Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
RudivanDantzig-CollectieTIN.jpg


Rudi van Dantzig. Fotograaf onbekend. Collectie TIN.

Logo eenlevenlangtheater2.png
NaamRudi van Dantzig
Geboortedatum4 augustus 1933
Geboorteplaats Amsterdam
Overlijdensdatum19 januari 2012
Overlijdensplaats Amsterdam
BeroepDanser, Choreograaf, Artistiek leider, Schrijver
DisciplineDans
TrefwoordenBallet, Moderne dans
Externe databases:
DBNL
IMDb
IBDb
VIAF

Een Leven Lang Theater: Rudi van Dantzig

Eenlevenlangtheater: Rudi van Dantzig (1933-2012)

Rudi van Dantzig. Fotograaf onbekend. Herkomst: Rudi van Dantzig Rudi van Dantzig, 1969. Fotograaf onbekend. Collectie TIN. Rudi van Dantzig. Herkomst foto: Het Nationale Ballet.

Rudi van Dantzig, v.l.n.r.: ca. 1960, 1969, z.j.


"Toen ik in de balletwereld kwam, behoorde ik tot één grote familie. Heerlijk. Ik heb geboft de juiste mensen op de juiste momenten te ontmoeten. Mensen die mijn ogen openden, die me de kansen gaven te laten zien wat ik ben." (Geciteerd uit: 'Vreemdeling in eigen landschap van Ingrid Hoogervorst, Den Haag 2000)

Rudi van Dantzig (Amsterdam, 4 augustus 1933 - 19 januari 2012) begon zijn balletcarrière als danser. In 1950 begon hij op de relatief late leeftijd van 16 jaar met balletlessen en in 1952 engageerde Sonia Gaskell Van Dantzig bij haar gezelschap Ballet Recital. In 1955 maakte zijn eerste choreografie, Nachteiland, voor Het Nederlands Ballet, een gezelschap dat was ontstaan vanuit Gaskell's Ballet Recital. Onder Gaskell's leiding werd vervolgens Het Nationale Ballet opgericht, waar Rudi van Dantzig de huischoreograaf werd en met ingang van 1965 één van de drie artistiek leiders. In 1971 bleef hij nog als enige over, en tot 1991 was Van Dantzig de enige artistiek leider van het gezelschap.

Gedurende zijn carrière creeërde hij meer dan vijftig balletten, die over de hele wereld werden uitgevoerd en nog altijd bij binnen- en buitenlandse gezelschappen op het repertoire staan. Voor de legendarische Russische danser Rudolf Nurejev maakte hij, op diens verzoek, drie balletten. Zijn choreografieën hebben vaak een verhalend en maatschappijkritisch karakter. Bij een groot deel van zijn balletten werkte Van Dantzig samen met Toer van Schayk die verantwoordelijk was voor het ontwerp van de decors en kostuums. Tot Van Dantzig's bekendste choreografieën behoren Vier letzte Lieder, Monument voor een gestorven jongen, Onder mijne voeten en zijn versies van de avondvullende klassieke balletten Romeo en Julia en Het Zwanenmeer.

Van Dantzig benoemt de rode draad in zijn werk als volgt: "Hoe het leven zou kunnen zijn en hoe het nu niet is. Nee, zo pessimistisch ben ik niet. Als je goed kijkt zit er in mijn balletten altijd wel iets hoopvols, hoe het zou kunnen zijn. Een soort lichtpuntje. Critici schrijven dan wel eens: ja, dan komt hij weer met een jong jongetje aanzetten. Dat is voor mij het symbool van de onschuld, het begin. Dat jong is en nog alle kanten op kan, een betere weg kan vinden." (Geciteerd uit: De Waarheid, 15 oktober 1983)

Na zijn afscheid bij Het Nationale Ballet regisseerde hij de opera Amerika in Oostenrijk, gebaseerd op de gelijknamige roman van Frans Kafka. Literatuur speelde al langer een rol in Van Dantzig's leven. Naast zijn carrière als choreograaf ontwikkelde hij ook zijn schrijverschap en debuteerde in 1986 met de autobiografisch getinte roman Voor een verloren soldaat. Het boek werd verfilmd en vertaald in het Engels en Duits en in Nederland zestien maal herdrukt. Vervolgens schreef hij een boek met zijn herinneringen aan Nurejev, een verhalenbundel en novelle en een biografie van de kunstenaar en verzetsheld Willem Arondéus. Tot aan zijn overlijden in 2012 werkte hij aan een boek over Sonia Gaskell, dat in 2013 postuum verscheen. Ook schreef (en regisseerde) hij het toneelstuk Toen gij naakt en bloot waart voor toneelgroep De Appel.

Via het menu bovenaan deze pagina vindt u een zo volledig mogelijk overzicht van het veelzijdige oeuvre van Rudi van Dantzig en zijn liefde voor het vak en zijn vakmanschap.


Rudi van Dantzig heeft bijgedragen aan 109 productie(s).

Rudi van Dantzig heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Rudi van Dantzig heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In choreografie van
Nachteiland Choreografie Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Rudi van Dantzig
Tij en ontij Choreografie Het Nederlands Ballet 1955/1956 8 juni 1956 Rudi van Dantzig
Symphonie nr. 29 Choreografie Het Nederlands Ballet 1956/1957 13 juni 1957 Rudi van Dantzig
De disgenoten Choreografie Het Nederlands Ballet 1957/1958 15 juni 1958 Rudi van Dantzig
Klein avondspel Choreografie Het Nederlands Ballet 1958/1959 6 maart 1959 Rudi van Dantzig
Giovinezza Choreografie Nederlands Dans Theater 1959/1960 5 september 1959 Rudi van Dantzig
Vergezicht Choreografie Nederlands Dans Theater 1959/1960 7 april 1960 Rudi van Dantzig
Nachteiland Choreografie Nederlands Dans Theater 1959/1960 1 juli 1960 Rudi van Dantzig
Jungle Choreografie Het Nationale Ballet 1961/1962 20 december 1961 Rudi van Dantzig
Ombres Choreografie Het Nationale Ballet 1962/1963 19 maart 1963 Rudi van Dantzig
Tij en ontij Choreografie Het Nationale Ballet 1962/1963 26 maart 1963 Rudi van Dantzig
Nachteiland Choreografie Het Nationale Ballet 1963/1964 13 juni 1964 Rudi van Dantzig
De disgenoten Choreografie Het Nationale Ballet 1964/1965 29 september 1964 Rudi van Dantzig
Een Finse auto Choreografie Het Nationale Ballet 1964/1965 8 december 1964 Rudi van Dantzig
Monument voor een gestorven jongen Choreografie Holland Festival 1964/1965 19 juni 1965 Rudi van Dantzig
Mozart-symphonie Choreografie Het Nationale Ballet 1965/1966 3 februari 1966 Rudi van Dantzig
Romeo en Julia Choreografie Het Nationale Ballet Seizoen 1 16 februari 1967 Rudi van Dantzig
Romeo en Julia Choreografie Het Nationale Ballet 1966/1967 16 februari 1967 Rudi van Dantzig
Disgenoten (herinstudering) Choreografie Het Nationale Ballet 1967/1968 14 december 1967 Rudi van Dantzig
Ogenblikken Choreografie Het Nationale Ballet 1967/1968 14 januari 1968 Rudi van Dantzig
Julius Caesar Choreografie De Nederlandse Operastichting 1968/1969 13 februari 1969 Rudi van Dantzig
Epitaaf Choreografie Het Nationale Ballet 1968/1969 26 juni 1969 Rudi van Dantzig
Astraal Choreografie Het Nationale Ballet 1969/1970 21 december 1969 Rudi van Dantzig
De touwen van de tijd Choreografie Holland Festival 1969/1970 16 juni 1970 Rudi van Dantzig
Onderweg Choreografie Het Nationale Ballet 1970/1971 26 oktober 1970 Rudi van Dantzig
De droom Choreografie De Nederlandse Operastichting 1970/1971 4 maart 1971 Rudi van Dantzig, Toer van Schayk
Geverfde vogels Choreografie Het Nationale Ballet 1971/1972 13 oktober 1971 Rudi van Dantzig
Après-visage Choreografie Het Nationale Ballet 1971/1972 15 juni 1972 Rudi van Dantzig
Hier rust: een zomerdag Choreografie Het Nationale Ballet 1972/1973 28 mei 1973 Rudi van Dantzig
Ramifications Choreografie Het Nationale Ballet 1972/1973 1 juli 1973 Rudi van Dantzig
Orpheus Choreografie Het Nationale Ballet 1973/1974 21 februari 1974 Rudi van Dantzig
Romeo en Julia (nieuwe versie) Choreografie Het Nationale Ballet 1974/1975 19 december 1974 Rudi van Dantzig, Wendy Vincent Smit (assistent), Ger Visser (schermscènes)
Collective Symphony Choreografie Het Nationale Ballet 1974/1975 18 juni 1975 Rudi van Dantzig, Hans van Manen, Toer van Schayk
Blown in A Gentle Wind Choreografie Het Nationale Ballet 1975/1976 9 oktober 1975 Rudi van Dantzig
Ginastera Choreografie Holland Festival 1975/1976 5 juni 1976 Rudi van Dantzig
Isadora Choreografie Het Nationale Ballet 1976/1977 11 oktober 1976 Rudi van Dantzig
Vier letzte Lieder Choreografie Het Nationale Ballet 1987/1988 16 mei 1977 Rudi van Dantzig
Gesang der Jünglinge Choreografie Het Nationale Ballet 1977/1978 16 november 1977 Rudi van Dantzig
Over een donker huis Choreografie Het Nationale Ballet 1977/1978 20 maart 1978 Rudi van Dantzig
Life Choreografie Het Nationale Ballet 1978/1979 11 juni 1979 Rudi van Dantzig, Toer van Schayk
Voorbij gegaan Choreografie Het Nationale Ballet 1979/1980 13 september 1979 Rudi van Dantzig
Antwoord gevend Choreografie Het Nationale Ballet 1979/1980 5 april 1980 Rudi van Dantzig
Onder mijne voeten Choreografie Het Nationale Ballet 1981/1982 10 december 1981 Rudi van Dantzig
Pique dame Choreografie De Nederlandse Operastichting 1981/1982 8 april 1982 Rudi van Dantzig
Room at The Top Choreografie Het Nationale Ballet 1982/1983 18 november 1982 Rudi van Dantzig
Niemandsland Choreografie Het Nationale Ballet 1982/1983 12 februari 1983 Rudi van Dantzig
Ik hou gewoon m'n adem in Choreografie Het Nationale Ballet 1982/1983 3 juni 1983 Rudi van Dantzig
De lof der zotheid Choreografie Het Nationale Ballet 1983/1984 27 oktober 1983 Rudi van Dantzig
Petits pas door petits rats Choreografie Balletgala 1984/1985 5 maart 1985 Rudi van Dantzig
Want wij weten niet wat wij doen Choreografie Het Nationale Ballet 1984/1985 5 maart 1985 Rudi van Dantzig
Pique dame Choreografie De Nederlandse Opera 1981/1982 12 oktober 1985 Rudi van Dantzig
Nachteiland Choreografie Scapino Ballet 1985/1986 14 november 1985 Rudi van Dantzig
Afzien Choreografie Het Nationale Ballet 1985/1986 28 maart 1986 Rudi van Dantzig
Vier letzte Lieder Choreografie Balletgala 1986/1987 21 januari 1987 Rudi van Dantzig
Buigen of barsten Choreografie Het Nationale Ballet 1986/1987 12 juni 1987 Rudi van Dantzig, Toer van Schayk
Het zwanenmeer Choreografie Het Nationale Ballet 1987/1988 31 maart 1988 Rudi van Dantzig, Toer van Schayk
Antwoord gevend Choreografie Het Nationale Ballet 1988/1989 7 december 1988 Rudi van Dantzig
Romeo en Julia Choreografie Balletgala 1989/1990 14 november 1989 Rudi van Dantzig
Aartsengelen slachten den hemel rood Choreografie Het Nationale Ballet 1989/1990 22 maart 1990 Rudi van Dantzig
Herinneringen uit het ondergrondse Choreografie Het Nationale Ballet 1989/1990 15 juni 1990 Rudi van Dantzig
Fragmenten uit Het zwanenmeer Choreografie Het Nationale Ballet 1990/1991 13 november 1990 Marius Petipa, Lev Ivanov, Rudi van Dantzig
Vertekend beeld Choreografie Het Nationale Ballet 1992/1993 19 maart 1993 Rudi van Dantzig
Balconscène uit Romeo and Juliet Choreografie Introdans 1992/1993 10 april 1993 Rudi van Dantzig
Pleisterplaats Choreografie Het Nationale Ballet 1993/1994 15 juni 1994 Rudi van Dantzig
Nachteiland Choreografie Het Nationale Ballet 1993/1994 15 juni 1994 Rudi van Dantzig
Valentijn Dans Gala Choreografie Roeland Kerbosch 1999/2000 14 februari 2000 William Forsythe, Nils Christe, Ashley Page, Krzysztof Pastor, Wayne Eagling, Rudi van Dantzig, Hans van Manen, Toer van Schayk
Duetten uit Het Zwanenmeer Choreografie Het Nationale Ballet 2000/2001 8 oktober 2000 Rudi van Dantzig
Lommer Choreografie Het Nationale Ballet 2001/2002 14 juni 2002 Rudi van Dantzig
Zwanenmeer Bijlmermeer Choreografie Het Nationale Ballet 2005/2006 4 juni 2006 Marius Petipa, Lev Ivanov, Danstrainers en Dansers van Het Nationale Ballet, Rudi van Dantzig, Toer van Schayk, En anderen
Pas de deux uit Romeo en Julia Choreografie Het Nationale Ballet 2013/2014 14 mei 2014 Rudi van Dantzig
De Witte Zwaan Pas de Deux uit Het Zwanenmeer Choreografie Junior Company van Het Nationale Ballet 2014/2015 6 februari 2015 Rudi van Dantzig
Autumn Haze Choreografie Junior Company van Het Nationale Ballet 2016/2017 18 februari 2017 Rudi van Dantzig
Romeo en Julia Choreografie Het Nationale Ballet 2019/2020 10 oktober 2019 Rudi van Dantzig
Pas de deux uit de 2e akte van Het zwanenmeer Choreografie Het Nationale Ballet 2020/2021 13 oktober 2020 Rudi van Dantzig
Toen gij naakt en bloot waart Regie Toneelgroep De Appel 1998/1999 16 oktober 1998
Kinderjaren Auteur (schrijver libretto, scenario) Huis aan de Amstel 1991/1992 21 september 1991 Kim van der Boon
Toen gij naakt en bloot waart Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep De Appel 1998/1999 16 oktober 1998
Scènes de ballet Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1954/1955 24 september 1954 John Taras
Les sylphides Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1954/1955 24 september 1954 Michel Fokine
Alles om een mantel Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1954/1955 6 oktober 1954 Sonia Gaskell
Concertino voor vier rovers en een boom Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Conrad van de Weetering
La colonnade Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Aart Verstegen
Het proces Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Jaap Flier
La Somnambule - Het Nederlands Ballet - 1955-06-08 Uitvoerende Het Nederlands Ballet Seizoen 1 8 juni 1955 George Balanchine
Le lac des cygnes (2e akte) Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 6 november 1955 Lev Ivanov
Petroesjka Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 22 november 1955 Michel Fokine
Giselle Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 22 november 1955 Anton Dolin, Jules Perrot, Jean Coralli
Giselle Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 22 november 1955 Anton Dolin, Jules Perrot, Jean Coralli
Polovetser dansen Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 9 mei 1956 Michel Fokine
Tij en ontij Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 8 juni 1956 Rudi van Dantzig
Portrait d'un maudit Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 21 juni 1956 Peter van Dijk (danser)
Le cercle Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1955/1956 21 juni 1956 Maurice Béjart
Graduation Ball Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1956/1957 29 maart 1957 David Lichine
De vuurvogel Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1956/1957 28 mei 1957 Michel Fokine
Les caprices de Cupidon et du maître de ballet Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1957/1958 17 december 1957 Harald Lander, Vincenzo Galeotti
La boutique fantasque Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1957/1958 4 maart 1958 Léonide Massine
Asfaltadel Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1957/1958 5 juni 1958 Job Sanders
De disgenoten Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1957/1958 15 juni 1958 Rudi van Dantzig
Les présages (vijfde symphonie) Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1957/1958 15 juni 1958 Léonide Massine
De wonderbaarlijke mandarijn Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1958/1959 6 maart 1959 Vera Pasztor, Erno Vashegyi
5 Etudes voor 11 dansers Uitvoerende Het Nederlands Ballet 1958/1959 16 juni 1959 Conrad van de Weetering
Feestgericht Uitvoerende Nederlands Dans Theater 1959/1960 5 september 1959 Hans van Manen
Truffaldino Uitvoerende Nederlands Dans Theater 1959/1960 10 februari 1960 Ivo Cramer
Balada Portuguesa Uitvoerende Nederlands Dans Theater 1959/1960 9 maart 1960 Ivo Cramer
Nachteiland Uitvoerende Nederlands Dans Theater 1959/1960 1 juli 1960 Rudi van Dantzig
La somnabule Uitvoerende Het Nationale Ballet 1961/1962 22 september 1961 George Balanchine
Le prisonnier du caucase Uitvoerende Het Nationale Ballet 1961/1962 27 oktober 1961 Georges Skibine, Ch. Abachidze
Shirah Uitvoerende Het Nationale Ballet 1961/1962 27 oktober 1961 Pearl Lang
Graduation Ball Uitvoerende Het Nationale Ballet 1961/1962 27 november 1961 David Lichine
Petroesjka Uitvoerende Het Nationale Ballet 1962/1963 23 oktober 1962 Michel Fokine
La valse Uitvoerende Het Nationale Ballet 1967/1968 4 oktober 1967 George Balanchine
Antieke dansen Uitvoerende Het Nationale Ballet 1974/1975 9 mei 1975 Barry Moreland
Suver Nuver ontvangt aan huis Uitvoerende Suver Nuver 1996/1997 15 februari 1997
Nachteiland Decor Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Rudi van Dantzig
Nachteiland Kostuums Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Rudi van Dantzig
Ramifications Kostuums Het Nationale Ballet 1972/1973 1 juli 1973 Rudi van Dantzig

Bronnen