Een bruid in de morgen - Hugo Claus
(Aantal:0)
Hugo Claus. Foto: Frank Laufer. Collectie TIN.
| Auteur | Hugo Claus |
|---|---|
| Discipline | Toneel |
| Gepubliceerd op | 1955 |
| Gepubliceerd te | Antwerpen |
| Wereldpremière op | 1 oktober 1955 |
| Wereldpremière te | Rotterdam |
Synopsis
Het stuk draait om het gezin Pattini, waarvan de vader een gedesillusioneerd musicus is. De moeder verwijt hem zijn mislukking en schaamt zich voor hun armoede. Ze hebben twee kinderen: Thomas en Andrea. Thomas is een naïeve, ietwat kinderlijke jongen, die een zeer innige band met zijn zuster heeft. De twee leven in een gefantaseerd paradijsje. De moeder ziet dit met lede ogen aan en besluit Thomas te koppelen aan zijn oudere nicht Hilda. Zij is van rijke komaf en zou daarmee in één klap twee problemen oplossen: de financiële zorgen zijn voorbij en de intieme band tussen Thomas en Andrea wordt verbroken. Hilda trekt bij de familie in en de moeder probeert Thomas over te halen om met Hilda te trouwen. Als Andrea zich realiseert dat het huwelijk onontkoombaar is, ziet ze voor zichzelf geen uitweg meer en pleegt zelfmoord. Moeder vertelt Thomas en Hilda dat Andrea naar Engeland is vertrokken. Thomas rent daarop naar het station. Hilda wacht thuis op hem, als een bruid in de morgen.
Overzichten
Overzicht van uitvoeringen van dit werk en/of producties die op dit werk zijn gebaseerd, en die in Nederland te zien zijn geweest:
Overige ensceneringen
- 1955-1956: Een bruid in de morgen, Het Nationaal Toneel
- 1956-1957: Een bruid in de morgen, Koninklijke Vlaamse Schouwburg
- 1958-1959: Een bruid in de morgen, Theater Antigone
- 1958-1959: Een bruid in de morgen, De Verbroedering
- 1959-1960: Een bruid in de morgen, Vooruit [Deinze]
- 1959-1961: Een bruid in de morgen, Streven naar Kunst
- 1960-1961: Een bruid in de morgen, De Cirkel
- 1961-1962: Een bruid in de morgen, Kamper Amateur Toneelgroep De Kat
- 1962 : Een bruid in de morgen, S.T. Multatuli
- 1962-1963: Een bruid in de morgen, Koninklijke Toneelvereniging "Rust Roest"
- 1964-1965: Een bruid in de morgen, Inter Amicos
- 1964-1965: Een bruid in de morgen, Nieuw Leven
- 1965-1966: Een bruid in de morgen, Theater Miniatuur
- 1965-1966: Een bruid in de morgen, De Violieren
- 1966 : Een bruid in de morgen, Toneelgroep M 46
- 1966-1967 : Een bruid in de morgen, Fryske toanielstifting
- 1966-1967 : Uyt Minne
- 1968-1969 : De ware vrienden-Climax
- 1969-1970 : Kunst, Licht en Vrijheid
- 1970-1971 : Theater Antigone
- 1970-1971 : De Goudbloem
- 1972-1973 : Calderon
- 1972-1973 : Toneelgezelschap Reynaert
- 1972-1973 : Rederijkerskamer "Yver doet leeren"
- 1973-1974 : Flits
- 1973-1974 : Het Zwevegems Theater
- 1974 : Toneelgroep Vondel
- 1976-1977 : Inter Amicos
- 1979-1980 : Dosast
- 1979-1980 : Heists Kamertoneel
- 1979-1980 : ODIA
- 1982-1983 : Oostends Werktheater
- 1985-1986 : Toneelgroep ARS
- 1985-1986 : Mechels Miniatuur Theater
- 1988-1989 : Imperium
- 1993-1994 : Het Vrijdagtheater
- 1994-1995 : Stichting Toneel Activiteiten
- 2014 : Inter Amicos
Drukgeschiedenis
- Eerste uitgave: Ontwikkeling, Antwerpen / De Bezige Bij, Amsterdam 1955. (herdrukt in 1955 (2x), 1956 (3x), 1960, 1962, 1964, 1966, 1971, 1973, 1974, 1975, 1977 (2x), 1978 (2x), 1980 (2x), 1983, 1985, 1988, 1991, 1997
- In: Acht toneelstukken: De Bezige Bij, Amsterdam / Contact, Antwerpen 1966 (herdrukt in 1971, 1978, 1988)
- Editie H. Teirlinck, S.M. Ontwikkeling, Antwerpen 1956
- Editie André Philippus Brink, Academica, Pretoria 1977
- Editie Hilbrand Gringhuis, Patty Voorsmit, Amsterdam 1991
Vertalingen
Afrikaans:
- 1969: Bruid in die môre, vert. Jan Sebastian Rabie (herdrukt in 1979)
Frans:
- 1956: Andréa, ou La fiancée du matin: pièce en 4 actes, vert. Maddy Buysse; 1990: In: Théâtre complet, vert. Alain Van Crugten
Fries:
- 1966: De iere breid, vert. Tiny Mulder
Servisch:
- 1996: Nevesta ujutru, vert. Ivana Šćepanović
Geïnspireerd op Een bruid in de morgen
- Televisiebewerking: regie Ton Lutz, Bruid in de morgen, 1959
Secundaire literatuur
- Phil Cailliau, Omtrent "Een bruid in de morgen" van Hugo Claus, Antwerpen 1981 Uitgelezen. Reakties op boeken, onder redactie van het Christelijk Lektuur Centrum, 11 (1990)
- M.J. Prins (1990). Taalhandeling en konteks. Diskrepansies in "Een bruid in de morgen" van Hugo Claus, in: Acta Academica, 22(2), 62.76.
Controversieel
Een bruid in de morgen was het debuut van Claus voor het grote toneel. Het stuk was destijds zeer controversieel omdat Claus gevoelige thema’s als incest en armoede aansneed. De inspiratie voor het stuk vond Claus onder meer bij Glazen speelgoed - Tennessee Williams.
Quotes
'Claus' ambiguïteiten maken de Bruid tot een tijdloos meesterwerk.'
Joost Ramaer, 'Meesterwerk van een jonge regisseur', in: theaterkrant.nl, 06-10-2014.
'Een stuk als Een bruid in de morgen blijft je ook na meer dan 50 jaar naar de keel grijpen.'
Peter Heirman, 'Een bruid in de morgen', op: peterheirman.wordpress.com, 20-05-2011.
'Het stuk ontleent zijn faam juist aan deze wederzijdse genegenheid.'
Kester Freriks, 'De familie is al gedoemd', in: NRC Handelsblad, 04-11-2005.
Video
Trailer van de enscenering uit 2011, door NTGent:
Trailer van de enscenering uit 2014, door Toneelgroep Amsterdam en Stichting Toneelschuur Produkties:
Open Repetitie bij NTGent, van de enscenering uit 2011:
Bronnen
- DBNL
- TGA
- Wikipedia
- Productiedatabase
- In Reprise