Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png
NaamNikolaj Gogol
Volledige naamNikolaj Vasiljevitsj Gogol
Geboortedatum1 april 1809
Geboorteplaats Velyki Sorotsjyntsi, Mirgorod
Overlijdensdatum4 maart 1852
Overlijdensplaats Moskou
BeroepSchrijver
Externe databases:
IMDb
IBDb
VIAF

Gogol kwam uit Klein-Rusland (Oekraïne). Zijn ouders bewoonden een klein landgoed in het gouvernement Poltava. Hij volgde het gymnasium in Nezjin. In 1828 ging hij naar Sint-Petersburg om een baan te zoeken bij de overheid. Het jaar daarop publiceerde hij zijn eerste gedicht.

Van 1834 tot 1835 was hij hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit van Sint-Petersburg. Dat was geen succes en hij nam zelf ontslag. Gogol gebruikte de ervaring in een satirisch verhaal. In 1835 legde hij zich volledig toe op het schrijven. Zijn verdere leven zwierf hij rond door Europa, woonde in Parijs en op diverse plaatsen in Rome en had hij last van verschillende kwalen, zoals depressie. Uiteindelijk overleed hij in Moskou in 1852.


Nikolaj Gogol heeft bijgedragen aan 46 productie(s).

Nikolaj Gogol heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Nikolaj Gogol heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1907/1908 1 augustus 1908 Willem van Korlaar jr.
Trouwen...? Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Tooneel 1919/1920 17 april 1920 Louis Saalborn
Het Huwelijk Auteur (schrijver libretto, scenario) Stanislavski's Moskauer Künsttheater 1926/1927 13 april 1927 N. Massalitinow
Karussel Auteur (schrijver libretto, scenario) Moskauer Künstlertheater 1930/1931 29 augustus 1930 A. Rakitine, P. Pavloff
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Moskauer Künstlertheater 1931/1932 11 januari 1932 A. Rakitine, P. Pavloff
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Amsterdamsche Tooneelvereeniging (1932-1938) 1934/1935 8 september 1934 Albert van Dalsum
Trouwen...? Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Rotterdams Toneel 1947/1948 5 maart 1948 Paul Storm
De Revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) De Haagsche Comedie 1950/1951 21 april 1951 Peter Scharoff
Het huwelijk Auteur (schrijver libretto, scenario) De Haagsche Comedie 1956/1957 29 maart 1957 Peter Scharoff
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1962/1963 19 april 1963 Peter Scharoff
Het dagboek van een waanzinnige Auteur (schrijver libretto, scenario) Cultureel Centrum Vilvoorde 1963/1964 28 februari 1964 Rik Hancké
Een avond in het oude Rusland Auteur (schrijver libretto, scenario) Jules Croiset 1964/1965 12 juni 1965
De spelers Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Arena 1965/1966 22 januari 1966 Bert Dijkstra
Diary of A Madman Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelgroep Studio 1965/1966 5 juli 1966 Kees van Iersel
Dagboek van een krankzinnige Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1966/1967 1 mei 1967 Rik Hancké
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) De Nederlandse Comedie 1968/1969 21 september 1968 Han Bentz van den Berg
Diligentia verbouwd vernieuwd verjongd Auteur (schrijver libretto, scenario) Producent onbekend 1971/1972 4 oktober 1971
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Publiekstheater 1973/1974 19 december 1973 Jan Grossman
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Henk van Ulsen 1974/1975 24 oktober 1974 Kees van Iersel
Het dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Harlekijn België 1975/1976 2 december 1975 Michel Lafaille
Uit het dagboek van een krankzinnige Auteur (schrijver libretto, scenario) Blauwe Zaal Produkties 1979/1980 14 november 1979 Vera Baresová
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Henk van Ulsen 1980/1981 2 oktober 1980
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) De Haagsche Comedie 1980/1981 13 december 1980 Pierre Laroche
Quarter Quote Auteur (schrijver libretto, scenario) Gruppo Trutto Dramatico 1987/1988 12 mei 1988 Kees van Leeuwen
Van voren verloren Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Theater Plok 1988/1989 29 december 1988
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Nieuw Ensemble RaamTeater 1988/1989 28 oktober 1989 Julienne de Bruyn
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Close-Up 1990/1991 20 maart 1990 Saban Ol
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Nationale Toneel 1990/1991 14 december 1990 Franz Marijnen
Het uiteenvallen van de mantel Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Esenin 1991/1992 20 september 1991 Nicolaj Caiazza
Mad Man Auteur (schrijver libretto, scenario) Millennium Productions 1993/1994 21 juli 1994
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1995/1996 27 juni 1996 Theu Boermans
Het portret Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Rein Edzard Produkties 1996/1997 4 oktober 1996 Mieke Lelyveld
Het Portret Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Het Hof 1997/1998 19 september 1997 Mieke Lelyveld
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting De Jungle 1998/1999 13 oktober 1998 Jan Ritsema
Kerstavond Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Amsterdam Chamber Theatre 1999/2000 15 december 1999 Vladimir Koifman
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Els inc. 2001/2002 8 november 2001 Arie de Mol
Die Nase Auteur (schrijver libretto, scenario) Puppetplayers 2002/2003 21 september 2002
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) De Paardenkathedraal 2003/2004 21 november 2003 Dirk Tanghe, Paula Bangels
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Peter Faber 2005/2006 23 november 2005 Helmert Woudenberg
Het portret Auteur (schrijver libretto, scenario) Branoul Producties 2009/2010 11 maart 2010 Ron Kaat
Dagboek van een gek Auteur (schrijver libretto, scenario) Branoul Producties 2009/2010 1 april 2010 Manon Barthels
Tussenrussen Auteur (schrijver libretto, scenario) De Theatertroep 2014/2015 8 oktober 2014
De revisor Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Nationale Toneel 2015/2016 16 januari 2016 Theu Boermans
De neus Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater RAST 2017/2018 9 februari 2018 Ada Ozdogan
De neus Auteur (schrijver libretto, scenario) Unieke Zaken 2020/2021 15 januari 2021 Herman Bolten


Bespreking van zijn werk

Nikolaj Gogol
Portret van Gogol door Dmitriev-Mamonov uit de jaren 1840

[[Bestand:Nicolas Gogol.jpg|thumb|250px|Gevelteken voor Gogol in Via Capo le Case, een van zijn adressen te Rome vlakbij Piazza di Spagna.

Buste te Sint-Petersburg

[[Bestand:Gogol by Repin.jpg|thumb|250px|Gogol verbrandt het manuscript van deel 2 van "Dode Zielen", schilderij uit 1909 door Ilja Repin, Tretjakovgalerij, Moskou.]] In 1829 publiceerde Gogol het gedicht Hanz Küchelgarten. Van 1831 tot 1832 werkte Gogol aan Avonden op een dorp nabij Dikanka. Dit is een vrolijke, folkloristische verhalenbundel, geïnspireerd door zijn jeugdjaren in Oekraïne. Het was eveneens in 1831 dat hij kennis maakte met Poesjkin, en enkele maanden later ook met Madame Smirnova. Dankzij hen werd hij geïntroduceerd in de Sint-Peterburgse literaire salons. Het was ook Poesjkin die Gogol de thema's aanreikte voor De Revisor, en Dode zielen. Aanvankelijk werd Gogol door de literaire kritiek gezien als een Oekraïense, niet Russische auteur.

Gogol was een belangrijk exponent van het Russisch realisme. Thema's die vaak terugkeren in zijn werk zijn de duivel en de tegenstelling tussen schijn en werkelijkheid. Ook schreef hij veel over Sint-Petersburg. Rond 1836 kwam zijn toneelstuk De Revisor uit. Een ander toneelstuk van hem is Huwelijk.

Daarnaast schreef hij ook verhalen zoals De neus en Dagboek van een gek, beide uit 1835. Later werden deze verhalen gebundeld in Petersburgse vertellingen. Een beroemde novelle van Gogol in deze bundel is De mantel. Over deze novelle schreef Vladimir Nabokov: "Met zijn onsterfelijke verhaal De mantel, werd Nikolaj Gogol de grootste kunstenaar die Rusland ooit heeft voortgebracht."

Een waar meesterwerk van Gogol is de roman Dode zielen (1842). De bedoeling was om een trilogie te schrijven, maar alleen deel 1 is geheel overgebleven; Gogol verbrandde dat deel van zijn werk waar hij ontevreden over was, zodat van deel 2 slechts enkele fragmenten bewaard zijn. Achteraf had hij spijt van deze vernietiging. Dode zielen gaat over de landheer Tsjitsjikov, die langs landheren gaat om hun zogenaamde 'dode zielen' (lijfeigenen ('zielen') bleven ook na hun dood op de zogenaamde revisielijsten staan) op te kopen. Levendig worden de ontmoetingen met deze zeer uiteenlopende personages beschreven.

Publicaties

Poëzie

  • Ode aan Italië (1829)
  • Hanz Küchelgarten (1829)

Korte verhalen

  • Avonden op een dorp bij Dikanka (1832)
    • Deel één
      • Inleiding
      • De jaarmarkt van Sorotsjintsy
      • De avond voor Sint-Jan
      • Meinacht of Het verdronken meisje
      • De verdwenen missive
    • Deel twee
      • Inleiding
      • Kerstnacht
      • Vreselijke wraak
      • Ivan Fjodorovitsj Sjponka en zijn tante
      • Een betoverde plek
  • Mirgorod (1835)
    • Ouderwetse landeigenaars
    • Taras Boelba
    • Vi
    • Verhaal, hoe Ivan Ivanovitsj overhoop kwam te liggen met Ivan Nikiforovitsj
  • Arabesken of Petersburgse vertellingen (1835-'42)
    • Nevski Prospekt
    • Aantekeningen van een krankzinnige
    • De neus
    • Het portret
    • De mantel
    • De kales

Drama

Roman

Verfilmingen

Van Gogols werken zijn verschillende verfilmingen gemaakt. Joeri Norstein is sinds 1981 bezig een animatiefilm te maken van De Mantel.

Vernoemd

  • Krater Gogol op Mercurius gelegen op 28,1° zuiderbreedte, 146,4° westerlengte, diameter 87 km.

Externe links

Bronnen