Canon 1986
Opera-apotheose aan de Amstel
Een eigen huis voor de opera in Nederland
Opening van het Muziektheater
Op 23 september 1986 opende Koningin Beatrix het nieuwe Het Muziektheater, onderdeel van de Stopera (stadhuis en opera/danstheater in één). Ruim driehonderd jaar nadat Theodoro (Dirk) Strijcker een operatheater begonnen was aan de Amsterdamse Leidsegracht, had Amsterdam weer een gebouw dat helemaal was toegerust voor het opvoeren van opera’s. Het zou leiden tot een opmerkelijke bloei van dit genre. Vanaf 1988 wist artistiek leider Pierre Audi met een groot aantal schitterende producties de aandacht te trekken van operaliefhebbers over de hele wereld.
Een lange aanloop
Het Muziektheater kende overigens een lange aanloop. Al in 1925 had de Wagnervereeniging een prijsvraag uitgeschreven voor een operagebouw dat op het Museumplein zou moeten verrijzen, tegenover het Concertgebouw. Zestig jaar later stond het er dan, niet op het Museumplein, maar aan de Amstel, gecombineerd met het nieuwe Amsterdamse stadhuis. Vaste bespeler werd De Nederlandse Opera, die zich nu niet meer hoefde te bewegen tussen de Amsterdamse Stadsschouwburg en het Circustheater in Scheveningen. Daarnaast werd Het Muziektheater het thuishonk van Het Nationale Ballet.
Opera in Nederland
De Nederlandse Opera, voorheen Stichting De Nederlandse Opera (vanaf 1946) en De Nederlandse Operastichting (vanaf 1965), was sinds 1946 hét operagezelschap van Nederland. Onder diverse artistiek leiders was – met wisselend succes – geprobeerd de Nederlandse operacultuur levend te houden. De programmering mikte voornamelijk op het internationale repertoire: Claudio Monteverdi, Georg Friedrich Händel, Mozart, Giuseppe Verdi, Richard Wagner en Giacomo Puccini, met af en toe eens iets van eigen bodem. Het nieuwe huis aan de Amstel betekende een enorme impuls voor de opera in Nederland.
Het artistieke beleid van Pierre Audi
Na het aantreden van Pierre Audi als artistiek leider, bouwde De Nederlandse Opera al snel een uitstekende, internationale reputatie op. Audi’s handelsmerk is eenvoud en het werken vanuit de emoties die de muziek oproept. Of, in zijn eigen woorden: ‘opera is in de kern een kunstvorm die meditatieve beelden, gedachten en gebeurtenissen oproept op basis van de natuurlijke adem die in de muziek zit’. Maar Audi neemt ook risico’s. Zijn Monteverdi-cyclus, de complete Ring des Nibelungen, en Berlioz’s Les Troyens waren grote, gewaagde projecten die hij stuk voor stuk tot een succes wist te maken. Daarbij slaagt hij er vaak in om gelukkige combinaties van componisten, regisseurs en vormgevers tot stand te brengen.
Nederlandse opera’s
Het is dus zeker niet zo dat Pierre Audi voor de geheide kassuccessen kiest. Hij programmeert ook regelmatig Nederlandse opera’s. Zelf regisseerde hij werk van Guus Janssen en Robin de Raaff, maar hij bracht ook werk van Otto Ketting, Peter Schat, Theo Loevendie, Michel van der Aa en Louis Andriessen. Die laatste heeft in het Muziektheater intussen een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd. Zijn opera’s De materie, Rosa, a horse drama en Writing to Vermeer waren, ook dankzij de regies van Robert Wilson en Peter Greenaway, spectaculaire operagebeurtenissen die internationaal sterk de aandacht trokken. Een aardig aspect van de opera’s van Andriessen is dat hij regelmatig typisch Nederlandse onderwerpen ten tonele voert. Zo passeerden in De materie de Acte van Verlating, Mondriaan en De Stijl de revue. Writing to Vermeer speelde zich af in de wereld van een van onze beroemdste schilders. Dé Nederlandse opera - zoals de Gijsbreght en Op hoop van zegen dé Nederlandse toneelstukken zijn - bestaat echter nog niet.
Gezelschappen en ontwikkelingen
Naast De Nederlandse Opera kent Nederland sinds de jaren vijftig nog twee andere grote operagezelschappen: De Nationale Reisopera (voorheen Opera Forum) en Opera Zuid (een afstammeling van de vroegere Zuid Nederlandse Opera). Daar is de afgelopen jaren een aantal kleinere operaproducenten bijgekomen. Sinds de val van de muur, in 1989, zijn hier ook regelmatig Oost-Europese producties te zien geweest. Een interessante ontwikkeling is dat ook toneelregisseurs en (muziek)theatergezelschappen met het genre zijn gaan experimenteren (Ivo van Hove, Johan Simons, het Onafhankelijk Toneel). Frank Groothof maakt sinds 1990 opera's voor 'volwassenen vanaf zeven jaar'. Hij snijdt opera’s uit het wereldrepertoire toe op een jeugdig publiek. Ook het gezelschap Holland Opera Xpress (voorheen Xynix Opera) brengt opera’s voor jongeren en noemt zich ‘het eerste jeugdoperahuis van Europa’.
Dit is één van de canonteksten. Voor meer informatie zie: Canon van het Theater in Nederland
In 1986 geboren
| Sorteernaam | Geboortedatum | Overlijdensdatum | |
|---|---|---|---|
| Inge Zeilinga | Zeilinga, Inge | 1986 | |
| Wieke ten Cate | Cate, Wieke ten | 1986 | |
| Radiohead | Radiohead | 1986 | |
| Maia Makhateli | Makhateli, Maia | 1986 | |
| Martin Harriague | Harriague, Martin | 1986 | |
| Dave Mayer | Mayer, Dave | 1986 | |
| Raymond Muller | Muller, Raymond | 1986 | |
| Liesa van der Aa | Aa, Liesa van der | 1986 | |
| Malou van Sluis | Sluis, Malou van | 1986 | |
| Underworld | Underworld | 1986 | |
| Dahlak Brathwaite | Brathwaite, Dahlak | 1986 | |
| Sheyda Darab | Darab, Sheyda | 1986 | |
| Steven Michel | Michel, Steven | 1986 | |
| Yiannis Mouravas | Mouravas, Yiannis | 1986 | |
| Roos Matla | Matla, Roos | 1986 | |
| Eline Arbo | Arbo, Eline | 1986 | |
| Remco Sietsema | Sietsema, Remco | 1986 | |
| Rajiv Bhagwanbali | Bhagwanbali, Rajiv | 1986 | |
| Mattias van de Vijver | Vijver, Mattias van de | 1986 | |
| Laura Demelza Bosma | Bosma, Laura Demelza | 1986 | |
| ... meer resultaten | |||
In 1986 overleden
| Sorteernaam | Geboortedatum | Overlijdensdatum | |
|---|---|---|---|
| Toni Engel-Bolkestein | Engel-Bolkestein, Toni | 1903 | 1986 |
| Bernard Daydé | Daydé, Bernard | 3 februari 1921 | 1986 |
| John Vandenbergh | Vandenbergh, John | 1906 | 1986 |
| Otto Glastra van Loon | Glastra van Loon, Otto | 28 april 1906 | 1986 |
| Prince and The Revolution | Prince and The Revolution | 1979 | 1986 |
| Marika Nardi | Nardi, Marika | 1986 | |
| Ronald Bates | Bates, Ronald | 1932 | 1986 |
| Annie Verhulst | Verhulst, Annie | 1 oktober 1895 | 5 januari 1986 |
| Lucia Chase | Chase, Lucia | 24 april 1897 | 9 januari 1986 |
| Dinja de Wolff | Wolff, Dinja de | 30 april 1907 | 12 januari 1986 |
| Tatsumi Hijikata | Hijikata, Tatsumi | 9 maart 1928 | 21 januari 1986 |
| Ninghil Banarjee | Banarjee, Ninghil | 14 oktober 1931 | 27 januari 1986 |
| Machteld van Weele | Weele, Machteld van | 12 maart 1906 | 6 februari 1986 |
| Fini Leitersdorf | Leitersdorf, Fini | 1906 | 7 februari 1986 |
| Marinus van Henegouwen | Henegouwen, Marinus van | 19 november 1908 | 23 februari 1986 |
| Paul Verbist | Verbist, Paul | 1925 | 24 februari 1986 |
| Pasquale Festa Campanile | Festa Campanile, Pasquale | 28 juli 1927 | 25 februari 1986 |
| William Dollar | Dollar, William | 20 april 1907 | 28 februari 1986 |
| Albert van Doorn | Doorn, Albert van | 15 mei 1891 | 1 maart 1986 |
| Johan de Meester jr. | Meester jr., Johan de | 24 juni 1897 | 18 maart 1986 |
| ... meer resultaten | |||
In 1986 in première