Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Portret van Hugo Claus 112200.jpg


Hugo Claus. Foto: Frank Laufer. Collectie TIN.

TitelVrijdag
AuteurHugo Claus
DisciplineToneel
Gepubliceerd op1969
Gepubliceerd teAmsterdam
Wereldpremière op15 november 1969
Wereldpremière teAmsterdam
Bekijk alleop deze pagina!

Synopsis

Georges Vermeersch keert op een vrijdagmiddag terug uit de gevangenis, na een veroordeling wegens ontucht met zijn dochter. Zijn vrouw Jeanne heeft tijdens zijn afwezigheid troost gezocht bij zijn beste vriend en buurman Erik en is net bevallen van een dochter. Dit is het startpunt van een verhaal waarin schuld en vergiffenis, liefde en vriendschap, opoffering en wanhoop strijden om voorrang. Hoe verder met het leven? Claus beschrijft met grote compassie de pogingen van Georges en Jeanne om hun schamele bestaan weer op te bouwen. Dat lukt: uiteindelijk vertrekt Erik naar Frankrijk en maken Georges en Jeanne een nieuwe start met het kind van Erik.

Achtergrond

Het toneelstuk verscheen voor het eerst in 1969 als Literaire Reuzenpocket nr. 323, uitgegeven door De Bezige Bij te Amsterdam.

Vrijdag werd voor het eerst gespeeld op 15 november 1969 door het Amsterdamse gezelschap De Nederlandse Comedie in de Stadsschouwburg te Amsterdam. Rolverdeling: Fons Rademakers als Georges Vermeersch, Elisabeth Andersen als Jeanne, zijn vrouw, Kitty Courbois als Christiane, zijn dochter en Paul Cammermans als Erik, een buurman.

Drukgeschiedenis

  • Eerste uitgave: De Bezige Bij, Amsterdam 1969. (herdrukt in 1970 (2x), 1975, 1980, 1981, 1985)
  • In: Toneel: De Bezige Bij, Amsterdam 1989


Vertalingen

Duits:

  • 1997: In: Freitag; Visite; Winterabend: drei Stücke, vert. Rosemarie Still

Engels:

  • 1972: Friday, vert. Christopher Logue
  • 1990: In: Four works for the theatre, vert. David Willinger
  • 1993: Friday, vert. David Willinger

Frans:

  • 1975: Vendredi, jour de liberté, vert. Jean Sigrid
  • 1993: In: Théâtre complet, vert. Alain Van Crugten

Fries:

  • 1984: Freed, vert. Piter Ymkes Josef Boersma


Video

Fragment uit de enscenering van 2003, door Zuidelijk Toneel Hollandia:


Geïnspireerd op Vrijdag

Vrijdag is in 1980 verfilmd onder regie van Hugo Claus met in de hoofdrollen Frank Aendenboom als Georges, Kitty Courbois als Jeanne, Herbert Flack als Erik en Hilde van Mieghem als Christiane. Première: 29 april 1981.


Secundaire literatuur

  • Hans van den Bergh, 'Hugo Claus. Toneel als anti-literatuur', in: Literair Lustrum 2. Een overzicht van vijf jaar Nederlandse literatuur, 1966-1971, Amsterdam 1973, p. 115-124
  • Georges Wildemeersch, Vrome wensen. Over het literaire werk van Hugo Claus, Amsterdam 2003


Bronnen