Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Herman Heijermans 92108.jpg


Herman Heijermans. Foto: Becker & Maass. Collectie TIN

TitelDe wijze kater
AuteurHerman Heijermans
DisciplineToneel
Gepubliceerd op1919
Wereldpremière op22 oktober 1918
Wereldpremière teAmsterdam
Bekijk alleop deze pagina!

Synopsis

De jongeman Jonathan is al zijn geld kwijtgeraakt. Hij is verliefd op Ans, de dochter van de bakker. Omdat de bakker een van zijn schuldeisers is, kan hij niet met haar trouwen. Daarom verzint zijn kater een list. De koning heeft last van een rattenplaag in zijn kasteel en de kater biedt, verkleed als mens, aan om hem hiervan te verlossen in ruil voor het kwijtschelden van de schulden van Jonathan. De koning stemt toe. Op het paleis verdrijft de kater de ratten en ontmaskert hij ook nog eens een complot tegen de kroonprinses. Als dank krijgt de kater allerlei functies in het paleis toegewezen. Hij gebruikt zijn functie en zijn slimheid vervolgens om het huwelijk tussen Jonathan en Ans mogelijk te maken. Hoewel de bakker het daar aanvankelijk niet mee eens is, wordt hij overgehaald door de belofte dat hij voortaan hofleverancier mag zijn.

Overige ensceneringen

  • 1964 : Gezelschap van Van Ulsen
  • 1984 : Toneelgroep Hemmen
  • 1997-1998 : Toneelgroep Maskerade
  • 2013-2014 : Rijsbergs Toneel
  • 2014 : Toneelgroep Hemmen
  • 2015 : Het Roesttheater
  • 2016-2017 : Philips' Toneel


Volledige tekst

Klik hier


Drukgeschiedenis

  • In: Hildebrand 1814 - 1903 "Camera Obscura", eerste helft van de 20e eeuw
  • Editie Herman Heijermans: z.u., Den Haag 1917 (Afschrift met aantekeningen en correcties door Heijermans)
  • Editie H Th. Wijdeveld, Van Loghum Slaterus en Visser, Arnhem 1919 (herdrukt in 1920)
  • In: Twee tooneelstukken, Van Loghum Slaterus en Visser, Arnhem 1920
  • In: Toneelwerken dl. 3, Van Oorschot, Amsterdam 1965
  • Editie Fr. van Passel en J. van Craen, De Sikkel, Antwerpen 1969 (herdrukt in 1973, 1978, gedigitaliseerde reproductie in 2014)
  • Editie, NCA, Maarssen 1978
  • Editie Charios, Toneeluitgeverij Vink, Alkmaar 2013


Vertalingen

Fries:

  • 1990: De wize kat, vert. Romke Toering en Bouke Oldenhof


Video

Trailer van de enscenering uit 2010, door Het Toneel Speelt:


Reportage van de enscenering uit 2010, door Het Toneel Speelt:


Achtergrond

Het stuk is een humoristisch boosaardig sprookje in drie bedrijven en een satire op de kapitalistische maatschappij. De wijze kater is geïnspireerd op het sprookje van de Gelaarsde Kat.


Quotes

  • 'Het is een vreemde eend in de bijt tussen de vele realistische probleemdrama's die Heijermans' oeuvre kenmerken.'

Vincent Kouters, 'Heijermans' kater frist enorm op van beetje seks', in: De Volkskrant, 17-09-2010.

  • De wijze kater, de briljante, luchtige satire, die ook vandaag nog het publiek een avond van verrukkelijk toneelplezier kan geven.'

E. De Jong, 'Het toneelwerk van Herman Heijermans', in: Met waarachtige zorg. De toneelschrijver Herman Heijermans. Leiden: Sijthoff, 1971. p.13.


Geïnspireerd op De wijze kater

  • Bewerking (voor veertien scholieren speelbaar): De wijze kater, Hilda van de Helm en Jos Nijhof, 2000


Secundaire literatuur

  • Hans H.J. de Leeuwe, 'De wijze kater door Herman Heijermans Antwerpen, 1969', in: Eerste lustrumboek. Nederlands Toneel te Gent 1965 - 1970, Gent 1971


Bronnen