Zeur Niet! Zaal 7a - De dader heeft het gedaan

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

AP Zeurniet Facebook-omslag.jpg

Route tentoonstelling Zeur Niet (ontwerp Studio Pam Studio Ingeborg Scheffers).png

Klik op onderstaande links om naar één van de zalen te gaan.

Zaal 7a - De dader heeft het gedaan (1983)

Tijdens het filmen van een reclamespot valt een acteur dood neer. Inspecteur Van Dijk en zijn rechterhand Streefkerk pogen de misdaad op te lossen, voortdurend voor de voeten gelopen door actrice Tonia Tudor. Zij is net als de regisseurs Rudy en Joost en actrice Evelien een hoofdverdachte. Tonia ontdekt dat de dokter de moordenaar is. Ze confronteert hem en hij probeert haar te vergiftigen. Van Dijk arriveert net op tijd om Tonia te redden en de dokter sterft door zijn eigen gif.

Een detective in musicalvorm: volgens Annie is dat nog nooit eerder gedaan. Als liefhebber van misdaadromans waagt ze het erop. De dader heeft het gedaan wordt het afscheid van de 70-jarige Conny Stuart en bovendien een groots opgezette ‘supermusical’. Het detectivegenre, met een zoektocht langs verschillende locaties, leent zich daarvoor uitstekend. John de Crane tovert dozen vol glitters, kralen en rollen fluweel tevoorschijn die Jan Beutener in de vormgeving verwerkt. Voor een ballroomscène worden peperdure kostuums van tule gemaakt. Paddy Stone zorgt voor spectaculaire choreografieën in een sportschool en een gaybar.

Het detectiveverhaal zorgt echter ook voor moeilijkheden. Het script stelt Annie voor de nodige uitdagingen en vertoont bij de eerste try-out nog grote gaten. Het blijkt haast onmogelijk om een spanningsboog vast te houden als die steeds doorbroken wordt door zang en dans.

Een maand voor de première overlijdt producent John de Crane. Het is een enorme schok. In Johns geest wordt besloten om toch door te gaan. De dader heeft het gedaan wordt gemengd ontvangen. De aankleding en choreografieën oogsten lof, maar tekstueel en muzikaal gezien is het volgens critici niet de sterkste musical.


De mens is slecht - de maatschappijkritiek in de voorstelling

De dader heeft het gedaan moet een musical worden die uitsluitend draait om vermaak, zonder ‘obligate maatschappijkritiek’, aldus Annie. Toch sluipt die er weer in. Dit keer toont Annie zich bijzonder pessimistisch. In de tijd dat ze aan de musical werkt, vinden vlak bij haar huis massale anti-kernwapendemonstraties plaats. ‘Straks komt de grote boem’, schrijft Annie in een lied voor De dader heeft het gedaan, ‘doem doem doem’.

De gewelddadige krakersrellen in oktober 1982 versterken haar pessimisme en afschuw van collectieve acties. In De dader heeft het gedaan parodieert ze hypocriete actievoerders. In de finale verschijnt Tonia Tudor in een prachtige bontjas, gemaakt van de overgebleven witvossen uit Foxtrot, terwijl ze zingt hoe hard ze vecht voor het natuurbehoud: ‘ik gireer naar Greenpeace / zeven vijftig per kwartaal’. Het ensemble zingt in koor over de algehele slechtheid van de mens. ‘De mens is slecht en wil alleen maar oorlog en elkaar doodmaken en vernielen en bedriegen’, licht Annie toe. ‘Natuurlijk is dat zo’.


Video-interview

Acteur Hans van der Woude en vormgever Jan Beutener blikken terug op de rumoerige aanloop van de voorstelling.