Marcelle Meuleman
| Info | Waarde uit Wikidata |
|---|---|
| Titel: | Marcelle Meuleman (Q13814414) |
| Beschrijving: | Nederlands actrice |
| Afbeelding: | Marcelle Meuleman.jpg |
| Wikimedia Commons: | Niet beschikbaar |
| Geboortedatum: | 18 mei 1947 |
| Geboorteplaats: | Amsterdam |
| Overlijdensdatum: | Niet beschikbaar |
| Overlijdensplaats: | Onbekend |
| Wikimedia Commons: | Niet beschikbaar |
| Beroep(en) - WD: | Q33999; |
| Beroep(en) - TE: | Acteur; |
| VIAF id: | 287644488 |
| RKD artist id: | Onbekend |
| IMDB artist id: | nm0582804 |
Biografie
Marcelle Meuleman (1947) is een Nederlandse actrice en theaterregisseur. In 1980 stichtte ze vrouwentheatergroep Theater '80 en drie jaar later richtte samen met Cis van Helmond, Agaath Witteman, Femke Boersma en Mieke Kolk Theater Persona op, een theatergezelschap geleid door vrouwen. Bij het grotere publiek werd Meuleman bekend door haar rol als Jet in Pleisterkade 17.[1]
Tussen 1951 en 1964 volgde Meuleman verschillende dansopleidingen aan balletscholen in Amsterdam, en haar carrière begon als danseres bij Het Nationale Ballet. Ze volgde een jaar lang lessen aan toneelschool in Amsterdam en stapte in 1970 over naar het theater. Na de regieopleiding die ze later volgde in New York wijdde Meuleman zich vanaf 1980 aan het regisseren, en was ze sporadisch werkzaam als gastdocent op toneelscholen.[2]
Theater '80 was de voorloper van Theater Persona, en maakte tussen 1981 en 1983 vanuit improvisaties voorstellingen die de onderdrukkingsmechanismen van de door mannen gedomineerde maatschappij ter discussie stelden.[3] De laatste voorstelling die Theater '80 produceerde, was Don Juan komt uit de oorlog (1984) van Ödön von Horváth. Hierin waren de vrouwen de ‘Dona Juana’s’. De vrouw, op zoek naar de ideale levensgezel, werd het slachtoffer van hun eigen onvermogen om hun persoonlijkheid en onafhankelijkheid te bewaren. Meuleman gebruikte stereotiepe beelden over mannen en vrouwen om tot alternatieve beelden te komen en op zoek te gaan naar een nieuw evenwicht tussen verschillende genders.[4] Don Juan komt uit de oorlog vormde een aanloop naar de nieuwe werkwijze die Meuleman ging ontwikkelen bij Theater Persona, namelijk het bewerken van repertoirestukken.[5]
Theater Persona was vrouwentheater dat het repertoiretoneel radicaal herinterpreteerde. Meuleman, afkomstig uit het vormingstoneel, verlegde de aandacht van improvisatie-, naar repertoirestukken, waaronder werken van William Shakespeare, Marguerite Yourcenar en Anton Tsjechov.[6] Ze wilde onderzoeken op welke manier zij vanuit haar eigen vrouwelijke belevingswereld de onrechtvaardigheden van het vrouwenbestaan kon afwegen met de visie van gevestigde toneelschrijvers.[7]
In het eerste seizoen van Theater Persona regisseerde Meuleman zeven eenakters van de Zweedse auteur August Strindberg. Zijn status als vrouwenhater maakte van zijn repertoire het uitgewezen materiaal voor Meuleman om de rol van de vrouw in het gevestigde theater uitgebreid in te onderzoeken. Meuleman stapte in haar ensceneringen af van de slachtofferbenadering van de vrouw die hij in zijn stukken heeft gemaakt en zette de keuzes waartoe vrouwen worden gedwongen in een patriarchale samenleving in de verf.[8] Door een vrouwelijk gezichtspunt te introduceren en historische en culturele dilemma’s onder de aandacht te brengen slaagde ze er in haar bewerkingen in om een heel andere kijk te creëren op zowel de vrouwelijke als mannelijke personages in Strindbergs werk.[9]
In 1988 werkte Meuleman aan een project, waarin ze twee verschillende bewerkingen van het toneelstuk De Meeuw van de Russische schrijver Anton Tsjechov maakte. Voor haar ensceneringen koos ze ervoor om de titel Meeuw te gebruiken, omdat in het Russisch lidwoorden niet bestaan en ze een zo sec mogelijke sfeer wilde creëren, zonder veel interpretatiemogelijkheden.[10] In een interview in het Utrechts Nieuwsblad biechtte Meuleman in 1988 op Tsjechov onderuit te willen halen in haar bewerkingen van zijn stuk, maar ze moest er eerst in slagen zich écht aan zijn teksten te wagen. In de eerste herwerking, die in februari 1988 in première ging in Amsterdam, hield Meuleman zich trouw aan Tsjechovs tekst. Haar interpretaties van het stuk doorbraken echter deze ‘gehoorzaamheid’ aan de tekst. In de tweede, ‘ongehoorzame’ versie die later in het seizoen volgde werd de tekst zelf ook stevig onder handen genomen. In deze bewerking werden stukken tekst weggelaten, andere frases uit Tsjechovs repertoire werden toegevoegd of als inspiraties diende om vanuit improvisatie verder te werken.[11]
In haar versies van Meeuw is ze op zoek naar de noodzaak van waaruit Tsjechov schrijft. Ter voorbereiding van het stuk ging Meuleman in november 1987 naar India om te voelen hoe een klassenmaatschappij werkt en leeft, net zoals die er was in Rusland in de tijd dat Tsjechov dit stuk schreef. In de jaren zestig waren er in Rusland zestien klassen en dat is terug te voelen in het stuk. De armoede en onafwendbaarheid van het lot waarmee Meuleman werd geconfronteerd tijdens haar bezoek aan India gaf haar een gevoel van woede en machteloosheid, waarna ze over moest gaan tot acceptatie. Dit noemt ze het India-gevoel. Over dit gevoel van acceptatie, het wel of niet accepteren van een rol in de samenleving, gaat De Meeuw volgens haar.[12]
Na het afscheid van Theater Persona in 1989, nadat zij buiten de structurele kunstsubsidies vielen en het gezelschap werd opgeheven, ging Meuleman verder aan de slag als gastregisseur. Zo werkt ze onder andere aan de voorstelling Hedda Gabler van Toneelgroep Amsterdam in 1990 en regisseerde ze in 2013 De liefde voorbij van Stichting (Inter)nationale Producties, de Nederlandse bewerking van Clôture de l'amour, een stuk van Pascal Rambert.[13] Zonder haar eigen clubje werd het echter wel een grotere uitdaging om haar persoonlijke benadering toe te passen op de spelers.[14]
Het leidmotief in Meulemans werk is de maatschappelijke situatie van vrouwen.[15] Ze ziet de regisseur niet als opperhoofd, maar streeft naar een wisselwerking met de acteurs.[16] Meuleman kenmerkt haar werk door feministische ensceneringen van klassieken te brengen en laat zich in haar regie leiden door de psychologie van zowel het personage als de auteur. Ze legt de nadruk op de spelers: zij moeten de personages laten leven, en ze gebruikt hun emotionele reacties om stukken te actualiseren.[17] Meuleman heeft haar manier van regisseren meegenomen van haar opleiding in New York en beroept ze zich op de acteertechniek van de ‘Stanislavskiaan’ Stella Adler.[18] Ze laat de acteurs het personage terugwerpen op hun eigen persoon en spoort hen aan om hun personages niet vanuit een gegeven feit te benaderen. Ze streeft ernaar het basis-dilemma, het gevoel waarmee het personage worstelt, te benoemen en de acteur te vragen of dat een herinnering uit hun eigen verleden oproept. Zodra Meuleman ziet dat de acteur zich terug in die situatie en gevoelens bevindt, begint de scène.[19]
Theater CV
Marcelle Meuleman heeft bijgedragen aan 93 productie(s).
Marcelle Meuleman heeft gewerkt in de volgende functies:
- BeeldtAf - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Choreografie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Regie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Dramaturgie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Persoon - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Marcelle Meuleman heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Bronnen
- Acteurs- en Kleinkunstenaars-Lexicon van Piet Hein Honig, 1984
- wikipedia
- Productiedatabase
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ Robert Grijsen, “Een regisseur is geen opperhoofd”, Gooi en Eemlander, 4 maart 1989, paginanummer onbekend.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ “Marcelle Meuleman,” TheaterEncyclopedie, geraadpleegd 22 oktober 2024, https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Marcelle_Meuleman.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ L. Looms, “Marcelle Meulemans Meeuw”, Algemeen Dagblad, 13 augustus 1988, 41.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ L. Looms, “Marcelle Meulemans Meeuw”, Algemeen Dagblad, 13 augustus 1988, 41.
- ↑ L. Looms, “Marcelle Meulemans Meeuw”, Algemeen Dagblad, 13 augustus 1988, 41.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ Jan Barend Van Barneveld, “Recensie De liefde voorbij door Stichting (Inter)nationale Producties” Theaterkrant 19. (2014): https://www.theaterkrant.nl/recensie/de-liefde-voorbij/stichting-internationale-producties/.
- ↑ Renée De Haan, “Het is alsof ik in mijn blootje sta”, Haagsche Courant, 3 juni 1989, paginanummer onbekend.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ Robert Grijsen, “Een regisseur is geen opperhoofd”, Gooi en Eemlander, 4 maart 1989, paginanummer onbekend.
- ↑ L. Looms, “Marcelle Meulemans Meeuw”, Algemeen Dagblad, 13 augustus 1988, 41.
- ↑ Tineke Straatman, “ De Meeuw in vrouwen-visie”, Utrechts Nieuwsblad, 2 februari 1988, 16.
- ↑ Robert Grijsen, “Een regisseur is geen opperhoofd”, Gooi en Eemlander, 4 maart 1989, paginanummer onbekend.