Reinbert de Leeuw
Portret van Reinbert de Leeuw, 1987. Foto: Jaap Pieper. Collectie TIN
| Naam | Reinbert de Leeuw |
| Geboren | 8 september 1938 |
| Amsterdam | |
| Overleden | 14 februari 2020 |
| Amsterdam | |
| Beroep | Componist |
| Discipline | Muziektheater |
| Trefwoorden | Opera |
| IMDb-profiel | |
| VIAF-profiel |
Biografie
Reinbert de Leeuw (1938-2020) was een Nederlands dirigent, pianist, componist, muziekpedagoog en hoogleraar. Hij studeerde theorie en piano aan het conservatorium van de Vereniging Het Muzieklyceum in Amsterdam (bij Jaap Spaanderman) en compositie bij Kees van Baaren aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.
Hij doceerde later zelf aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. De Leeuw is bekend als pianist en dirigent van eigentijdse muziek. Hij was een van de oprichters van de Nederlandse Charles Ives Society (1968). Sinds 1 augustus 2004 is Reinbert de Leeuw hoogleraar aan de Universiteit Leiden voor "uitvoerende en scheppende kunsten van de 19de, 20ste en 21ste eeuw".
In de jaren zeventig legde hij zich met veel succes toe op vertolking van de muziek van ‘vergeten’ moderne componisten (Erik Satie, George Antheil e.a.) en zette zich in voor een ‘alternatieve’ kamermuziekpraktijk (Rondomconcerten).
In 1974 richtte hij met studenten van het Haagse conservatorium het Schönberg Ensemble op, dat zich onder zijn leiding toelegde op muziek uit de Tweede Weense School, en zijn repertoire van daaruit verbreedde. Voor het uit dit ensemble geformeerde strijkkwartet componeerde hij zijn Etude (1983–1985). Dit werk was het laatste dat De Leeuw componeerde.
Sindsdien maakte hij verschillende bewerkingen en instrumentaties. Daarnaast richt hij zich volledig op het dirigeren en programmeren. Hij treedt regelmatig op als gastdirigent van de belangrijkste Nederlandse orkesten en ensembles. Naast zijn werkzaamheden in het concertant bereik dirigeerde hij verschillende producties van De Nederlandse Opera Amsterdam (Claude Vivier Rêves d'un Marco Polo; Louis Andriessen Rosa, a Horse Drama en Writing to Vermeer) alsook de Nationale Reisopera (György Ligeti Le Grand Macabre; Benjamin Britten The Turn of the Screw).
Hij was in 1992 gast-directeur van het Aldeburgh-festival en van 1994 tot 1998 artistiek directeur van het Tanglewood Festival of Contemporary Music. De Leeuw is artistiek adviseur van het Sydney Symphony Orchestra in Australië voor hun concertreeks met moderne en eigentijdse muziek. Hij was van 2001 tot 2010 ook artistiek leider van de NJO Summer Academy van het NJO, de Nederlandse Orkest- en Ensemble-Academie.
In 1991 werd hij onderscheiden met de Sikkensprijs "voor de manier waarop gebruik is gemaakt van kleur in niet-visuele uitingen" en in 1992 met de grootste Nederlandse muziekprijs: het 3M-Muzieklaureaat. In 1994 verleende de Universiteit Utrecht hem een eredoctoraat voor zijn werk als pianist, dirigent en programmeur. In hetzelfde jaar kreeg hij een Edison Music Award voor De Tijd van Louis Andriessen, een opname met het Schönberg Ensemble. In 2002 werd hij met een Edison Classical Music Award onderscheiden voor de eerste CD van het Ligeti Project.
Op zijn zeventigste verjaardag, 8 september 2008, werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw; de versierselen werden hem opgespeld door de Amsterdamse burgemeester Job Cohen.
Op 14 maart 2014 verscheen de biografie "Reinbert de Leeuw: mens of melodie" van muziekpublicist Thea Derks. Zij werkte er zeven jaar aan en plaatst leven en werk van Reinbert de Leeuw in de context van zijn tijd: zijn moeilijke jeugd, de turbulente jaren zestig, de weg naar de top, zijn samenwerking met toonaangevende componisten als Messiaen en Ligeti, de discussies omtrent zijn rol als ‘kunstpaus’. Zij schetst een evenwichtig beeld van een onvermoeibare muziekpionier. De biografie zou uitgebracht worden ter gelegenheid van de vijfenzeventigste verjaardag van Reinbert de Leeuw in september 2013. Hij weigerde echter zijn autorisatie, waarop de uitgever zich terugtrok. De auteur koos ervoor de biografie toch te voltooien en ongeautoriseerd uit te brengen bij Leporello Uitgevers. Het boek bevat uniek fotomateriaal. Bij zijn 80ste verjaardag kreeg hij uit handen van burgemeester Femke Halsema de zilveren stadsmedaille van Amsterdam. Bij die gelegenheid ontving hij van het Prins Bernhard-fonds de Cultuurprijs 2018. Op 14 februari 2020 overleed Reinbert de Leeuw in Amsterdam.
Theater/Dans
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die in première zijn gegaan en waarbij hij werd geregistreerd voor de uitvoering muziek, alsmede naar zijn overige bijdragen aan voorstellingen, voor zover geregistreerd in de Productiedatabase.
- Het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
- Idem de voorstellingen waarbij hij geregistreerd werd voor de muziek
- Idem voor de bewerkingen van bestaande teksten en stukken
- Idem voor de muzikale leiding
- Idem voor de voorstellingen die hij heeft gedirigeerd
- Idem de voorstellingen waarin hij zelf is opgetreden
Composities
Zie Wikipedia
Video
Reinbert de Leeuw over de kunstvorm opera; 1983. Collectie TIN.