Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png
NaamGiacomo Puccini
Volledige naamGiacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini
Geboortedatum22 december 1858
Geboorteplaats Lucca
Overlijdensdatum29 november 1924
Overlijdensplaats Brussel
BeroepComponist
DisciplineMuziektheater
TrefwoordenOpera
Externe databases:
IMDb
VIAF

Giacomo Puccini (1858 – 1924) was een Italiaans opera-componist.

Puccini werd geboren in Lucca in een familie die al generaties in de muziek zat. Toen hij vijf was, overleed zijn vader. Vervolgens werd hij voor zijn muzikale opleiding naar zijn oom Fortunato Magi gestuurd, die hem een slechte en ongedisciplineerde leerling vond. Dit was niet helemaal onterecht. Het is opvallend dat Puccini in zijn latere leven bovenal een levensgenieter was, die af en toe een opera schreef als hij even krap bij kas zat. Hoewel dit aspect de luiheid en onverschilligheid van de componist naar voren kan brengen, beklemtoont het ook zijn genialiteit: hij leek bijna op bevel meesterlijke opera's uit zijn mouw te kunnen schudden. Men mag ook niet vergeten dat hij zich volledig stortte in een nieuw operaproject als hij eenmaal begonnen was. Hij deed alles om tot een goed eindresultaat te komen. Legendarisch op dit vlak zijn de oneindige wijzigingen aan het libretto van zijn opera Manon Lescaut en zijn heftige discussies met de schrijvers.

Na een korte carrière als kerkorganist besloot hij, na een opvoering van Verdi's Aida, om operacomponist te worden. Hij studeerde van 1880 tot 1883 aan het Conservatorio Giuseppe Verdi in Milaan bij Amilcare Ponchielli en Antonio Bazzini. In 1882 deed Puccini mee aan een wedstrijd voor een opera in één bedrijf. Hoewel hij niet won, werd zijn inzending, Le Villi, in 1884 opgevoerd aan het Teatro Dal Verme en trok daarbij de aandacht van uitgever Giulio Ricordi. Die bestelde een tweede opera: Edgar.

Zijn derde opera, Manon Lescaut, was een succes en bracht hem in contact met de librettisten Luigi Illica en Giuseppe Giacosa, die voor zijn drie volgende opera's met hem samenwerkten. De eerste hiervan, La bohème (gebaseerd op een feuilleton van Henri Murger), wordt beschouwd als één van zijn beste werken en ook als één van de meest romantische opera's ooit. Zijn volgende opera, Tosca, was Puccini's eerste uitstapje naar verismo, de naturalistische stijl in literatuur en opera. Madama Butterfly is gebaseerd op een toneelstuk door David Belasco. Deze opera werd bij de première zeer vijandig ontvangen. Deze kritiek was grotendeels georkestreerd door rivalen van Puccini. Na enkele herzieningen is het een van zijn meest succesvolle opera's geworden.

Hierna componeerde Puccini nog maar mondjesmaat. In 1903 raakte hij gewond als gevolg van een auto-ongeluk. In 1906 overleed Giacosa, zijn moeder. In 1909 ontstond er een schandaal nadat zijn dienstmeisje zelfmoord had gepleegd. Puccini's vrouw had haar namelijk valselijk beschuldigd van een verhouding met haar man. In 1912 overleed Giulio Ricordi, zijn uitgever.

In 1918 volgde de première van Il trittico. Dit werk bestaat uit drie eenakter-opera's in de stijl van de Parijse Grand Guignol: een huiveringwekkende episode, Il tabarro, een sentimentele tragedie, Suor Angelica, en een farce, Gianni Schicchi. Van deze drie is Gianni Schicchi het meest populair en Il tabarro het minst. Gianni Schicchi wordt soms samen met een andere eenakter-opera opgevoerd, bijvoorbeeld Cavalleria Rusticana van Mascagni of Pagliacci van Leoncavallo.

Puccini overleed in 1924 te Brussel als gevolg van complicaties bij de behandeling van keelkanker. Zijn laatste opera, Turandot, bleef onvoltooid; de laatste twee scènes werden afgemaakt door Franco Alfano. In 2001 schreef Luciano Berio een alternatieve versie voor deze slotscènes.


Giacomo Puccini heeft bijgedragen aan 324 productie(s).

Giacomo Puccini heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Giacomo Puccini heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Manon Lescaut Auteur (schrijver libretto, scenario) Italiaansche Opera 1904/1905 20 januari 1905 Mario Villa
La vie de Bohème Auteur (schrijver libretto, scenario) Théâtre Royal Français de la Haye 1909/1910 5 februari 1910
Manon Lescaut Auteur (schrijver libretto, scenario) Italiaansche Opera 1925/1926 24 februari 1926 Gaspare Bartera
Manon Lescaut Auteur (schrijver libretto, scenario) Italiaansche Opera 1937/1938 16 november 1937 Riccardo Moresco, Augusto Cardi
Madama Butterfly Auteur (schrijver libretto, scenario) Italiaansche Opera 1940/1941 15 december 1940 Augusto Cardi
La bohème Auteur (schrijver libretto, scenario) Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 25 december 1942 Hans Strohbach
La Bohème Auteur (schrijver libretto, scenario) Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 25 december 1942 Hans Strohbach
Tosca Auteur (schrijver libretto, scenario) Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1942/1943 17 april 1943 Cruys Voorbergh
Manon Lescaut Auteur (schrijver libretto, scenario) Opera Forum 1961/1962 7 september 1961 Paul Pella
La rondine Auteur (schrijver libretto, scenario) Holland Festival 1986/1987 28 juni 1987
Madama Butterfly Auteur (schrijver libretto, scenario) Luc Boyer 1990/1991 24 oktober 1990 Henk van der Meulen
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Auteur (schrijver libretto, scenario) Internationale Donau Opera 1999/2000 3 april 2000
Gianni Schicchi Auteur (schrijver libretto, scenario) Opera Spanga 2014/2015 6 augustus 2014 Corina van Eijk
De winnaar Liedteksten M-Lab 2011/2012 17 december 2011 Sieta Keizer
De Bohème Muziek Nederlandsche Opera 1901/1902 6 september 1901 Jacques Coini
La vie de bohème Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1902/1903 27 december 1902
La vie de Bohème Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 19 november 1904
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1904/1905 22 december 1904 Mario Villa
Manon Lescaut Muziek Italiaansche Opera 1904/1905 20 januari 1905 Mario Villa
La Tosca Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1904/1905 25 februari 1905
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1905/1906 9 november 1905 Federico Coraluppi
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1905/1906 9 november 1905 Federico Coraluppi
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1905/1906 16 november 1905
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1907/1908 29 september 1907 Federico Coraluppi
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1907/1908 29 september 1907 Federico Coraluppi
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1907/1908 12 oktober 1907 Federico Coraluppi
La Tosca Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1908/1909 26 december 1908
Tosca Muziek N.V. Nederlandsche Opera en Operette 1908/1909 2 februari 1909
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1908/1909 3 april 1909 Pierre Versturme
De Bohème Muziek N.V. Nederlandsche Opera en Operette 1908/1909 26 april 1909
La Tosca Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1909/1910 14 oktober 1909
Butterfly Muziek N.V. Nederlandsche Opera en Operette 1910/1911 10 november 1909 Louis Roberts
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1909/1910 20 november 1909
La vie de Bohème Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1909/1910 5 februari 1910
La vie de Bohème Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1910/1911 1 oktober 1910
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1911/1912 4 december 1911 Oreste Benedetti
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1911/1912 4 december 1911 Oreste Benedetti
Mme Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1911/1912 29 februari 1912 Oreste Benedetti
Air de Mimi de La Boheme Muziek Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1911/1912 10 april 1912
La fanciulla del West (Het meisje van het westen) Muziek Italiaansche Opera 1912/1913 22 november 1912 Federico Coraluppi
La fanciulla del west (Het meisje van het westen) Muziek Italiaansche Opera 1912/1913 22 november 1912 Federico Coraluppi
La Tosca Muziek Italiaansche Opera 1913/1914 3 oktober 1913 Pasquale Petrucci
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1913/1914 9 oktober 1913 Pasquale Petrucci
La Tosca Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1914/1915 24 december 1914 Charles Faber
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1914/1915 1 februari 1915 Charles Faber
La vie de Bohème Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1914/1915 25 maart 1915 Charles Faber
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1915/1916 1 november 1915 Gaspare Bartera
La vie de Bohème Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1915/1916 22 november 1915 Charles Faber
De Bohème Muziek Nederlandsche Opera 1916/1917 2 oktober 1916 Henri Engelen, Pierre Versturme
Butterfly Muziek Nederlandsche Opera 1916/1917 5 december 1916 Henri Engelen, Pierre Versturme
Tosca Muziek Opera Ensemble (o.l.v. Désiré Pauwels) 1916/1917 5 mei 1917
De Bohème Muziek Opera Ensemble (o.l.v. Désiré Pauwels) 1916/1917 12 mei 1917
Tosca Muziek Het Lyrisch Tooneel 1916/1917 17 augustus 1917
La Tosca Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1917/1918 25 september 1917 Charles de Beer
Bohème Muziek Nederlandsche Opera 1917/1918 22 oktober 1917 Henri Engelen
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1917/1918 8 december 1917 Charles de Beer
Butterfly Muziek Het Lyrisch Tooneel 1917/1918 8 december 1917
Tosca Muziek Nederlandsche Opera 1917/1918 19 februari 1918 Pierre Versturme
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Nationale Opera N.V. 1919/1920 5 oktober 1919 Pierre Versturme
De Bohème Muziek Nederlandsche Opera 1919/1920 17 december 1919
Tosca Muziek Nederlandsche Opera 1919/1920 15 februari 1920
Bohème Muziek Nationale Opera N.V. 1920/1921 18 september 1920 Pierre Versturme
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1921/1922 3 mei 1922 Pierre Versturme
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1921/1922 3 mei 1922 Pierre Versturme
Bohème Muziek Nationale Opera N.V. 1922/1923 26 december 1922 Pierre Versturme
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Nationale Opera N.V. 1923/1924 24 januari 1923 Pierre Versturme
Tosca Muziek Gelegenheidscombinaties 1923/1924 30 oktober 1923
Tosca (2de acte) Muziek Gelegenheidscombinaties 1923/1924 30 oktober 1923
Tosca Muziek Gast-Opera o.l.v. Cornelis Bronsgeest 1923/1924 29 januari 1924 Cornelis Bronsgeest
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Gast-Opera o.l.v. Cornelis Bronsgeest 1923/1924 10 februari 1924 Cornelis Bronsgeest
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1923/1924 2 mei 1924 Gaspare Bartera
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1923/1924 2 mei 1924 Gaspare Bartera
Programma (z.t.) Muziek Koninklijk Theater Carré, Amsterdam 1924/1925 15 november 1924
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1924/1925 26 november 1924 Gaspare Bartera
Tosca Muziek Italiaansche Opera 19 november 1925 Gaspare Bartera
Manon Lescaut Muziek Italiaansche Opera 1925/1926 24 februari 1926 Gaspare Bartera
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1926/1927 8 december 1926 Gaspare Bartera
Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1926/1927 21 december 1926 Gaspare Bartera
Turandot Muziek Italiaansche Opera 1928/1929 18 oktober 1928 Gaspare Bartera
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1929/1930 17 november 1929 Gaspare Bartera
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1929/1930 7 december 1929 Gaspare Bartera
Il Trittico: Il Tabarro (De mantel) Muziek Italiaansche Opera 1929/1930 20 februari 1930
Il Trittico: Suor Angelica Muziek Italiaansche Opera 1929/1930 20 februari 1930
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1931/1932 30 oktober 1931 Carlo Farinetti, Charles Moor
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1931/1932 12 november 1931
Spectacle coupé Muziek Italiaansche Opera 25 februari 1933 Augusto Cardi, Charles Moor
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1933/1934 4 november 1933 Enzio Cellini
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1933/1934 4 november 1933 Enzio Cellini
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1933/1934 30 december 1933 Enzio Cellini
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1935/1936 27 oktober 1935 Augusto Cardi, Gaspare Bartera
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1935/1936 12 november 1935 Augusto Cardi, Gaspare Bartera
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1935/1936 12 november 1935 Augusto Cardi, Gaspare Bartera
Tosca Muziek Italiaansche Opera 1936/1937 18 oktober 1936 Riccardo Moresco, Augusto Cardi
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1936/1937 1 november 1936 Riccardo Moresco, Augusto Cardi
Spectacle coupé Muziek Italiaansche Opera 1 januari 1937 Augusto Cardi
Turandot Muziek Italiaansche Opera 1937/1938 31 oktober 1937 Riccardo Moresco, Augusto Cardi
Manon Lescaut Muziek Italiaansche Opera 1937/1938 16 november 1937 Riccardo Moresco, Augusto Cardi
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1937/1938 12 december 1937 Riccardo Moresco, Augusto Cardi
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1938/1939 27 oktober 1938 Domenico Messina, Augusto Cardi
La Bohème Muziek Italiaansche Opera 1940/1941 7 december 1940 Augusto Cardi, Ugo Barsi
La bohème Muziek Italiaansche Opera 1940/1941 7 december 1940 Augusto Cardi, Ugo Barsi
Het Kunstgebeuren, Vijf van Neerlands Grootste Kunstenaars in één Programma Muziek Het Nederlandsche Kunstensemble 1940/1941 19 juli 1941
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Italiaansche Opera 1941/1942 8 november 1941 Augusto Cardi
Gianni Schicchi Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1941/1942 4 december 1941 Johannes den Hertog
La bohème Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1942/1943 26 september 1942 Johannes den Hertog
Madama Butterfly Muziek Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 23 januari 1943 Artur Schneider
La bohème Muziek Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 25 maart 1943 Ugo Bassi
La Bohéme Muziek Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 25 maart 1943 Ugo Bassi
Madama Butterfly Muziek Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 6 april 1943 Ugo Bassi
Madama Butterfly Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1943/1944 26 januari 1944 Cruys Voorbergh, Henk van Wielink
Tosca Muziek Deutsches Theater in den Niederlanden 1943/1944 26 maart 1944 Kurt Puhlmann
Madama Butterfly Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1945/1946 22 maart 1946 Cruys Voorbergh
La bohème Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1945/1946 25 juni 1946 Paul Pella
La bohème Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1946/1947 11 september 1946 Paul Pella
Spectacle coupé Muziek De Nederlandsche Opera 1946/1947 15 oktober 1946
Tosca Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1946/1947 8 november 1946 Paul Pella
Madama Butterfly Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1946/1947 29 november 1946 Paul Pella
Madama Butterfly Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1951/1952 21 augustus 1951 Paul Pella
La bohème Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1952/1953 10 november 1952 Walter Pöll
Madama Butterfly Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1953/1954 18 november 1953 Leo Piccioli
Tosca Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1953/1954 1 februari 1954 Walter Pöll
La bohème Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1953/1954 4 maart 1954 Giovanni Fiorini
De Bohème Muziek Opera Forum 1956/1957 22 december 1956 Paul Pella
Madama Butterfly Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1956/1957 25 januari 1957 Frans Boerlage
Madama Butterfly Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1956/1957 25 januari 1957 Frans Boerlage
Gianni Schicchi Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1956/1957 22 februari 1957 Wolf-Dieter Ludwig
Madama Butterfly Muziek Opera Forum 1957/1958 16 september 1957 Paul Pella
Tosca Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1957/1958 21 januari 1958 Wolf-Dieter Ludwig
Turandot Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1957/1958 2 mei 1958 Wolf-Dieter Ludwig, Hartmut Boebel
Tosca Muziek Zuid Nederlandse Opera 1957/1958 19 juli 1958 Jef Baarts
Tosca Muziek Opera Forum 1958/1959 6 oktober 1958 Paul Pella
La bohème Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1958/1959 25 november 1958 Wolf-Dieter Ludwig
Suor Angelica Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1958/1959 19 december 1958 Wolf-Dieter Ludwig
Gianni Schicchi Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1958/1959 19 december 1958 Wolf-Dieter Ludwig
Il tabarro Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1958/1959 19 december 1958 Frans Boerlage
Spectacle coupé Muziek De Nederlandsche Opera 1958/1959 5 juni 1959
Madama Butterfly Muziek International Theatre Relations 1960/1961 28 oktober 1960 Renzo Frusca
Manon Lescaut Muziek Opera Forum 1961/1962 7 september 1961 Paul Pella
Il tabarro Muziek Opera Forum 1963/1964 10 september 1963 Ellen von Frankenberg
La bohème Muziek Zuid Nederlandse Opera 1964/1965 10 november 1964 Jef Baarts
Tosca Muziek Stadttheater Aachen 1964/1965 26 november 1964 Paul Mundorf
Tosca Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1965/1966 19 november 1965 Augusto Cardi
Madama Butterfly Muziek De Nederlandse Operastichting 1965/1966 28 november 1965 Enrico Frigerio, Jean-Marc Landier
La bohème Muziek Studio Ensemble Nederlandse Opera Stichting 1965/1966 18 mei 1966 Ida de Becker
Madama Butterfly Muziek De Vlaamse Opera 1966/1967 26 december 1966 Charles Janssens
Madama Butterfly Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1967/1968 19 oktober 1967 Renato Papagiorgio
La bohème Muziek Deutsche Oper am Rhein 1968/1969 9 februari 1969 Louis Ducreux
Madama Butterfly Muziek Opera Forum 1968/1969 16 juni 1969 Gerrit Terhorst
Tosca Muziek De Nederlandse Operastichting 1972/1973 6 december 1969 Lotfi Mansouri
La bohème Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1970/1971 19 oktober 1970 Alberto Ciulli
La bohème Muziek De Nederlandse Operastichting 1970/1971 5 november 1970 Bodo Igesz
La bohème Muziek Opera Forum 1970/1971 1 januari 1971 Reinhard Lehmann
Tosca Muziek Hamburgische Staatsoper 1971/1972 22 september 1971
Madama Butterfly Muziek Limburgs Symphonie Orkest 1971/1972 10 maart 1972 Werner Wickenberg
De Bohème Muziek De Vlaamse Opera 1973/1974 15 november 1973 Dr. Walter Eichner
Bohème Muziek De Vlaamse Opera 1973/1974 15 november 1973 Walter Eichner
Madama Butterfly Muziek Italiaansche Opera 1974/1975 15 december 1974 Dario Micheli
Madama Butterfly Muziek Opera Italiana 15 december 1974 Dario Micheli
Madama Butterfly Muziek De Nederlandse Operastichting 1974/1975 25 april 1975 Friedrich Petzold
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek De Vlaamse Opera 1974/1975 21 mei 1975 Dr. Walter Eichner
Il tabarro Muziek De Nederlandse Operastichting 1976/1977 4 juni 1977 Lotfi Mansouri
Gianni Schicchi Muziek De Nederlandse Operastichting 1976/1977 4 juni 1977 Lotfi Mansouri
La bohème Muziek Limburgs Symphonie Orkest 1977/1978 22 februari 1978 Charles Hamilton
La Bohème Muziek Limburgs Symphonie Orkest 1977/1978 22 februari 1978 Charles Hamilton
Turandot Muziek Opera Forum 1978/1979 13 september 1978 Peter Ebert
La bohème Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1978/1979 31 oktober 1978 Alberto Ciulli
Madama Butterfly Muziek De Nederlandse Operastichting 1978/1979 18 februari 1979 Monique Wagemakers
Madama Butterfly Muziek Opera Forum 1979/1980 17 januari 1980 Stephan Volkmann
Madama Butterfly Muziek Stichting Haagse Volksopera 1980/1981 15 augustus 1980 Coen Ruivenkamp
La fanciulla del West Muziek De Nederlandse Operastichting 1981/1982 22 oktober 1981 David Pountney
La bohème Muziek Opera Forum 1981/1982 20 januari 1982 Robert Herzl
Madama Butterfly Muziek De Nederlandse Operastichting 1982/1983 24 maart 1983 Monique Wagemakers
Tosca Muziek Opera Forum 1983/1984 29 oktober 1983 Stephan Volkmann
Manon Lescaut Muziek De Nederlandse Opera 1983/1984 16 februari 1984 Filippo Sanjust
Madama Butterfly Muziek Opera Forum 1984/1985 3 november 1984 Stephan Volkmann
La fanciulla del west Muziek De Nederlandse Opera 1984/1985 6 december 1984 David Pountney
La fanciulla del West Muziek De Nederlandse Opera 1984/1985 6 december 1984 David Pountney
Strindberg, de schuldeisers 'X-Y-Z' Muziek Nieuwe Komedie 1984/1985 13 december 1984 Wim Meuwissen
La bohème Muziek Studio Ensemble Nederlandse Opera Stichting 1984/1985 21 februari 1985 Hans Nieuwenhuis
Tosca Muziek De Nederlandse Opera 1984/1985 17 mei 1985 Lotfi Mansouri
La bohème Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1985/1986 2 november 1985 Franco Vacchi
Turandot Muziek De Nederlandse Operastichting 1985/1986 29 december 1985 Dieter Bulter-Marell
Never Top 40 Muziek Garth Fagan Dance/The Bucket 1986/1987 9 november 1986
Madama Butterfly Muziek Opera Royal De Wallonie 1986/1987 4 december 1986
Manon Lescaut Muziek Opera Forum 1986/1987 13 december 1986 Stephan Volkmann
Madama Butterfly Muziek De Nederlandse Opera 1986/1987 7 mei 1987 Monique Wagemakers
Gianni Schicchi Muziek Opera Forum 1987/1988 16 januari 1988 Stephan Volkmann
Suor Angelica Muziek Opera Forum 1987/1988 16 januari 1988
Suor Angelica Muziek Stichting Operalab 1988/1989 25 november 1988 Karel Janke
Lood Muziek Stichting van de Toekomst 1988/1989 9 december 1988
La bohème Muziek Opera Forum 1988/1989 8 januari 1989 Stephan Volkmann
Tosca Muziek Opera van Poznan 1989/1990 30 september 1989 Slawomir Zerdzicki
Tosca Muziek Stichting Grootschalige Theaterprodukties Noord-Brabant 1989/1990 30 september 1989 Slawomir Zerdzicki
Tosca Muziek Opera van Poznan 1989/1990 7 oktober 1989 Slawomir Zerdzicki
Bella Muziek Theatre Ballet of Canada 1988/1989 13 oktober 1989
Madama Butterfly Muziek Limburgs Symphonie Orkest 1989/1990 9 maart 1990 Werner Michael Esser
Vissi d'arte Muziek Floating Amsterdam 1989/1990 27 mei 1990
Madama Butterfly Muziek Luc Boyer 1990/1991 24 oktober 1990 Henk van der Meulen
Gianni Schicchi Muziek Sweelinck Conservatorium Amsterdam 1990/1991 10 april 1991 Wolfgang Kersten
La bohème Muziek Opera Royal De Wallonie 1990/1991 1 juni 1991
Tosca: hoogtepunten Muziek Stichting Operalab 1991/1992 9 oktober 1991 Murielle Lucie Clément
Tosca Muziek Opera Forum 1991/1992 18 januari 1992 David Prins
Madama Butterfly Muziek Opera Royal De Wallonie 1991/1992 17 juni 1992
Post scriptum Muziek Teatro dei Piccoli Principi 1992/1993 29 oktober 1992 Alessandro Libertini, Véronique Nah
De figuurrijke reis Muziek Theater Taptoe 1992/1993 15 november 1992 Freek Neirynck
La bohème Muziek Compagnia d' Opera Italiana di Milano 1992/1993 15 november 1992
La bohème Muziek De Nederlandse Opera 1992/1993 30 november 1992 Pierre Audi
Primadonna Muziek LAKtheater 1992/1993 9 december 1992 Maarten Vonk
Madama Butterfly Muziek Opera Forum 1992/1993 3 april 1993 Anthony Besch
La Gran Scena Opera Company di New York Muziek La Gran Scena Opera Company 1993/1994 8 oktober 1993 Ira Siff, Peter Schlosser, Jane Whitehill
Dead Ophelia: A Duet for Drama Queen and Water Pistol Muziek Theaterschool 1993/1994 11 november 1993
Dead Ophelia: A Duet for Drama Queen and Water Pistol Muziek Theaterschool 11 november 1993
Étude pour François Muziek Dansgezelschap Reflex 1993/1994 28 april 1994
La bohème Muziek Stichting Opera Zuid 1993/1994 30 april 1994 Aidan Lang
...Puccini en sortira! Muziek Gruppo Teatrale Porte Girevoli 1994/1995 10 september 1994 Claudio Cinelli
Softly, as I Leave You Muziek Nederlands Dans Theater 1994/1995 17 november 1994
Tosca Muziek Ukrainischen Staatsoper Charkow 17 december 1994 Wladimir Solianikow
Tosca Muziek IBC Berlin 1994/1995 17 december 1994 Wladimir Solianikow
La bohème Muziek Roemeense Staatsopera Cluj-Napoca 1994/1995 26 februari 1995 Petre Sbarcea
Day One, to Month, Year Muziek Vincent Cacialano 11 mei 1995
Day One, to Month, Year Muziek Vincent Cacialano 1994/1995 11 mei 1995
La bohème Muziek Internationaal Opera Centrum Nederland 1994/1995 9 juli 1995 Hans Nieuwenhuis
Turandot Muziek Companions Opera 1995/1996 24 januari 1996 Bernard Broca
Tosca Muziek Nationale Opera van Letland 1995/1996 7 februari 1996
Tosca Muziek Opera van Poznan 1995/1996 15 februari 1996
Madama Butterfly Muziek Roemeense Opera Cluj Napoca 1995/1996 21 februari 1996 Emil Strugaru
Alleen. Alleen. Muziek Speelteater Gent 1995/1996 24 februari 1996
E Muoio disperato Muziek Ricochet Dance Company 1995/1996 16 juli 1996
Tosca Muziek Staatsopera van Tatarstan 1996/1997 11 oktober 1996 Yuri Isaakovich Alexandrov
Tosca Muziek Stichting Opera Zuid 1996/1997 31 oktober 1996 Eric Vigié
La bohème Muziek Nationale Opera van Letland 1996/1997 8 januari 1997 Petris Krilovs
5 Jaar opera in Ahoy' jubileumconcert Muziek Companions Opera 1996/1997 24 januari 1997 Gemma van Zeventer
La bohème Muziek Music Theatre London 1997/1998 5 augustus 1997 Tony Britten
La bohème Muziek Staatsopera van Tatarstan 1997/1998 1 november 1997
Turandot Muziek Hongaarse Staatsopera 1997/1998 3 maart 1998 Balázs Kovalik
Turandot Muziek Stichting Jeugdtheater Hofplein 1997/1998 14 maart 1998 Carla van Driel
Madama Butterfly Muziek Stichting Opera Zuid 1997/1998 23 april 1998 Tim Albery
Pelleas en Melisande Muziek Maatschappij Discordia 1997/1998 24 april 1998 Maatschappij Discordia
Tosca Muziek De Nederlandse Opera 1997/1998 6 mei 1998 Nikolaus Lehnhoff
I Am A Diva Muziek Diva Productions 1997/1998 26 mei 1998 Jeroen Lopes Cardozo
Zonder titel Muziek La Gran Scena Opera Company 1998/1999 6 augustus 1998 Ira Siff
Manon Lescaut Muziek Nationale Reisopera 1998/1999 16 september 1998 Jean-Louis Cabané
En nu wij! Muziek Joop van den Ende Theaterproducties BV 1998/1999 18 oktober 1998 John Yost
Turandot Muziek Nationale Opera van Moldavië 1998/1999 1 november 1998 Eugen Platon
La bohème Muziek Nationale Reisopera 1998/1999 28 mei 1999 Peter Konwitschny
Il trittico Muziek Opera Spanga 1999/2000 6 augustus 1999 Corina van Eijk
Madama Butterfly Muziek Nationale Opera van Szeged 1999/2000 8 januari 2000
Madama Butterfly Muziek Grote Theater van Lodz 1999/2000 14 januari 2000
Tosca Muziek Staatsopera van Gdansk 1999/2000 21 februari 2000 Stanislaw Daniel Kotlinski
La bohème Muziek Opera van Wroclaw 1999/2000 12 april 2000 Waldemar Zawodzinski
Psycho Muziek International Music Management 2000/2001 16 december 2000 Bart Visser
La fanciulla del West Muziek Stichting Opera Zuid 2000/2001 19 mei 2001 Christopher Alden
Madama Butterfly Muziek Roemeense Staatsopera 2001/2002 7 april 2002
Turandot Muziek De Nederlandse Opera 2001/2002 1 juni 2002 Nikolaus Lehnhoff
Tosca Muziek Nationaal Theater Brno 2002/2003 23 september 2002 Miroslav Fiser
La bohème Muziek Roemeense Staatsopera 2002/2003 9 december 2002 Ognian Draganov
Madama Butterfly Muziek De Nederlandse Opera 2002/2003 13 januari 2003 Robert Wilson, Giuseppe Frigeni
Tosca Muziek Nationale Reisopera 2002/2003 24 januari 2003 Carlos Wagner
The Perfect Concert Part III Muziek Arno Huibers Theaterproducties 2003/2004 29 januari 2004 Arno Huibers, Tiny van den Eijnden
Madama Butterfly Muziek Nationale Reisopera 2003/2004 23 mei 2004 Tobias Hoheisel, Imogen Kogge
Tosca Muziek Opera Romana Timisoara 2004/2005 2 april 2005
La bohème Muziek Stichting Opera Zuid 2004/2005 7 mei 2005 Franco Ripa di Meana
The Perfect V Muziek Stenzel & Kivits 2004/2005 15 juli 2005
Messa di gloria Muziek Nationale Reisopera 2005/2006 16 september 2005
Le villi Muziek Nationale Reisopera 2005/2006 16 september 2005
Tosca Muziek Stichting Internationale Opera Producties 2005/2006 21 september 2005 Frank-Bernd Gottschalk
Groots en meeslepend wil ik leven Muziek Cultuurcentrum VU Griffioen 2005/2006 10 november 2005 Marcel Sijm, Klaus Bertisch
Turandot Muziek Nationale Reisopera 2005/2006 11 februari 2006 Charles Edwards
La bohème Muziek Alden Biesen Zomeropera v.z.w. 2005/2006 13 mei 2006 Carlos Wagner
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Stichting Opera Promotions Nederland 2006/2007 21 september 2006 François de Carpentries
Kom maar op! Muziek Opera Della Casa 2006/2007 1 oktober 2006 Cora Broekhuizen
La bohème Muziek Opera van Wroclaw 2006/2007 4 februari 2007 Waldemar Zawodzinski
Madama Butterfly Muziek Roemeense Staatsopera 2006/2007 17 februari 2007
Madama Butterfly Muziek Stichting Internationale Opera Producties 2007/2008 26 september 2007 Marianne Berglöf
Il tabarro Muziek Stichting Opera Zuid 2007/2008 16 november 2007 Ben Davis
Gianni Schicchi Muziek Stichting Opera Zuid 2007/2008 16 november 2007 Ben Davis
Suor Angelica Muziek Stichting Opera Zuid 2007/2008 16 november 2007 Ben Davis
Tosca Muziek Alden Biesen Zomeropera v.z.w. 2007/2008 26 april 2008 Frank van Laecke
Madama Butterfly Muziek Stanislavsky Opera Company 2008/2009 26 mei 2009 Lyudmila Naletova
Suor Angelica Muziek Opera Animous 2009/2010 28 augustus 2009 Machteld van Bronkhorst
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Staatsopera van Tatarstan 2009/2010 7 oktober 2009
Amore e merda Muziek DWA danswerkplaats & dansproductiehuis 2009/2010 7 oktober 2009
La fanciulla del West Muziek De Nederlandse Opera 2009/2010 2 december 2009 Nikolaus Lehnhoff
Faustspuren Muziek Ensemble Theaterwandel 2009/2010 9 december 2009
La bohème Muziek Stichting Internationale Opera Producties 2009/2010 25 maart 2010 Georgy Isaakian
Twools at The Opera Muziek Scapino Ballet Rotterdam 2009/2010 1 juni 2010 Ed Wubbe, Hans Tuerlinqs
Voetnoot Muziek Residentie Orkest Ensemble 2009/2010 17 juni 2010 Paul Koek
Dossier Tosca Muziek Opera Spanga 2010/2011 21 augustus 2010 Corina van Eijk
Tosca Muziek Stichting Internationale Opera Producties 2010/2011 23 september 2010 Reto Nickler
La bohème Muziek Nationale Reisopera 2010/2011 21 mei 2011 Stephen Langridge, Natalie Ayton
La Bohème Muziek Nationale Reisopera 2010/2011 21 mei 2011 Stephen Langridge, Natalie Ayton
Moulin Rouge - de Parade Opera Muziek Stichting De Frequentie 2010/2011 1 juli 2011 Annechien Koerselman
De winnaar Muziek M-Lab 2011/2012 17 december 2011 Sieta Keizer
Koninginnenacht Muziek Het Nationale Toneel 2011/2012 28 april 2012 Franz Wittenbrink
Tosca Muziek Stichting Opera Zuid 2012/2013 18 mei 2012 Nicola Glück
Madama Butterfly - Giacomo Puccini Muziek Stichting Opera Zuid 2011/2012 19 mei 2012 Frank van Laecke
Children Muziek Fou Glorieux 2011/2012 10 juli 2012
La Bohème (Pocketversie) Muziek Nationale Reisopera 2012/2013 5 januari 2013 Christian Carsten
Tosca Muziek Stichting Opera Zuid 2012/2013 18 mei 2013 Nicola Glück
La bohème Muziek Operafront 2013/2014 14 augustus 2013 Lotte de Beer
Lyrical Minutes in The City Muziek Ensemble Leporello 2013/2014 20 september 2013
Tosca Muziek Staatsopera van Tatarstan 2013/2014 14 oktober 2013
La bohème Muziek Stichting Internationale Opera Producties 2013/2014 27 maart 2014 Maria Elena Mexía
Puccini fragment uit Tanto Amore Muziek O. Festival 2013/2014 24 mei 2014
La bohème Muziek De Nationale Opera 2014/2015 4 december 2014 Benedict Andrews
Madama Butterfly Muziek Nederlandse Reisopera 2015/2016 3 september 2015 Laurence Dale
Opera Gala Muziek De Nationale Opera 2015/2016 6 november 2015 Robert Carson
La Bohème Muziek Stichting Opera Zuid 2015/2016 21 mei 2016 Waut Koeken
La bohème Muziek Stichting Opera Zuid 2015/2016 21 mei 2016 Waut Koeken
Manon Lescaut Muziek De Nationale Opera 2016/2017 10 oktober 2016 Andrea Breth
La Bohème Muziek Dutch National Opera Academy 2016/2017 26 april 2017 Alexander Olivier
Before I die Muziek Kameroperahuis 2016/2017 15 mei 2017 Mart van Berckel
Before I Die Muziek Kameroperahuis 2016/2017 15 mei 2017 Mart van Berckel
La bohème Muziek De Nationale Opera 2017/2018 1 december 2017 Benedict Andrews
Tosca Muziek Nederlandse Reisopera 2018/2019 13 oktober 2018 Harry Fehr
Bal masqué Muziek Operagroep The Fat Lady 2018/2019 9 november 2018 Ida van de Lagemaat
Madama Butterfly Muziek De Nationale Opera 2018/2019 23 april 2019 Robert Wilson
Il Tabarro Muziek Opera Spanga 2018/2019 25 juli 2019 Corina van Eijk, Bo Oskamp, Sarah Amato
Tosca Muziek Theater RAST 2019/2020 25 oktober 2019 Celil Toksöz, Serdar Geren
Brieven uit Genua online Muziek Toneelgroep Maastricht 2020/2021 8 april 2020
La bohème Muziek Nederlandse Reisopera 2020/2021 2 oktober 2021 Christian Carsten
Tosca Muziek De Nationale Opera 2021/2022 12 april 2022 Barrie Kosky
La bohème Muziek Nederlandse Reisopera 2021/2022 11 mei 2022 Anne Slothouwer
La Bohème Muziek Nederlandse Reisopera 2021/2022 11 mei 2022 Anne Slothouwer
7 Deaths of Maria Callas Muziek Marina Abramovic 2022/2023 4 november 2022 Marina Abramovic, Lynsey Peisinger, Nabil Elderkin
Turandot Muziek De Nationale Opera 2022/2023 2 december 2022 Barrie Kosky
Be Opera XL Muziek De Nationale Opera 2022/2023 24 mei 2023 Eric Robillard
Madama Butterfly Muziek Nationale Opera en Ballet van Oekraïne 2023/2024 28 februari 2024 Anatole Preissler
Gianni Schicchi Muziek De Nationale Opera 2023/2024 3 mei 2024 Barrie Kosky
Il tabarro Muziek De Nationale Opera 2023/2024 3 mei 2024 Barrie Kosky
Suor Angelica Muziek De Nationale Opera 2023/2024 3 mei 2024 Barrie Kosky

Waardering

Poster voor Puccini's opera Tosca

Puccini wordt beschouwd als een van de beste componisten aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw. Hoewel hij als operacomponist vrijwel onmiddellijk op handen werd gedragen door het publiek, heeft hij lange tijd moeten wachten op erkenning van critici en kenners. In zeker mate leed hij hieronder. Het gevoel dat hij in de schaduw stond van de reuzen Verdi en Wagner heeft hem gedurende zijn gehele leven gemotiveerd om zichzelf te overtreffen. Zijn laatste en onvoltooide opera Turandot getuigt hiervan en wordt algemeen aanvaard als een absoluut meesterwerk binnen de geschiedenis van de opera.

Puccini's kijk op het genre opera lijkt in niets op de invulling die de Germaanse culturen er in de laatromantiek aan gaven. Richard Wagner maakte van zijn werken complexe, doorwrochte en meerlagige tragedies, waaraan een mystieke levensbeschouwing ten grondslag lag. Dit soort diepgang vindt men niet terug in de opera's van Puccini. Wagner laat een liefdeskoppel sterven vanuit de mystieke overtuiging dat zuivere liefde enkel kan ontstaan na verlossing van aardse beslommeringen. Bij Puccini vindt men dergelijke ideologie nergens. Dat aan het eind van bijna al zijn opera's de hoofdfiguur sterft, is louter omwille van de dramatiek. Puccini's opera's bespelen dus meestal alleen hevig oplaaiende passies: pathos, wanhoop, erotiek. De meeste musicologen zijn het erover eens dat Puccini's werk getuigt van groot meesterschap. Toch is hem verweten dat hij vulgair zou zijn, doordat zijn streven naar hoogdravendheid vaak de indruk geeft van zinloze en goedkope emotie. In deze kritiek zit mogelijk een kern van waarheid, maar een verklaring kan het feit zijn dat Puccini een kind was van het decadente fin-de-siècle.

Composities

Werken voor orkest

  • 1876 Preludio in Mi minore (e-klein), voor orkest
  • 1882 Preludio sinfonico in La maggiore (A-groot), voor orkest
  • 1882 Scherzo in La minore (a-klein), voor strijkers
  • 1881-1883 Adagetto, voor orkest
  • 1881-1883 Trio in Fa maggiore (F-groot), voor orkest
  • 1883 Capriccio Sinfonico

Werken voor harmonieorkest

  • 1879 Prime fantasie, wals

Missen, cantates en gewijde muziek

  • 1877 I Figli D'Italia Bella, cantate voor zangsolo, gemengd koor en orkest
  • 1878 Credo, voor solisten, gemengd koor en orkest
  • 1880 Messa Di Gloria, mis voor gemengd koor, tenor en bariton en orkest
  • 1883 Salve Regina, voor sopraan en harmonium (of piano)
  • 1905 Requiem, voor gemengd koor, altviool, harmonium (of orgel)

Opera's

Voltooid in titel bedrijven première libretto
1884 Le Villi 1 bedrijf 31 mei 1884, Milaan, Teatro Dal Verme;

(na herziening): 26 december 1884, Turijn, Teatro Regio

Ferdinando Fontana, naar Heinrich Heine en Alphonse Karr
1889 Edgar 4 bedrijven 21 april 1889, Milaan, Teatro alla Scala;

(na herziening): 28 februari 1892, Ferrara, Teatro Comunale; 2e herziening: 8 juli 1905, Buenos Aires, Teatro Colón

Ferdinando Fontana, naar Alfred de Musset
1892-1893 Manon Lescaut 4 bedrijven 1 februari 1893, Turijn, Teatro Regio Ruggiero Leoncavallo, Marco Praga, Domenico Oliva, Luigi Illicia, Giuseppe Giacosa, Giulio Ricordis, naar de roman «L'histoire du chevalier Des Grieux et de Manon Lescaut» van Abbé Prévost
1895-1896 La Bohème 4 taferelen 1 februari 1896, Turijn, Teatro Regio;

Nederlandse première: 1897, Den Haag

Giuseppe Giacosa en Luigi Illica, naar Henri Murgers, «Scènes de la vie de Bohème»
1899-1900 Tosca 3 bedrijven 14 januari 1900, Rome, Teatro Costanzi Luigi Illica en Giuseppe Giacosa, naar het schouwspel «La Tosca» van Victorien Sardou
1903-1904 Madama Butterfly 2 bedrijven 17 februari 1904, Milaan, Teatro alla Scala

2e versie: 28 mei 1904, Brescia, Teatro Grande; 3e versie: 10 juli 1905, Londen, Royal Opera House; 4e versie: 28 december 1905, Parijs, Opéra Comique

Luigi Illica en Giuseppe Giacosa, naar de eenakter "Madame Butterfly" van David Belasco] gebaseerd op het gelijknamige verhaal van John Luther Long
1910 La Fanciulla del West 3 bedrijven 10 december 1910, New York, Metropolitan Opera Guelfo Civinini en Carlo Zangarini, naar het schouwspel «The girl of the golden west » van David Belasco
1917 La Rondine 3 bedrijven 27 maart 1917, Monte Carlo, Opéra Giuseppe Adami, Alfred Maria Willner en Heinz Reichert
1918 Il trittico;
  1. Il tabarro
  2. Suor Angelica
  3. Gianni Schicchi
iedere opera

1 bedrijf

14 december 1918, New York, Metropolitan Opera
  1. Giuseppe Adami, naar het drama «La houppelande» van Didier Gold;
  2. Giovacchino Forzano;
  3. Giovacchino Forzano, naar Dante Alighieri, «Inferno» (1309) uit: De goddelijke komedie
1926 Turandot 3 bedrijven 25 april 1926, Milaan, Teatro alla Scala Giuseppe Adami en Renato Simoni, naar het schouwspel van Carlo Gozzi

Werken voor koren

  • 1874-1880 Vexilla regis, voor mannenkoor en orgel
  • 1905 Ecce sacerdos magnus, voor gemengd koor

Vocale muziek

  • 1877 Mottetto per San Paolino, voor zang solo, gemengd koor en orkest
  • 1882 Ah! se potesse, romance voor tenor en piano
  • 1883 Melanconia, romance voor zang en piano
  • 1883 Storiella d'amore, melodie voor zang en piano
  • 1883 Ad una morta, romance voor mezzosopraan (of bariton) en piano (of orkest)
  • 1883 Mentìa l'avviso, scène en romance voor tenor en piano
  • 1888 Sole e amore, romance voor zang en piano
  • 1896 Avanti Urania!, romance voor zang en piano
  • 1897 Inno a Diana, romance voor zang en piano
  • 1899 E l'uccellino - ninna-nanna, voor zang en piano
  • 1902 Terra e mare, romance voor zang en piano
  • 1904 Canto d'anime, albumblad voor zang en piano
  • 1908 Casa mia, voor zang en piano
  • 1912 Sogno d'or, romance voor zang en piano
  • 1917 Morire?, romance voor zang en piano
  • 1919 Inno a Roma, voor zang en piano

Kamermuziek

  • 1881-1882 Adagio in La maggiore (A-groot), voor strijkkwartet
  • 1881-1883 Strijkkwartet in Re maggiore (D-groot)
  • 1883 Fuga Reale, voor strijkkwartet
  • 1883 Scherzo, voor strijkkwartet
  • 1884 Tre minuetti, voor strijkkwartet
  • 1890 Crisantemi, voor strijkkwartet

Werken voor orgel

  • 1874-1878 (?) verschillende werken

Werken voor piano

  • 1894 Piccolo Valzer
  • 1899 Scossa elettrica, kleine briljante mars
  • 1907/1910 Piccolo tango
  • 1907/1910 Foglio d'album

Overig

Publicaties

  • Luigi Ricci: Puccini interprete di se stesso, Ricordi, Milano 1954 (rist. 2003), ISBN 88 7592 725 1
  • Julian Budden: Puccini, originele titel: "Puccini – His Life and Works", New York, Oxford University Press, 2002
  • Dieter Schickling, qxenqx: Giacomo Puccini – Catalogue of the Works, Bärenreiter, 2003, ISBN 3 7618 1582 4

Media

Externe links

Bronnen