Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Rudolf Nurejev (1968).jpg

NaamRudolf Nurejev
Volledige naamRudolf Chametovitsj Noerejev
Geboortedatum17 maart 1938
Geboorteplaats Irkoetsk
Overlijdensdatum6 januari 1993
Overlijdensplaats Parijs
BeroepDanser, Choreograaf
DisciplineDans
TrefwoordenBallet
 Website
Externe databases:
IMDb
IBDb
VIAF

Rudolf Nurejev, ook geregistreerd in de Productiedatabase als Rudolf Noerejev wordt gezien als de grootste danser van zijn tijd, hij wordt vaak in één adem genoemd met Auguste Vestris en Vaslav Nijinsky. Hij studeerde bij Alexander Pushkin (balletleraar) aan de school van het Kirov Ballet in Leningrad, waar hij in 1958 debuteerde als solist. Tijdens zijn eerste succesvolle Europese tournee met het Kirov-ballet, maakte hij de fout de Sovjetregels te overtreden door omgang te zoeken met lokale Parijzenaars. De KGB greep in en wilde Noerejev naar de Sovjet-Unie terugsturen, om hem aan te pakken vanwege zijn homoseksualiteit. Noerejev vroeg daarop in Oostenrijk asiel aan op 17 juni 1961.

Binnen een week tekende hij een contract bij het Grand Ballet du Marquis de Cuevas, waar hij optrad in Doornroosje. Door zijn virtuositeit en charismatische toneelpersoonlijkheid, tezamen met zijn vlucht en politiek asiel, werd Noerejev een idool en een wereldster.

Van 1962 tot het begin van de jaren zeventig had Noerejev een vaste verbintenis bij het Royal Ballet in Londen. Hier vormde hij met Margot Fonteyn een wereldberoemd dansduo, ze dansten samen het Zwanenmeer van Tsjaikovski. Ook trad hij regelmatig op als gastsolist en danste in televisiefilms.

In 1964 kwam hij in dienst van de Weense Staatsopera, waar hij tot 1988 bleef als danser en belangrijkste choreograaf, en was artistiek leider van het Parijse Opera Ballet (1983-1990). Het was ook in Wenen, dat hij al in 1965 met de prima ballerina Denise Sutherland danste in 'Le Spectre de la Rose' op muziek van Carl Maria von Weber.

Rudolf Noerejev overleed aan de gevolgen van aids en ligt begraven in Sainte-Geneviève-des-Bois.


Rudolf Nurejev heeft bijgedragen aan 11 productie(s).

Rudolf Nurejev heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Rudolf Nurejev heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In choreografie van
Don Quichotte Choreografie Koninklijk Ballet van Vlaanderen 1987/1988 20 februari 1988 Rudolf Nurejev
Pas-de-deux uit Don Quichotte Choreografie Introdans 1992/1993 10 april 1993 Rudolf Nurejev
Solo uit Paquita Choreografie Introdans 1992/1993 10 april 1993 Rudolf Nurejev
Monument voor een gestorven jongen Uitvoerende Holland Festival 1964/1965 19 juni 1965 Rudi van Dantzig
Giselle Uitvoerende Het Nationale Ballet 1965/1966 15 juni 1966 Marius Petipa
Apollon musagète Uitvoerende Het Nationale Ballet 1965/1966 24 juni 1966 George Balanchine
Blown in A Gentle Wind Uitvoerende Het Nationale Ballet 1975/1976 9 oktober 1975 Rudi van Dantzig
Faun Uitvoerende Het Nationale Ballet 1977/1978 1 maart 1978 Toer van Schayk
Over een donker huis Uitvoerende Het Nationale Ballet 1977/1978 20 maart 1978 Rudi van Dantzig
Nurejev-programma Uitvoerende 1985/1986 11 januari 1986
Noerejew programma Uitvoerende Ballet de l' Opéra de Paris 1985/1986 11 januari 1986 Maurice Béjart, Serge Lifar, Jules Perrot, Jean Coralli, Boris Tonin

Rudolf Nurejev in Nederland

Van eind jaren zestig tot eind jaren zeventig danste Rudolf Nurejev in Nederland regelmatig gastrollen, modern en klassiek. De drie grote Nederlandse choreografen van Het Nationale Ballet - Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Toer van Schayk - hebben allemaal met hem gewerkt. "Four Schumann Pieces" van Hans van Manen ging in 1975 in London in première; in 1976 volgden de première in Nederland. In één van die voorstellingen danste Rudolf Nurejev; samen met o.a. prima ballerina Alexandra Radius. Hiervan bestaat een videoregistratie, zie hiervoor: Four Schumann Pieces - Holland Festival - 1976-06-05 In Almere is een straat naar hem genoemd.

Monument voor een gestorven jongen

Rudi van Dantzig (rechts) en Rudolf Nurejev (midden) tijdens de repetitie van Monument voor een gestorven jongen, 1968. Foto: Nationaal Foto Persbureau. Collectie TIN.

Rudi van Dantzig en Rudolf Nurejev tijdens de repetitie van Monument voor een gestorven jongen, 1968. Foto: Nationaal Foto Persbureau. Collectie TIN.

Herinneringen aan Nurejev door Rudi van Dantzig

In 1993 verscheen de publicatie "Nurejev. Het spoor van een komeet", Zutphen 1993. Rudi van Dantzig en Rudolf Nurejev ontmoetten ontmoetten elkaar in 1968 voor het eerst, op Nurejev's verzoek, in theater Carré waar hij voor het eerst in Nederland zou optreden. Nurejev had gehoord over Van Dantzig's ballet "Monument voor een gestorven jongen" en zou het graag willen dansen, zonder het zelf overigens ooit gezien te hebben. Van Dantzig maakte die middag in Carré kennis met een humeurige, ongeduldige, agressieve en vurig dansende Nurejev, maar leerde al snel ook die andere Nurejev kennen: een geïnteresseerde, aardige en "soms zelfs wat onzekere jongen die op de meest onverwachte momenten in gretig en soms onverklaarbaar lachen uitbarstte".

In het boek beschrijft Van Dantzig zijn herinneringen aan zijn samenwerking bij Het Nationale Ballet en de daaruit ontstane vriendschap met de legendarische Rudolf Nurejev.

Bronnen