Els Ingeborg Smits

Els Ingeborg Smits, 1971. Foto: George Verkuil.

Naam	Els Ingeborg Smits
Geboortedatum	30 juni 1944
Geboorteplaats	Amsterdam
Overlijdensdatum	5 december 2011
Overlijdensplaats	Amsterdam
Beroep	Acteur
Discipline	Toneel
Externe databases:
	IMDb

Els Ingeborg Smits (1944 - 2011) was een Nederlands toneel-, televisie- en filmactrice.

Biografie

Smits studeerde aan de Toneelschool van Amsterdam. Ze debuteerde in de musical "De Kleine Waarheid" van Wim Sonneveld en was daarna van 1973 tot 1984 verbonden aan Toneelgroep Baal van Leonard Frank. In de jaren tachtig was zij verbonden aan het gezelschap Art & Pro waar ze in stukken speelde als Oidipoes en Hitchcock's driesprong.

Voor haar rol Hitchcock's driesprong van Art & Pro werd zij in 1988 beloond met de Colombina, de jaarlijkse prijs die wordt uitgereikt voor de meest indrukwekkende vrouwelijke, ondersteunende acteursrol in het Nederlands theaterseizoen.

Naast haar carrière op het toneel was Els Ingeborg Smits ook te zien in diverse film- en televisieproducties, waaronder Bekende gezichten, gemengde gevoelens (1980) en de jeugdserie Thomas en Senior met onder meer Lex Goudsmit in de hoofdrol. Daarna had ze (gast)rollen in televisieseries als Pleidooi, Jiskefet, Grijpstra & De Gier, De Daltons, de jongensjaren en films als Ik ga naar Tahiti, Van God Los en Timboektoe.

Sinds 2009 was ze te zien in de dramaserie Verborgen Gebreken, waarin ze de rol vertolkte van Liselore Rademaker-van de Meer.

Els Ingeborg Smits overleed in 2011.

Theater CV

Els Ingeborg Smits heeft bijgedragen aan 96 productie(s).

Els Ingeborg Smits heeft gewerkt in de volgende functies:

• BeeldtAf - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Regie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Decor - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Dramaturgie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Kostuums - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Els Ingeborg Smits heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum

Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In regie van
Le piège de Méduse	Uitvoerende	Holland Festival	1978/1979	1 juni 1879	Eddy Habbema
De markiezin van Arcis	Uitvoerende	Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble	1963/1964	18 oktober 1963	Karl Guttmann
De klaploper	Uitvoerende	Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble	1963/1964	24 januari 1964	Peter Scharoff
De kleine parade	Uitvoerende	Cabaret Wim Sonneveld	1969/1970	16 oktober 1969	Wim Sonneveld
Naar Archangel	Uitvoerende	Instituut voor Onderzoek naar het Nederlands Theater	1971/1972	22 december 1971
Teresa	Uitvoerende	Stichting Het Amsterdams Toneel	1971/1972	9 maart 1972	Hugo Claus
De vossejacht	Uitvoerende	Stichting Het Amsterdams Toneel	1972/1973	23 december 1972	Hugo Claus
Baal	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1973/1974	2 november 1973	Leonard Frank
Joko viert zijn verjaardag	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1973/1974	11 januari 1974
Puntje	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1973/1974	24 mei 1974	Leonard Frank
Pitten	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1973/1974	24 mei 1974	Leonard Frank
De geduldige dood	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1973/1974	24 mei 1974	Leonard Frank
De rit over het Bodenmeer	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1974/1975	7 november 1974	Leonard Frank
De dame met de camelia's	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1974/1975	26 februari 1975	Gerardjan Rijnders
La plagiata	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1974/1975	10 mei 1975	Leonard Frank
Getrommel in de nacht	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1975/1976	11 november 1975	Leonard Frank
De laatsten der onverstandigen	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1975/1976	17 maart 1976	Leonard Frank
Het koninkrijk	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1976/1977	16 april 1977	Leonard Frank
Orpheus	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1977/1978	19 oktober 1977	Lodewijk de Boer
Sentimenten	Uitvoerende	Stichting FACT	1977/1978	10 maart 1978	Pol Dehert
Baal onwel	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1978/1979	5 september 1978
Bekende gezichten, gemengde gevoelens	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1978/1979	18 november 1978	Leonard Frank
Sloppengarga	Uitvoerende	Onafhankelijk Toneel	1978/1979	27 februari 1979
Le piège de Méduse	Uitvoerende	Holland Festival	1978/1979	1 juni 1979
Tasso in Weimar	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1979/1980	22 augustus 1979	Paul Vermeulen Windsant
Nekrassov	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1979/1980	27 oktober 1979	Rudolf Lucieer
George Sand	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1979/1980	29 mei 1980	Lodewijk de Boer
Anarchie in de Sillian	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1980/1981	6 september 1980	Leonard Frank
Het jachtgezelschap	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1980/1981	8 november 1980	Lodewijk de Boer
Voor het pensioen	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1980/1981	2 mei 1981	Leonard Frank
De zelfmoordenaar	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1981/1982	17 oktober 1981	Lodewijk de Boer
Leedvermaak	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1981/1982	27 maart 1982	Leonard Frank
Kalldewey, Farce	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1982/1983	11 september 1982	Han Römer
De scheiding van Figaro	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1982/1983	26 maart 1983	Leonard Frank
Maria	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1983/1984	5 november 1983	Han Römer
Het belang van Ernst	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1983/1984	15 december 1983	Edwin de Vries
Soundman I	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1983/1984	1 juni 1984	Leonard Frank
Schuldeisers	Uitvoerende	Theater Persona	1984/1985	23 februari 1985	Marcelle Meuleman
Een maand later	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1985/1986	11 oktober 1985	Kees Prins
Oidipoes	Uitvoerende	Art & Pro	1985/1986	19 februari 1986	Frans Strijards
Hensbergen	Uitvoerende	Art & Pro	1986/1987	19 oktober 1986	Frans Strijards
Lang ben ik vroeg gaan slapen	Uitvoerende	Toneelgroep Centrum	1986/1987	21 maart 1987	Mette Bouhuijs
Ober	Uitvoerende	Publiekstheater	1986/1987	2 mei 1987	Gijs de Lange
Hitchcock's driesprong	Uitvoerende	Art & Pro	1987/1988	22 oktober 1987	Frans Strijards
De rit over het Bodenmeer	Uitvoerende	Art & Pro	1987/1988	1 januari 1988	Frans Strijards
School for Scandal	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1987/1988	29 april 1988	Leonard Frank
Postscriptum	Uitvoerende	Toneelgroep Baal	1987/1988	7 juni 1988
De hertogin van Coralli	Uitvoerende	Het Theaterfestival	1989/1990	2 september 1989	Carel Alphenaar
De voorwetenschap	Uitvoerende	Het Theaterfestival	1989/1990	2 september 1989	Carel Alphenaar
Het syndroom van Stendhal	Uitvoerende	Art & Pro	1989/1990	5 oktober 1989	Frans Strijards
Het ratteplan	Uitvoerende	Ro Theater	1989/1990	26 december 1989	Mette Bouhuijs
Hedda Gabler - Henrik Ibsen	Uitvoerende	Art & Pro	1989/1990	17 mei 1990	Frans Strijards
Yvonne	Uitvoerende	Art & Pro	1990/1991	12 januari 1991	Guy Joosten
Uit de lucht gegrepen, of: De zaken van Baron Laborde	Uitvoerende	Art & Pro	1990/1991	11 mei 1991	Karst Woudstra
Heldenplatz	Uitvoerende	Het Nationale Toneel	1991/1992	28 september 1991	Leonard Frank
Bas en Elze kijken terug	Uitvoerende	Cas Enklaar & Els Ingeborg Smits	1991/1992	16 maart 1992
Leonie ontploft voorheen: Leonie staat op springen daarvoor:	Uitvoerende	Het Nationale Toneel	1992/1993	10 december 1992	Herman Gilis
Monte Santa Maria	Uitvoerende	Theatercombinatie Bellevue / Nieuwe de la Mar	1992/1993	2 mei 1993	Kees Prins
Het onderzoek	Uitvoerende	Het Nationale Toneel	1992/1993	4 mei 1993
Duifje Klok	Uitvoerende	Het Nationale Toneel	1993/1994	18 september 1993	Albert Lubbers
Lief zijn voor Sloane	Uitvoerende	Theater van het Oosten	1993/1994	11 maart 1994	Leonard Frank
Aan het eind van de aspergetijd (werktitel)	Uitvoerende	Festival van het Ongespeelde Stuk	1994/1995	6 november 1994	Mette Bouhuijs
De dreun uit het niets	Uitvoerende	Festival van het Ongespeelde Stuk	1994/1995	13 november 1994	Edwin de Vries
Ritter / Dene / Voss	Uitvoerende	Art & Pro	1994/1995	1 december 1994	Frans Strijards
Kleine Eyolf	Uitvoerende	Stichting Toneelschuur Producties	1994/1995	24 maart 1995	Ernst Braches
Rijgdraad	Uitvoerende	Theater van het Oosten	1995/1996	27 oktober 1995	Leonard Frank
Anna Karenina	Uitvoerende	Festival van het Ongespeelde Stuk	1995/1996	26 november 1995	Mette Bouhuijs
Bas en Elze dansen	Uitvoerende	Stichting Toneelschuur Producties	1995/1996	18 januari 1996
Risjaar modderfokker den Derde	Uitvoerende	Blauwe Maandag Compagnie	1997/1998	7 januari 1998	Luk Perceval
Richaar Deuzième	Uitvoerende	Blauwe Maandag Compagnie	1997/1998	7 januari 1998	Luk Perceval, Fred van Hove
Edwaar The King	Uitvoerende	Blauwe Maandag Compagnie	1997/1998	7 januari 1998	Luk Perceval
De nieuwe tijd	Uitvoerende	Het Oranjehotel	1998/1999	26 april 1998	Ivar van Urk
Figuranten	Uitvoerende	Bos Theaterproducties	1998/1999	13 februari 1999	Judith de Rijke
Bas en Elze in de hel	Uitvoerende	Theater van het Oosten	1999/2000	10 november 1999	Cas Enklaar, Els Ingeborg Smits
De tweeling	Uitvoerende	WinterBos B.V.	1999/2000	15 maart 2000	Mette Bouhuijs
Never Land	Uitvoerende	Bos Theaterproducties	2000/2001	1 oktober 2000	Judith de Rijke
De Trojaansen	Uitvoerende	Onafhankelijk Toneel	2000/2001	31 maart 2001	Mirjam Koen
Uit den vreemde	Uitvoerende	Theaterschool	2001/2002	14 november 2001	Annemieke Delis
De vloer op	Uitvoerende	Ryninks Films	2001/2002	10 februari 2002	Peter de Baan
Koffers op reis	Uitvoerende	Het Schrijverspodium	2001/2002	5 april 2002	Mette Bouhuijs
Droom in de herfst	Uitvoerende	Theater Oostpool	2002/2003	18 januari 2003	Lidwien Roothaan
Annie M.G., de dochter van de dominee	Uitvoerende	Impresariaat Jacques Senf & Partners	2003/2004	3 september 2003	Mette Bouhuijs
Echt?	Uitvoerende	Stichting Dansity	2003/2004	23 maart 2004	Pieter de Ruiter, Gerardjan Rijnders
Naar Moskou, Moskou	Uitvoerende	Bos Theaterproducties	2004/2005	26 februari 2005	Matthijs Rümke
Grensgevallen	Uitvoerende	Theater Oostpool	2006/2007	23 september 2006	Han Römer
Mightysociety4 - Hoe ik het geluk zocht in de Global Age	Uitvoerende	Stichting mightysociety	2006/2007	27 maart 2007	Eric de Vroedt
Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan	Uitvoerende	Hummelinck Stuurman Theaterbureau	2007/2008	1 maart 2008	Ger Thijs
Zie hier: de mens!	Uitvoerende	Karina Kroft	2007/2008	18 juli 2008	Karina Kroft
Lucht in de keukenkastjes	Uitvoerende	MC	2009/2010	5 november 2009	Jeroen van den Berg
Mightysociety7 - Hoe ook ik vergrijsde maar me jonger voelde dan ooit	Uitvoerende	Stichting mightysociety	2009/2010	12 februari 2010	Eric de Vroedt
Mensenkinderen	Uitvoerende	Bureau Barel	2010/2011	24 september 2010	Mette Bouhuijs
Broei	Uitvoerende	Bureau Barel	2010/2011	18 februari 2011	Matin van Veldhuizen
Oom Wanja	Uitvoerende	Theatergroep Suburbia	2010/2011	18 juni 2011	Albert Lubbers
Illyrië. Aarde. Heelal.	Regie	Stichting Illyrië	1986/1987	23 januari 1987	Els Ingeborg Smits
Bas en Elze in de hel	Regie	Theater van het Oosten	1999/2000	10 november 1999	Cas Enklaar, Els Ingeborg Smits
Bas en Elze in de hel	Dramaturgie	Theater van het Oosten	1999/2000	10 november 1999	Cas Enklaar, Els Ingeborg Smits
De moeder van de gedachte	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Persona	1988/1989	12 mei 1989	Marcelle Meuleman
Bas en Elze kijken terug	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Cas Enklaar & Els Ingeborg Smits	1991/1992	16 maart 1992
Bas en Elze dansen	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Toneelschuur Producties	1995/1996	18 januari 1996
Bas en Elze in de hel	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater van het Oosten	1999/2000	10 november 1999	Cas Enklaar, Els Ingeborg Smits
Een fantastische ruïne	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Bellevue Lunchtheater	2012/2013	20 november 2012	Matin van Veldhuizen
Bas en Elze in de hel	Decor	Theater van het Oosten	1999/2000	10 november 1999	Cas Enklaar, Els Ingeborg Smits
Bas en Elze in de hel	Kostuums	Theater van het Oosten	1999/2000	10 november 1999	Cas Enklaar, Els Ingeborg Smits

• Idem de voorstellingen waarvoor zij geregistreerd werd als producent samen met Cas Enklaar onder de naamCas Enklaar & Els Ingeborg Smits.

In memoriam

Ten Slotte: Els Ingeborg Smits (1944-2011)
Artikel in Het Parool door Simon van den Berg, december 2011

Al op de toneelschool liet ze klassieke tragedies als Elektra liever over aan actrices als Ank van der Moer of Kitty Courbois. De maandagavond overleden actrice Els Ingeborg Smits speelde harde rollen in nieuwe stukken, die juist door haar gedrevenheid grimmig grappig werden. Generatiegenoten uit de Amsterdamse toneelschooltijd, onder wie Trudy de Jong, Olga Zuiderhoek en Cas Enklaar, werden levenslange vrienden en geestverwanten in een zoektocht naar nieuw toneelrepertoire in de vlakke-vloerzalen.

Smits, een geboren Amsterdamse, was dochter van een antiquair en belde als tiener aan bij bekende acteurs als Mary Dresselhuys en Ina van Faassen voor een handtekening. Na de Toneelschool debuteerde ze in 1969 in het cabaret van Wim Sonneveld en in 1973 was ze betrokken bij de oprichting van een nieuwe toneelgroep: Baal. Bij dat gezelschap, dat voornamelijk nieuw toneelrepertoire opvoerde, speelde ze in befaamde voorstellingen als Leedvermaak van Judith Herzberg en Bekende gezichten, gemengde gevoelens van Botho Strauß.

In de jaren tachtig werd ze samen met Trudy de Jong en Han Kerckhoffs een van de gezichtsbepalende actrices van theatergroep Art & Pro, waar regisseur Frans Strijards driftig en vitaal anti-psychologisch acteren propageerde en Smits precies de juiste mix van explosiviteit, schokkerige motoriek, humor en lelijkheid tentoon kon spreiden. “In het alledaagse leven ben ik nogal ijdel. Ik draag graag mooie kleren. Op het toneel kan me dat niet schelen. Dan ontleen ik er juist vreugde aan om een dikke aardappel te zijn.”

Voor haar rol in Hitchcock’s Driesprong, een eigen stuk van Strijards won ze in 1988 een Colombina, de prijs voor de beste vrouwelijk bijrol. En zo werd Smits een exponent van een typisch Nederlands fenomeen: een grote actrice zonder klassieke grote rollen. Ze speelde Strauß, Thomas Bernhard en Peter Handke, maar nooit Shakespeare. In een interview daarover zij ze: “Het nadeel van de toneelvernieuwingen die wij voorstonden, was het gebrek aan repertoire. Wij speelden nauwelijks de grote klassieke stukken. Ik heb nooit in een Tsjechov gestaan, terwijl bij Baal geweldige actrices werkten die zo Drie Zusters konden spelen.”

Smits was als actrice een perfectioniste en een doorzetter. Iets kan pas goed zijn als het moeite kost, vond ze, en ze was dan ook een groot liefhebber van dans. “Dat is het hoogste, daarvan kan ik in extase raken.”

In een interview zei ze: “Humor wordt onderschat. Mensen denken dat het vanzelf gaat. Er wordt niet hard genoeg gewerkt.” Toch maakt ze samen met oude vriend Cas Enklaar, die bij het Werkteater juist uit de losse pols heeft leren spelen, een mooie serie voorstellingen over het hoogbejaarde acteurspaar Bas en Elze, een voortzetting van hun gezamelijke act ter gelegenheid van het honderjarig bestaan van de Toneelschool.

In 1996 vertrekt ze samen met haar echtgenoot, componist Elmer Schönberger, naar Gent. Als enige Nederlandse speelt ze mee in de megavoorstelling Ten Oorlog, waaraan regisseur Luk Perceval bijna twee jaar repeteert. De laatste jaren viel ze vooral op in twee voorstellingen in Eric de Vroedt’s Mightysociety-serie. Bij hem speelde ze strenge vrouwen met scherpe oneliners en een vernietigende blik, die ineens met een klein gebaar toch mededogen opwekten. Tegelijkertijd speelde ze in televisieseries, zoals de makelaarsserie Verborgen gebreken.

Uiteindelijk speelde ze deze zomer alsnog een Anton Tsjechov, de kleine rol van Maria in Oom Wanja van Theatergroep Suburbia, een zomerse locatievoorstelling. Het zou haar laatste rol blijken. Ze repeteerde nog voor koningin Wilhelmina in de musical Soldaat van Oranje, maar ze was uiteindelijk te ziek om die rol nog te spelen.

Film

• 1980 - Bekende gezichten, gemengde gevoelens - Doris
• 1985 - Thomas en Senior - Moeder Thomas
• 1988 - Thomas en Senior op het spoor van Brute Berend - Moeder Thomas
• 1992 - Ik ga naar Tahiti - Greet
• 2003 - Van God Los - Moeder Anna
• 2007 - Timboektoe - Oma
• 2007 - De Daltons, de jongensjaren - Rectrix
• 2009 - Verborgen Gebreken - Liselore Rademaker-van de Meer

Hoorspelen

• 1970 - Drie rozen van papier - Janne

Bronnen

• Acteurs- en Kleinkunstenaars-Lexicon van Piet Hein Honig, 1984
• Wikipedia
• Website Simber