Biografie
Ingmars vader was een luthers predikant waardoor hij opgroeide omringd door religieuze beelden en voorzien van theologische discussies. Hij ging naar de Universiteit van Stockholm, waar hij interesse in theater en later ook in film kreeg. De jonge Bergman zag films van Zweedse cineasten als Mauritz Stiller en Victor Sjöström, diep geworteld in de theatertraditie en de dramatiek van de stomme film. Bergmans eerste naoorlogse films getuigen van een geloofscrisis en een desinteresse voor de samenleving, na de ontnuchtering van een gehele generatie die getuige is geweest van een inferno. Als reactie plooit hij zich terug op het individu. Film staat gelijk met psychodrama met duidelijke formele beïnvloeding van het theater en de vroegere expressionistische cinema. Mede daardoor gaan zijn films meestal over existentiële vragen over sterfelijkheid, eenzaamheid en geloof, vaak direct en niet erg gestileerd gefilmd.
Als regisseur waardeerde hij intuïtie hoger dan intellect, en koos voor een niet-agressieve houding tegenover acteurs. Bergman zag zichzelf belast met een grote verantwoordelijkheid tegenover zijn acteurs: hij zag hen als medewerkers in een psychologisch kwetsbare positie. Hij zei dat een regisseur zowel eerlijk als ondersteunend moet zijn om het beste uit anderen te halen.
Een aantal van zijn vroege films is erg gestructureerd. Bergman zei over zijn latere werk dat de personages in het verhaal soms dingen anders wilden doen dan hoe hij het had bedacht, en als je hen niet hun gang liet gaan, het resultaat rampzalig was. Hij liet zijn acteurs steeds meer de dialoog improviseren. In zijn laatste films schreef hij alleen de ideeën achter de dialoog met daarin de richting waarin het verhaal moest gaan. Dit procedé werkte ook voortreffelijk, met een vaak sterke confronterende levensechtheid als gevolg.
Met Het Zevende Zegel (1957) trok hij velen over de streep om film niet zozeer als entertainment maar als een volwaardige kunstvorm, de zevende kunst, te aanvaarden. Bergmans oeuvre raakte in de jaren 60 in Vlaanderen bekend door de figuur van de cinefiele jezuïet pater Jos Burvenich. De strijdvaardige pater trok zelfs naar Zweden in de hoop Bergman en zijn acteurs tot het katholicisme te bekeren.[3]
Hij werkte altijd met dezelfde kleine groep acteurs, waaronder Victor Sjöström, Bibi Andersson, [https://nl.wikipedia.org/wiki/Harriet_Andersson
Theater CV
Ingmar Bergman heeft bijgedragen aan 26 productie(s).
Ingmar Bergman heeft gewerkt in de volgende functies:
- Regie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Persoon - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Ingmar Bergman heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Onderscheidingen
- 1958 een Gouden Beer op het Filmfestival van Berlijn voor Wilde Aardbeien.
- 1961 won hij de Oscar in de categorie "Beste Anderstalige Film" (dat wil zeggen niet-Engelstalig) voor De maagdenbron
- 1962 een Oscar voor Als in een donkere spiegel
- 1970 de Irving G. Thalberg Memorial Award tijdens de Oscaruitreiking
- 1984 een Oscar voor Fanny en Alexander
- 1997 De Gouden Palm der Palmen op het Filmfestival van Cannes voor zijn gehele oeuvre.
Daarnaast ontving Bergman verschillende Oscar-nominaties (9 in totaal) voor enkele films.
Trivia
- Tijdens een staking in 1951 in de Zweedse filmindustrie maakte de nog jonge Bergman een negental commercials voor een zeepproducent "Bris", de tegenhanger van "Sunlight". Deze zijn terug te zien op Youtube (tik in: "Bergman+Bris"). Deze commercials werden opgenomen met Bergmans vaste staf, onder meer cameraman Gunnar Fischer en actrice Bibi Andersson. Veel van Bergmans stilistische en thematische preoccupaties duiken er op. Een van de filmpjes is een geestige parodie op de 3D-rage begin jaren vijftig (20e eeuw) waarbij de toeschouwers in de filmzaal een brilletje met groenrode glazen moesten opzetten. Ook is er een komisch filmpje over een bokswedstrijd tussen het vuil (een duiveltje) en de zeep (een harlekijn).[4]
- De archieven van de cineast, in bezit van de "Ingmar Bergman Foundation" en 65 jaar artistieke schepping omvattend, werden in 2002 in zijn geheel aan het Zweeds Filminstituut geschonken. In juni 2007 werd deze collectie toegevoegd aan "het geheugen van de wereld": de werelderfgoedlijst voor documenten.
- Bergman wordt ook genoemd in de wereldhit "Moviestar" van Harpo.
- Hij overleed op dezelfde dag als grootmeester Michelangelo Antonioni 30 juli 2007.
- Begin september 2007 raakte bekend dat de Zweedse overheid twee miljoen euro uittrekt om digitale kopieën te produceren van Bergmans films. Daarbij zal men investeren in een jaarlijks theaterfestival.
Filmografie
| Jaar | Oorspronkelijke titel | Nederlandse titel |
|---|---|---|
| 1944 | Hets | De kwelling |
| 1946 | Det regnar på vår kärlek | Het regent op onze liefde (??) |
| 1946 | Kris | Crisis |
| 1947 | Kvinna utan ansikte | Vrouw zonder gezicht |
| 1947 | Skepp till Indialand | Schip naar India |
| 1948 | Eva | |
| 1948 | Hamnstad | Havenstad |
| 1948 | Musik i mörker | Muziek in het donker (??) |
| 1949 | Fängelse | De gevangenis |
| 1949 | Törst | Dorst |
| 1950 | Medan staden sover | Na twaalf uur 's nachts |
| 1950 | Sånt händer inte här | Zoiets gebeurt hier niet (??) |
| 1950 | Till glädje | Ode aan de vreugde |
| 1951 | Frånskild | Gescheiden (??) |
| 1951 | Sommarlek | Zomeridylle, Zomerintermezzo (DVD) |
| 1952 | Kvinnors väntan | Wachtende vrouwen, Geheimen van vrouwen (DVD) |
| 1953 | Gycklarnas afton | De spullenbaas |
| 1953 | Sommaren med Monika | Zomer met Monika |
| 1954 | En lektion i kärlek | Lessen in liefde |
| 1955 | Kvinnodröm | Vrouwendroom |
| 1950 | Sommarnattens leende | Glimlach van een zomernacht |
| 1951 | Sista paret ut | ?? |
| 1957 | Det sjunde inseglet | Het zevende zegel |
| 1957 | Smultronstället | Wilde aardbeien |
| 1958 | Ansiktet | Het gezicht, Façade (DVD) |
| 1958 | Nära livet | Op de drempel van het leven |
| 1960 | Djävulens öga | Het oog van de duivel |
| 1960 | Jungfrukällan | De maagdenbron |
| 1961 | Såsom i en spegel | Als in een donkere spiegel |
| 1961 | Lustgården | De tuin der lusten (??) |
| 1962 | Nattvardsgästerna | De avondmaalsgasten |
| 1963 | Tystnaden | De grote stilte |
| 1964 | För att inte tala om alla dessa kvinnor | Wat betreft de vrouwen |
| 1966 | Persona | Maskers |
| 1968 | Skammen | Schaamte |
| 1968 | Vargtimmen | Het uur van de wolf |
| 1969 | En passion | Een passie |
| 1969 | Riten | Het ritueel |
| 1971 | Beröringen | Beroering (??) |
| 1972 | Viskningar och rop | Schreeuw zonder antwoord, Geschreeuw en gefluister (DVD) |
| 1973 | Scener ur ett äktenskap | Scènes uit een huwelijk |
| 1975 | Trollflöjten | De toverfluit |
| 1976 | Ansikte mot ansikte | Van aangezicht tot aangezicht |
| 1977 | Ormens ägg | Het slangenei |
| 1978 | Höstsonaten | Herfstsonate |
| 1980 | Ur marionetternas liv | Uit het leven van marionetten |
| 1982 | Fanny och Alexander | Fanny en Alexander |
| 1984 | Efter repetitionen | Na de repetitie |
| 1986 | Karins ansikte | Het gezicht van Karin (??) |
| 1991 | Den goda viljan | De beste bedoelingen |
| 1992 | Söndagsbarn | Zondagskinderen (??) |
| 1993 | Backanterna | De bacchanten (??) |
| 1995 | Sista skriket | De laatste schreeuw (??) |
| 1997 | Larmar och gör sig till | Luidruchtig en aanstellerig (??) |
| 2000 | Trolösa | De ontrouwen (??) |
| 2003 | Saraband | Sarabande (??) |
Tentoonstelling
In het voorjaar 2011 ging er in het Berlijnse Museum für Film und Fernsehen een overzichtstentoonstelling door van het werk van Bergman met als titel: Von Lüge und Wahrheit. Dit was mogelijk met steun van de Ingmar Bergman Foundation en het Svenska Filminstitutet. Deze expositie werpt een ongemeen heldere kijk op het universum van deze filmvirtuoos.
Bibliografie
- Laterna Magica, Ingmar Bergmans autobiografie[5]
- Michel Apers, in reader van het Zomerfilmcollege, van de Nationale Dienst voor Filmcultuur, Neerpelt, augustus 1991, D/1991/0618/96.
- Robert Sklar, Film. An international history of the medium, 560 p. (pp. 333-335 over I.B.), Harry N. Abrams (New York, 1993) ISBN 0-8109-3321-7 ISBN 978-0-8109-3321-7
Bronnen
| Voetnoten |
|
Zie de categorie Ingmar Bergman van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |