek, en met moderne dramaturgische opvattingen ten aanzien van de mise-en-scène en de scenografie.
Alle muziek-dramatische werken die ooit door componisten, al of niet samen met librettisten, zijn geschreven, behoren in principe tot het operarepertoire. In realiteit zijn er slechts een veel beperkter aantal werken uit het verleden die nog steeds worden opgevoerd. Deze beperktere lijst is op de Theaterencyclopedie als uitgangspunt genomen om werkpagina's over aan te maken.
Mis je in de lijst van opera- en operetterepertoire een belangrijk stuk? Neem dan contact op met de redactie.
Meer over operarepertoire
Men sprak vroeger wel van het ijzeren repertoire: een lijst van werken die overal ter wereld en met herhaling door operagezelschappen worden uitgevoerd.
Sinds de laatste decennia van de twintigste eeuw is er echter sprake van een opleving van de belangstelling voor opera. Regisseurs, dirigenten en operazangers hebben een meer eigentijdse benadering ten opzichte van de uitvoeringspraktijk als het gaat om de muziek en zangtechniek, als ook de dramaturgie en scenografie. Hierdoor zijn eerder reeds lang vergeten opera's als het ware herontdekt en zijn de operawerken van het voormalige ijzeren repertoire opgegaan in een wat uitgebreidere lijst van het hedendaagse internationale operarepertoire.
Een dergelijke lijst van operarepertoire kan overigens regionale verschillen vertonen, doordat een overzichtslijst meer operawerken uit eigen land bevat.
Falstaff van Verdi, De Nationale Opera, Holland Festival juni 2014. Foto: ROH/CATHERINE ASHMORE.
Lucia di Lammermoor van Donizetti, De Nationale Opera maart 2014. Foto: BAUS.
NB. de informatie in de meeste Engelse wikipedia teksten, waarnaar onderstaande linken verwijzen, zijn doorgaans iets uitgebreider dan de Nederlandse
De op deze pagina gebruikte afbeeldingen zijn bewerkingen van bestaande afbeeldingen in de TheaterEncyclopedie. Klik hieronder voor meer informatie.
Bronvermelding
- Header bewerking van onderstaande afbeeldingen:
- Decorontwerp voor De koopman van Venetië (William Shakespeare) - t00000011.000 - tekening - Nicolaas Wijnberg (tekenaar)
- Grisha, een reiger verdwaalt : Theaterwerkplaats De Fabriek - J1990-019 - Affiche - Threes Schreurs (ontwerp)
- De markiezin - T1992-277 - Affiche - Friso Wiegersma (ontwerp)
- Electra - T1993-185 - Affiche - H.N. Werkman (illustratie)
- Jevgeni Onjegin - 50xxxx196.0195a - Leo van Velzen (fotografie)
- Der Rosenkavalier - 50xxxx196.0201 - Jaap Pieper fotografie
- Carmen - 50xxx2028.0006d - Ada Holleman fotografie
- Tannhäuser - 50xxxx196.0237-9 - Bernd Uhlig fotografie
- Madama Butterfly - 50xxxx196.0095B - Jaap Pieper fotografie
- Rage d'amours - 50xxxx196.0167-12 - Chris van der Burght fotografie