Leedvermaak-trilogie - Judith Herzberg
(Aantal:0)
Foto: Tomas Liebig. Collectie TIN.
| Titel | Leedvermaak-trilogie |
|---|---|
| Auteur | Judith Herzberg |
| Discipline | Toneel |
| Wereldpremière op | 27 maart 1982 |
| Wereldpremière te | 's-Gravenhage |
Synopsis
In 1972 trouwt Lea voor de derde keer. Haar kersverse echtgenoot is de succesvolle arts Nico. Haar ouders, Ada en Simon, hebben de oorlog overleefd, maar ze ondervinden er toch nog de gevolgen van. Op het bruiloftsfeest worden de familieverhoudingen steeds ingewikkelder. Ook Lea's onderduikmoeder, Riet, is aanwezig. Terwijl Ada en Simon zich afwenden van het verleden en stug proberen door te leven, worstelt Lea nog met haar eigen geschiedenis en met die van haar ouders.
Een kwarteeuw volgen we lief en leed van Lea’s familie en haar vrienden. Kinderen worden geboren, ouderen gaan dood. Herinneringen worden opgerakeld en weer diep weggestopt. De jongste generatie biedt hoop en heeft nieuwe energie. Maar toch blijft het trauma van de oorlog nog voelbaar. Als de jongste familieleden oud genoeg zijn, willen ze niets liever dan het verstikkende zwijgen doorbreken.
Achtergrond
Leedvermaak (1982), Rijgdraad (1995) en Simon (2002) vormen samen onderdeel van een trilogie. Het schetst een portret van een familie in Amsterdam vanaf het begin van de jaren zeventig en de eeuwwisseling, en laat zien hoe onverwerkte trauma’s generaties lang kunnen doorwerken.
Overzichten
Overzicht van uitvoeringen van dit werk en/of producties die op dit werk zijn gebaseerd, en die in Nederland te zien zijn geweest:
Overige ensceneringen
- 1983 : Toneelgroep Baal (Leedvermaak)
- 1998/1999 : Theaterschool Amsterdam (Leedvermaak)
- 1999 : Theaterschool Amsterdam (Leedvermaak)
- 2002-2003 : Schauspielhaus Düsseldorf (Simon)
- 2004/2005 : Stichting Poetry International (gehele trilogie)
- 2011 : Deutsches Theater (gehele trilogie)
- 2014 : Barbaren & Co & De Theatertroep (gehele trilogie)
Drukgeschiedenis
- Eerste editie: Toneelgroep BAAL, Amsterdam, 1982. (herdrukt in 1983, 1995)
- Rijgdraad: Eerste editie: International Theatre & Film Books, Amsterdam 1995
- In: Leedvermaak; Rijgdraad: twee toneelstukken, International Theatre & Film Books, Amsterdam 1997
- In: Leedvermaak; Rijgdraad; Simon: drie toneelstukken, De Harmonie, Amsterdam 2002
- Simon: Editie Nederlandse Vereniging voor Amateurtheater, Krommenie 2004
- In: Leedvermaak. Trilogie, De Harmonie, Amsterdam 2020 (herziene versie)
Vertalingen
1. Leedvermaak
Duits:
- 1982: Leas Hochzeit, vert. Gregor Laschen en Peter Wessels
Engels:
- 1997: In: Dutch and Flemish Plays
Frans:
- 1996: Les mariages de Lea, vert. Philippe Noble
2. Rijgdraad
Bulgaars:
- Onbekend: Panorama pljoes: swremenen cholanski teatr
Duits:
- 1997 Heftgarn
Video
Fragment uit de enscenering uit 1982, door Toneelgroep BAAL:
Fragment uit de enscenering uit 1982, door Toneelgroep BAAL:
Theater
Leedvermaak werd op verzoek van Toneelgroep Baal door Judith Herzberg geschreven. Het was bestemd voor opvoering in Theater Frascati, het nieuwe onderkomen van Baal. De mogelijkheden van dit theater werden optimaal benut, zo speelden de scènes zich grotendeels af op de balkons, waar de verlichte nissen de suggestie van aparte kamers opwekten.
Quotes
Herzberg kreeg in 1988 de Charlotte Köhlerprijs n.a.v. Leedvermaak uit 1982. Juryoordeel: 'dit toneelstuk bezit een kwaliteit waardoor het behoort tot een van de beste werken uit de na-oorlogse literatuur.'[1]
Geïnspireerd op Leedvermaak, Rijgdraad, Simon (drie toneelstukken)
Leedvermaak werd in 1989 verfilmd door Frans Weisz met in de hoofdrollen Catherine ten Bruggencate, Pierre Bokma en Edwin de Vries. Ook Kitty Courbois, Peter Oosthoek, Sigrid Koetse en Annet Nieuwenhuyzen speelden een rol.
Secundaire literatuur
Voor meer informatie over het literaire klimaat in de jaren '80 en Herzbergs rol hierin, zie L. Zonneveld 'Schrijvers op het toneel. De toneelschrijfkunst', in: Het literair klimaat 1986-1992, Amsterdam 1993, p. 104-124
Bronnen
- Productiedatabase
- In Reprise
- DNBL
- Literatuurmuseum
- Wikipedia
- Boekmeter
- ↑ NRC Handelsblad. "Köhlerprijs voor Judith Herzberg". Artikel van 17 februari 1988.