Uit TheaterEncyclopedie
(Doorverwezen vanaf Franz Molnar)
Ga naar: navigatie, zoeken


Ferenc Molnár

Ferenc Molnár 1941.jpg


Ferenc Molnár. Foto Carl Van Vechten, 1941.

NaamFerenc Molnár
Volledige naamFerenc Neumann
Geboortedatum12 januari 1878
Geboorteplaats Budapest
Overlijdensdatum1 april 1952
Overlijdensplaats New York
BeroepAuteur
DisciplineToneel
Externe databases:
IMDb
VIAF

Biografie

Ferenc Molnár (1878 - 1952), was een Hongaars roman- en toneelschrijver, zoon van een Joodse arts. Hij studeerde een poosje rechten, maar gaf zijn studie op voor de journalistiek. In 1938 emigreerde hij vanwege zijn Jood zijn naar de Verenigde Staten.

Molnar wordt vooral gezien als een belangrijk vertegenwoordiger van het naturalistische toneel. Zijn taal is over het algemeen eenvoudig en geestig, maar kent een geraffineerde techniek. Molnár hechtte veel aan het neerzetten van een groots schouwspel, met flitsende dialogen, veel actie, maar ook met psychologische diepgang en aanwending van suggestieve elementen. Vaak beperken zijn drama’s zich tot twee à drie personen. De dialoog komt direct voort uit de situaties, hetgeen kan worden gezien als een reactie op het statische drama van de 19e eeuwse.

De bekendste drama’s van Molnár zijn Az Ördög (1907, De Duivel, een cynisch stuk spelend in de society van Boedapest), Liliom (1909, een mysteriespel uit de sloppen) en A hattyú (1915, De Zwaan, in de jaren vijftig verfilmd met Grace Kelly in de hoofdrol).

De bekendste roman van Molnár is A Pál utcai fiúk (1907, De jongens van de Pálstraat, een soort West Side Story in Boedapest, later bewerkt tot een der eerste grote Hongaarse films). Ook schreef hij diverse veelgeprezen schetsen en verhalen.

Vanaf 1940 schreef Molnár in het Engels. Veel van zijn werk werd ook in het Nederlands vertaald.


Theater CV

Ferenc Molnár heeft bijgedragen aan 61 productie(s).

Ferenc Molnár heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Ferenc Molnár heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De duivel Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1910/1911 19 november 1910 Louis Chrispijn sr.
Der Herr Verteidiger Auteur (schrijver libretto, scenario) Neue Schauspielhaus Berlin 1910/1911 10 februari 1911 Alfred Halm
De lijfgarde Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. De Tooneelvereeniging 1912/1913 9 oktober 1912 Eduard Verkade
Timm Boots Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. De Tooneelvereeniging 1913/1914 20 november 1913 Louis Chrispijn jr.
De duivel Auteur (schrijver libretto, scenario) Die Haghespelers (1913-1917) 1914/1915 26 december 1914 Eduard Verkade
Het sprookje van den wolf (Das Märchen vom Wolf) Auteur (schrijver libretto, scenario) Die Haghespelers (1913-1917) 1914/1915 9 juli 1915 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Liliom Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. De Tooneelvereeniging 1915/1916 22 december 1915 Herman Heijermans
De duivel Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1917/1918 3 februari 1918 Eduard Verkade
Het sprookje van den wolf (Das Märchen vom Wolf) Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1918/1919 22 november 1918 A.W. Stellwagen
Heerenmode Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 1918/1919 25 december 1918 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
De garde-luitenant Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1918/1919 1 juni 1919 Eduard Verkade
De zwaan Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1921/1922 20 februari 1922 A.W. Stellwagen
Theater Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 1922/1923 13 oktober 1922 Hermann Schwab
Timm Boots Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 1922/1923 19 januari 1923 Louis Chrispijn jr.
Het sprookje van den wolf Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1923/1924 4 mei 1923 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
De gardeluitenant Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1923/1924 18 januari 1924
Veldmaarschalk Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1923/1924 22 maart 1924 Hermann Schwab
De gardeluitenant Auteur (schrijver libretto, scenario) Vereenigd Tooneel 1924/1925 30 oktober 1924
De duivel Auteur (schrijver libretto, scenario) Vereenigd Tooneel 1924/1925 14 december 1924 Eduard Verkade
Liliom Auteur (schrijver libretto, scenario) Vereenigd Tooneel 1924/1925 11 april 1925 Albert van Dalsum
't Stuk zonder naam Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Schouwtooneel 1926/1927 12 februari 1927 Adriaan van der Horst
Rivièra Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1927/1928 20 oktober 1927 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
De blauwe oogen van den Keizer Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1928/1929 2 maart 1929 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
De duivel Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1929/1930 30 maart 1930 Eduard Verkade
Een souper Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1930/1931 29 november 1930 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Een twee drie Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1930/1931 29 november 1930 Eduard Veterman
Een-twee-drie Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1929/1930 9 december 1930 Eduard Veterman
1 - 2 - 3 Auteur (schrijver libretto, scenario) Centraal Tooneel 1930/1931 10 januari 1931 Adolphe Engers
Eén twee drie Auteur (schrijver libretto, scenario) Centraal Tooneel 1930/1931 1 maart 1931
Nacht repetitie (Spiel im Schloss) Auteur (schrijver libretto, scenario) Coöp. Vereeniging Gezelschap Verkade U.A. (1931-1933) 1931/1932 15 augustus 1931 Eduard Verkade
De goede fee Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1931/1932 21 november 1931 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
De gardeluitenant Auteur (schrijver libretto, scenario) Coöp. Vereeniging Gezelschap Verkade U.A. (1931-1933) 1931/1932 18 mei 1932
Graaf X Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1932/1933 8 oktober 1932 Eduard Verkade
Harmonie Auteur (schrijver libretto, scenario) Centraal Tooneel 1932/1933 2 mei 1933 Cees Laseur
De Generale Repetitie Auteur (schrijver libretto, scenario) De Dietsche Spelers 1933/1934 3 augustus 1933 Eduard Verkade
De generale repetitie Auteur (schrijver libretto, scenario) De Dietsche Spelers 1933/1934 3 augustus 1933
De denkbeeldige echtgenoot Auteur (schrijver libretto, scenario) De Hagespelers in het Rika Hopper Theater (1934-1936) 1934/1935 21 februari 1935 Eduard Verkade
In een smal straatje Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 19 juli 1935
Bruiloft Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Adolphe Engers 1934/1935 20 juli 1935 Adolphe Engers
De banketbakkersvrouw Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Adolphe Engers 1934/1935 20 juli 1935 Adolphe Engers
In een smal straatje Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Adolphe Engers 1934/1935 20 juli 1935 Adolphe Engers
Het onbekende meisje Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1935/1936 12 december 1935 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Theater Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1935/1936 27 mei 1936 Jan van der Linden
Groote liefde Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Het Masker (1933-1947) 1936/1937 6 maart 1937 Ko Arnoldi
Het wonder in de bergen Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Jan Musch 1937/1938 23 september 1937 Jan Musch
Scherzo Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1937/1938 6 november 1937 Bets Ranucci-Beckmann
Delila Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Nederlandsch Tooneel 1938/1939 27 oktober 1938 August Defresne
In een smal straatje Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Residentie Tooneel 1939/1940 7 maart 1940 Adolphe Engers
Spiel im Schloss Auteur (schrijver libretto, scenario) Max Ehrlich 1940/1941 8 juni 1941 Max Ehrlich
Die Fee Auteur (schrijver libretto, scenario) Max Ehrlich en dr. W.J. Levie 1940/1941 12 juli 1941 Max Ehrlich
De duivel Auteur (schrijver libretto, scenario) Eduard Verkade 1945/1946 6 september 1945 Eduard Verkade
Ik breng geluk Auteur (schrijver libretto, scenario) De Komedianten 1945/1946 1 november 1945 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Carroussel Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Amsterdamsch-Rotterdamsch Tooneelgezelschap 1946/1947 9 januari 1947 Paul Storm
Nachtrepetitie Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Comedia 1948/1949 1 mei 1949 Johan de Meester jr.
Mallemolen Auteur (schrijver libretto, scenario) De Rotterdamse Comedie 1952/1953 7 oktober 1952 Richard Flink
Souper Auteur (schrijver libretto, scenario) Producent onbekend 1956/1957 1 januari 1957 Paul Steenbergen
Olympia Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Jeugdtheater Het Masker (1954-1965) 1957/1958 14 juli 1958 Sjef van Leeuwen
Olympia Auteur (schrijver libretto, scenario) De Haagsche Comedie 1958/1959 27 september 1958 Joris Diels
Toneel op het kasteel Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Rotterdams Toneel 1959/1960 22 december 1959 Jan Teulings
Het sprookje van de wolf Auteur (schrijver libretto, scenario) De Nederlandse Comedie 1963/1964 2 maart 1964 Ton Lutz
Liliom Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 2015/2016 2 april 2016 Julie van den Berghe

Bibliografie (selectie)

Toneel

  • A Doktor úr (1902)
  • Józsi (1904)
  • Az ördög (1907)
  • Liliom (1909)
  • A Testőr (1910)
  • A Farkas (1912)
  • Úri divat (1916)
  • Farsang (1916)
  • A hattyú (Duitse titel Der Schwan, 1920)
  • Színház (1921) Nederlandse titel: Theater
  • A vörös malom (1923)
  • Az üvegcipő (1924) (Duitse titel Der gläserne Pantoffel)
  • Játék a kastélyban (1926)

De Duitse titel was Das Spiel im Schloss. Het Schouwtooneel voerde het op onder de titel 't Stuk zonder naam en Het Gezelschap-Verkade]speelde het in een vertaling van Adolphe Engers die het Nacht-Repetitie noemde

  • Rivièra (1926) Nederlandse titel: Rivièra
  • Olimpia (1928)
  • Egy, kettő, három (1929) Nederlandse titel: Een - Twee - Drie !!
  • A jó tündér (1930) Nederlandse titel: De goede fee of: Het meisje uit de bioscoop
  • Valaki (1931) Nederlandse titel: Graaf X
  • Harmónia (1932) Nederlandse titel: Harmonie
  • Nagy szerelem (1935)
  • Delila (1937)
  • Panoptikum (1949)

Proza

  • Az éhes város (1901)
  • Muzsika (1908)
  • Egy gazdátlan csónak története (1909)
  • A Pál utcai fiúk (1910)
  • Egy haditudósitó naplója (1916)
  • Útitárs a száműzetésben - Jegyzetek egy önéletrajzhoz (1950)

Literatuur en bronnen

  • A. Bachrach e.a.: Encyclopedie van de wereldliteratuur. Bussum, 1980-1984. ISBN 90-228-4330-0

Externe links

Bronnen


Overgenomen van "https://theaterencyclopedie.nl/w/index.php?title=Ferenc_Molnár&oldid=2926453"