Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Portret van Gerben Hellinga 361591.jpg


Gerben Hellinga. Foto: Jutka Rona.

NaamGerben Hellinga
Geboortedatum29 december 1937
Geboorteplaats Samedan
BeroepSchrijver
DisciplineToneel
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Gerben Hellinga (1937) is een Nederlandse schrijver en acteur. Hij werd geboren in Zwitserland en groeide op in Nederland. Hij woonde in Brussel, Wenen, Berlijn, Parijs, New York en Ruigoord. Na schooljaren in Nederland en in Zuid-Engeland volgde hij een toneelopleiding aan het Max-Reinhardt Seminar in Wenen. Hierna volgde een reeks reizen door Europa en Amerika. In sommige steden bleef hij een tijd wonen, zoals in Antwerpen, Parijs, Venetië en New York.

Hellinga werkte enkele jaren als acteur in Berlijn en Amsterdam. Hij werd schrijver, onder meer van thrillers, toneelstukken en korte verhalen en schreef ook veel voor de televisie. Hellinga schrijft niet om een oeuvre op te bouwen, maar omdat hij het als noodzakelijk voelt. Dat gold al voor zijn Sid Stefan-trilogie, waarin het non-conformisme van de hoofdpersoon eigenlijk belangrijker is dan het onderwerp. In zijn eigen woorden: "Sid Stefan is dan ook niet lullig, wordt niet gehinderd door allerlei hang-ups; in zekere zin is hij vrij van vervelende dingen. En dat is lekker natuurlijk, dat hebben niet zoveel mensen".

Datzelfde non-conformisme is te zien in zijn toneelstukken. De stukken die hij schreef, niet heel veel, gaan over non-conformisten, zoals Kees de Jongen (1970), Jean-Louis Pisuisse (1979) en Ignaz Semmelweis (1993). Tegelijk vallen zijn stukken op door de gedurfde vorm; Ajax-Feijenoord (1969) speelt vanaf de tribune; de jonge Kees wordt in tweeën gesplitst; Pisuisses ondergang wordt verteld van achter naar voren (overigens net als in Harold Pinters Betrayal (Bedrog, 1978)).

Door beide aspecten, inhoud en vorm, moet Hellinga gerekend worden tot de beste Nederlandse toneelauteurs na de Tweede Wereldoorlog.

Zijn neef Gerben Graddes Hellinga is ook schrijver en de twee worden vaak met elkaar verward. Gerben Graddes schrijft sciencefiction romans voor kinderen en volwassenen, aanvankelijk onder de naam Gerben Hellinga jr.. Na de publicatie van Uit Je Bol door Gerben Hellinga en Hans Plomp veranderde Gerben Hellinga jr. zijn schrijversnaam naar zijn echte naam.

Bekende boeken van Hellinga zijn De Hellinger Omnibus (1979), Merg en Been (1985), De Stille (1999). De Terugkeer van Sid Stefan werd onderscheiden met de Gouden Strop (1989). Zijn laatste boek is Oog om Oog.(2004). Zijn meest succesvolle toneelstuk was Kees de Jongen, een bewerking van het boek van Theo Thijssen (1971), waarvoor hij de Henriette Roland Holst-prijs won. Hellinga schreef ook Ajax- Feyenoord, (1970) Mensch Durf te leven (1979), Semmelweiss. (1993) en samen met Jacques Klöters de musical De Zoon van Louis Davids. (1986). Hij was jarenlang toneelcriticus bij het weekblad Vrij Nederland. Voor lezers van twaalf tot tachtig schreef hij de sprookjesroman Het geheim van de duim (2003), het eerste deel van een trilogie. In het autobiografische Wintervlinder (1997) beschreef Hellinga zijn spirituele ontwikkeling, die het gevolg was van paranormale ervaringen. Sinds 40 jaar bestudeert en gebruikt hij de I Tjing.

Voor Toneelgroep Centrum vertaalde hij enkele Engelse stukken, waaronder Saved (Gered) van Edward Bond.


Gerben Hellinga heeft bijgedragen aan 28 productie(s).

Gerben Hellinga heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Gerben Hellinga heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Kees de jongen Bewerking Stichting KunstWerk 1993/1994 2 december 1993 Margrith Vrenegoor
Kees de jongen Bewerking De Toneelmakerij 2009/2010 18 december 2009 Liesbeth Coltof
Sortie de l'acteur Regie Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1963/1964 22 november 1963 Gerben Hellinga
After eight Regie Funhouse 1976/1977 19 april 1977 Gerben Hellinga
Dwaallicht Vertaling Toneelgroep Centrum 1965/1966 11 december 1965 Broes Hartman
De draak Vertaling Toneelgroep Centrum 1966/1967 10 september 1966 Peter Oosthoek
Gered Vertaling Toneelgroep Centrum 1967/1968 8 maart 1968 Peter Oosthoek
Buffelkop Vertaling De Haagsche Comedie 1978/1979 23 september 1978 Carl van der Plas
Master Class Vertaling Ro Theater 1987/1988 21 november 1987 Peter de Baan
Buffelkop Vertaling Würz 1989/1990 29 januari 1990 Jules Terlingen
Ruigoord, de geboorte (deel 1) Bedacht naar Toneelgroep Amsterdam 6 april 2000 Carina Molier
Ruigoord, een virtuele dood (deel 2) Bedacht naar Toneelgroep Amsterdam 20 december 2000 Carina Molier
Lekker blijven liggen maffen Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Arena 1968/1969 30 september 1968 Erik Plooyer
Ajax-Feyenoord Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1968/1969 7 maart 1969 Peter Oosthoek
Kees de Jongen Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1970/1971 19 september 1970 Peter Oosthoek
Verschuivingen Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1971/1972 20 september 1971 Onno Boers
Verschuivingen Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1972/1973 14 september 1972 Christiaan Nortier
After eight Auteur (schrijver libretto, scenario) Funhouse 1976/1977 19 april 1977 Gerben Hellinga
Mensch durf te leven Auteur (schrijver libretto, scenario) Publiekstheater 1978/1979 14 mei 1979 Ton Lutz
De zoon van Louis Davids Auteur (schrijver libretto, scenario) Stalles Theater Produkties 1983/1984 27 oktober 1983 Dimitri Frenkel Frank
Mensch durf te leven Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Theatergroep Toetssteen 1987/1988 19 november 1987 Edo van Dijken
Semmelweis Auteur (schrijver libretto, scenario) Ro Theater 1991/1992 11 januari 1992 Peter de Baan
Mensch, durf te leven! Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Het Vervolg 2004/2005 9 april 2005 Arie de Mol
De tiende man Uitvoerende Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble 1961/1962 23 september 1961 Karl Guttmann
Naar het u lijkt Uitvoerende Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble 1962/1963 14 september 1962 Karl Guttmann
Religieuze parabels Uitvoerende De Nieuw Amsterdam 1989/1990 4 maart 1990 Ibrahim Selman
Beter in de werkplaats dan in de bijstand Uitvoerende Amphitheater 1993/1994 27 oktober 1993 Don Duyns
Het plein Uitvoerende Stichting Vertelfestival 1993/1994 26 december 1993
Handzaam heftig Uitvoerende Alex d'Electrique 2003/2004 15 juni 2004
Mensch durf te leven Dramaturgie Publiekstheater 1978/1979 14 mei 1979 Ton Lutz

Theater

Een chronologisch en daaronder een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die in première zijn gebrachten waarbij hij geregistreerd werd in de Productiedatabase als auteur, alsmede zijn overige bijdragen aan voorstellingen

Op deze plek stond tot voor kort een tabel met het carrièreoverzicht van Gerben Hellinga, maar deze is ondertussen vervangen door het nieuwe overzicht hierboven.
Dit oude informatieblok zal binnenkort worden verwijderd of verplaatst.


Bronnen