Zeur Niet! Zaal 3c - Wat een planeet

Klik op onderstaande links om naar één van de zalen te gaan.

Zaal 3c - Wat een planeet (1973)

In een cultureel centrum maken wethouder De Haan en pannenmerkeigenaar De Vink plannen voor de aanleg van nieuwe gebouwen en wegen ten koste van lokale volkstuintjes. Julie protesteert met haar actiegroep, gadegeslagen door koffiejuffrouw Bep en sociaal werkster mevrouw De Wit (een dubbelrol van Conny Stuart), en conciërge Daan en coördinator meneer De Vries (een dubbelrol van Willem Nijholt). Uiteindelijk worden de volkstuintjes platgewalst en blijft er enkel beton over.

Voor haar derde musical laat Annie zich inspireren door het rapport 'Grenzen aan de groei' (1972) van de Club van Rome, een groep wetenschappers die zich zorgen maakt over de bevolkingsgroei. Ze schetsen een onheilspellend toekomstbeeld waarin de mensheid door industrialisering, vervuiling en uitputting van natuurlijke bronnen zijn ondergang tegemoet gaat. Het rapport bevestigt Annies zorgen over de aarde, die ze verwerkt in wat ze omschrijft als een pessimistische musical, waarmee ze haar tijd duidelijk vooruit was.

Het script van Wat een planeet houdt Annie lang bezig. Bij de try-outs is het nog niet af. ‘Eigenlijk is de musical in twee weken, gedurende de repetities geschreven’, geeft ze later toe, ‘iets waar ik hard om moet lachen als ik bedenk dat ik er een jaar met bloed zweet en tranen op heb gezwoegd’. voeren de positieve indrukken van Paddy’s dansnummers de boventoon. De Volkskrant concludeert: ‘Wat een planeet is vooral de musical van regisseur Paddy Stone geworden’.

Foto: David Hup.
Foto: David Hup.
Foto: David Hup.

Een milieubewuste musical - de maatschappijkritiek in de voorstelling

In de jaren zeventig zijn er honderden milieubewegingen actief in Nederland. Hoewel Annie de zorgen van de activisten deelt, schaart ze zich niet onder hen. ‘Je zult mij niet in de frontlinies vinden’, stelt ze naar aanleiding van Wat een planeet. Haar protest komt uit haar pen. In ‘Schaarste’ spot ze met de westerse welvaart en de krampachtige fixatie op economische groei. Ze eindigt de voorstelling in mineur met ‘En toen’, een ‘klacht over de “vergrijzing” van het landschap’, waarmee ze doelt op het verdwijnen van de natuur.

Het zwaartepunt van de samenleving verschuift in de jaren zeventig van de gemeenschap naar het individu: het ‘ik-tijdperk’. In het openingsnummer ‘Kom dichtbij’ schetst Annie een beeld van een stad vol zonderlingen die allemaal op hun eigen eenzame reis zijn. In het nummer ‘Ik zoek m'n identiteit’ vragen Daan en Julie zich af: ‘Wie ben ik?’ Te midden van het ensemble vermomd in identieke witte en zwarte kostuums en met witte en zwarte maskers verliezen ze hun eigenheid.

Het nummer En toen. Wat een planeet heeft tot aan de repetities nog geen finalelied. Hoofdrolspeler Willem Nijholt herinnert zich dat hij een los coupletje van Annie voorstelt plus een ongebruikte melodie van Harry. In een café naast Carré schrijft Annie het tweede couplet op een afgescheurd papiertje, dat hier in de vitrine ligt. Willem rent ermee naar het theater, waar de repetities in volle gang zijn. Nog diezelfde middag is het lied klaar.

Dat tápt

Paddy Stone wil dat er in Wat een planeet nog meer gedanst wordt dan in En nu naar bed, want dat vindt hij de manier ‘waarop je een musical moet doen’. Hij choreografeert een vindingrijke emmerdans en op Annies serieuze tekst ‘Kwik in de vis’ maakt hij een tapchoreografie. ‘Tapdans is niet makkelijk hè’, zegt hij in een interview. ‘Het is de moeilijkste dans die er is. Waarom ik hem dan toch gebruik? Omdat ik dat wil’. Tot Annies ontzetting blijft door het getap weinig over van haar politieke boodschap. ‘My beautiful lyrics, I cannot hear them!’ roept ze bij het zien van zijn choreografie. ‘Oh, who cares about your lyrics,’ reageert Paddy, ‘we want to see a show’.

En een show, die krijgen ze. Paddy noemt Wat een planeet, waarin zijn shownummers de hoogtepunten vormen, liefkozend ‘my baby’. Maar Annie verzucht, het acrobatische dansnummer uit En nu naar bed nog in het achterhoofd: ‘Deze musical is helemáál trampolinenummer geworden’.

Video-interview

Producent Gislebert Thierens en vormgever Jan Beutener vertellen meer over de totstandkoming van de voorstelling en het bezoek van koningin Juliana. Acteur Willem Nijholt blikt terug op zijn eerste ontmoetingen met Annie M.G. Schmidt en regisseur Paddy Stone.

Audio

Bekijk de voorstellingspagina voor alle muziek uit Wat een planeet.

Meedoen met TheaterEncyclopedie!