In Reprise
In Reprise: het doek op voor Nederlands toneelrepertoire
In Reprise was een samenwerkingsproject, gestart in 2014, van de Universiteit van Amsterdam (Afdeling Theaterwetenschap), Universiteit Groningen (afdeling Nederlands), Theatercollectie Allard Pierson (ten tijde van het project de Bijzondere Collecties Universiteitsbibliotheek UvA (afdeling TIN)) en DW Projecten vof. Het project stond onder auspiciën van de Stichting Digitale Werken.
In Reprise wil Nederlandse toneelstukken, die ooit volle zalen trokken en die acteurs én het publiek tot geestdrift brachten, opnieuw onder de aandacht brengen. Dat gebeurt vanuit de overtuiging dat iedere bloeiende theatercultuur een verzameling canonieke teksten moet hebben; teksten die om de zoveel tijd door een nieuwe generatie theatermakers tegen het licht moeten worden gehouden. Alleen op die manier kan het theater spiegel van zijn tijd zijn, en tegelijkertijd de historische diepte van een thema of ontwikkeling zichtbaar maken. In Nederland bestaat zo’n reeks canonieke teksten helaas niet, dit in tegenstelling tot de ons omringende landen. Op hoop van zegen en Gijsbreght van Aemstel kent bijna iedereen, maar Elckerlijc, de Spaanschen Brabander, Aran en Titus, Eva Bonheur, The Family, Hofscènes, Hitchcocks driesprong, Kras en Doodrijp zijn slechts namen, ook voor het doorgewinterde theaterpubliek.
Met hulp van ongeveer dertig experts werd een longlist opgesteld: honderd stukken die in potentie voor regelmatige heropvoering in aanmerking komen. Uit die longlist is, middels een enquête waaraan iedereen mee kon doen, een shortlist van 25 (eigenlijk 27) stukken gedestilleerd. Drie stukken eindigden namelijk ex aequo op de 25ste plaats.
In 2016 ging vervolgens fase 2 van start: rond de top 27 werd een website opgebouwd, die inzicht bood in de opvoeringsgeschiedenis van de verschillende stukken. Ook was er allerlei informatie terug te vinden over de waardering door wetenschap, pers en publiek. Daarnaast was er een schat aan documentair materiaal, voor het overgrote deel afkomstig uit de collectie van het Theater Instituut Nederland (tegenwoordig Theatercollectie Allard Pierson).
De website (www.inreprise.org) is sinds het eind van de projectperiode (31 december 2024) uit de lucht, maar de inhoud is overgenomen op de Theaterencyclopedie.
De lijst van 100
In het najaar van 2014 werd een groep mensen, bestaande uit toneelliefhebbers en mensen uit de theaterwereld, gevraagd hoe zij dachten over de speelbaarheid van het Nederlandstalige toneelrepertoire. Ook werd hen gevraagd om tien stukken te noemen die men graag heropgevoerd zou willen zien. Daaruit werd een lijst van 100 werken gedestilleerd. Aan de enquête deden 224 mensen mee.
Een overzicht van de complete lijst van 100 werken is te vinden op deze pagina.
De Top 25
Over de teksten uit de top 25 van het Nederlandse toneelrepertoire is een schat aan gegevens en documentatie bijeengebracht, die tezamen een goed beeld willen geven van de kwaliteit, speelbaarheid, het succes en de soms wisselende waardering van het betreffende toneelstuk.
Informatie over de toneelwerken
Over elk toneelwerk zijn de volgende gegevens verzameld:
- een overzicht van alle opvoeringen in de Nederlandse theatergeschiedenis (nog niet compleet)
- een verwijzing naar een volledig tekstbestand elders op het web (indien beschikbaar)
- een beknopte drukgeschiedenis
- een beknopte opgave van de vertalingen van het stuk
- een opgave van de belangrijkste (populair)wetenschappelijke artikelen onder secundaire literatuur
- een overzicht van eventuele bewerkingen voor film, boek, muziek, opera, parodie, et cetera.
Op het moment dat een werk uit meerdere stukken bestaat, zoals de Abele Spelen of De Troje Trilogie, zijn ook voor de afzonderlijke onderdelen pagina's aangemaakt.
Informatie over de opvoeringen
Vervolgens zijn er ook allerlei gegevens verzameld per opvoering van het stuk. Over het stuk als concrete voorstelling is onder andere te vinden:
- een overzicht van alle medewerkers
- indien bekend de speellijst
- externe links naar websites die aan de productie zijn gewijd
- een overzicht van de ontvangst van het stuk: links naar voorbeschouwingen en recensies in dagbladen en tijdschriften, soms ook met een kleine selectie quotes uit de recensies
- een document met scans van recensies en andere perspublicaties (moet nog worden toegevoegd)
- eventueel publiciteitsuitingen, zoals flyers, programma's en affiches.
In een select aantal gevallen is er ook sprake van afbeeldingen van unieke archivalia, uit de archieven van toneelgezelschappen en theatermakers.
Overzicht top 25
Omdat drie stukken met een gelijke score op plek 25 waren geëindigd, bestaat de top 25 eigenlijk uit 27 stukken. Vier daarvan (Abele Spelen, de Troje-trilogie, Leedvermaak-trilogie en Jozef-trilogie) bestaan uit verschillende onderdelen, die ook elk een eigen pagina in de Theaterencyclopedie hebben gekregen. Vandaar dat onderstaande tabel in totaal 40 pagina's bevat.
Colofon
Voor de colofon van de originele website en dit project: zie In Reprise - Colofon.