Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png
NaamPeter Handke
Geboortedatum6 december 1942
Geboorteplaats Griffen
BeroepSchrijver, Vertaler
DisciplineToneel
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Peter Handke (1942) is een avant-gardistisch Oostenrijks toneelschrijver, dichter, romancier en essayist. Hij werd in Karinthië geboren als zoon van een kokkin. Zijn biologische vader was een bankbediende die tijdens de Tweede Wereldoorlog soldaat was; zijn moeder huwde een trambestuurder uit Berlijn, en tussen zijn tweede en zesde levensjaar woonde Handke aldaar.

Hij ging echter naar de plaatselijke school in Griffen, en vervolgens naar een internaat te Tanzenberg, met de bedoeling priester te worden. Handke veranderde echter van school en ging naar Klagenfurt. Tussen 1961 en 1965 studeerde hij recht te Graz, waar hij lid werd van het Forum Stadtpark, waartoe ook Thomas Bernhard behoorde. Toen zijn eerste roman, Hornissen, gepubliceerd werd, brak hij zijn studie af. Vanaf 1966 leefde hij als vertaler en zelfstandig schrijver. Handke woonde langere tijd in Salzburg en in Chaville, maar reisde de wereld rond en verbleef langdurig in Alaska en Japan. In 1973 won hij de Georg-Büchner-Preis. In 1987 werd hem de Grote Oostenrijkse Staatsprijs toegekend.

In 1966 viel hij op tijdens een vergadering van de Gruppe 47 in Princeton, waar hij fulmineerde tegen de beschrijvingsdrang in de literatuur, waarmee hij bedoelde dat de taal een wereldopvatting is die de mens wordt opgelegd, een idee dat geïnspireerd is door de taalfilosofie van Wittgenstein. Zijn notoire toneelstuk Publikumsbeschimpfung keert de rollen van het theater om: de acteurs beschimpen het publiek, zonder dat er een handeling op de scène plaatsvindt. Veel van Handkes toneelstukken zijn als luisterspelen opgevat. Vooral zijn vroege periode toonde een verregaande neiging tot experimenteren met de mogelijkheden van de taal; Die Angst des Tormanns beim Elfmeter bevat symbolen en schrifttekens die geen inhoud hebben. Handke joeg velen tegen zich in het harnas met zijn uitgesproken estheticistische denkbeelden en afkeer van taalconventies: Kaspar, een op Kaspar Hauser gebaseerd toneelstuk, toont hoe iemand steeds geïndoctrineerd wordt, zoals de anderen te zijn, door voortdurend dezelfde zinnen te herhalen (Kaspar is tevens een woordspeling op 'Kasperle', marionet).

In zijn latere werk poogt Handke de grens tussen realistisch verslag en fictie op te heffen; de totale afkeer van verhalen heeft hij losgelaten. Wunschloses Unglück is een soort biografie van zijn moeder, die zelfmoord pleegde; Der kurze Brief zum langen Abschied gaat over de scheiding van zijn vrouw. In 1976 zondert hij zich weer van de maatschappij af met Die linkshändige Frau, over een vrouw die, zonder aantoonbare reden, haar man verlaat. Daar het niet bevredigend beantwoorde waarom van deze roman het boek enigszins verzwakte, besloot Handke het zelf te verfilmen. De film werd in Cannes vertoond. Vanaf Langsame Heimkehr hanteerde Handke een orerende, plechtige toon. Veel van zijn essays worden als narcistische egotripperij afgedaan; zijn verslag van een reis naar Servië medio jaren negentig werd zwaar bekritiseerd, omdat hij "zogenaamd" zonder enige kennis van zaken de Joegoslavische Burgeroorlog beschrijft.

Handke is ongetwijfeld een van de origineelste en belangrijkste Oostenrijkse auteurs van de naoorlogse literatuur, ofschoon zijn eigengereide, bijwijlen snoeverige houding ten opzichte van de traditionele Oostenrijkse letteren een kamp van voor- en tegenstanders heeft gecreëerd.


Peter Handke heeft bijgedragen aan 76 productie(s).

Peter Handke heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Peter Handke heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Selbstbezichtigung Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oberhausen 1967/1968 24 september 1967 Günther Büch
Hilferufe Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oberhausen 1967/1968 24 september 1967 Günther Büch
Weissagung Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oberhausen 1967/1968 24 september 1967 Günther Büch
Hooggeëerd publiek Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Theater 1967/1968 5 februari 1968 John van de Rest
Kaspar Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Theater 1969/1970 1 november 1969 Theo Kling
Baas boven baas Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1970/1971 2 maart 1971 Christiaan Nortier
Das Mündel will Vormund sein Auteur (schrijver libretto, scenario) Forum Theater 1971/1972 10 oktober 1971 Peter Fitz, Christian Rateuke
De rit over het Bodenmeer Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Theater 1971/1972 6 november 1971 Jochen Neuhaus
Self-Accusation Auteur (schrijver libretto, scenario) The Other Company 1971/1972 16 november 1971 Naftali Yavin
Self-Accusation Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Mickery Workshop 1971/1972 16 november 1971 Naftali Yavin
De rit over het Bodenmeer Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Baal 1974/1975 7 november 1974 Leonard Frank
De laatsten der onverstandigen Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Baal 1975/1976 17 maart 1976 Leonard Frank
Baas boven baas Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamse Mimeliga 1976/1977 4 januari 1977 Frederik de Groot
Kaspar Auteur (schrijver libretto, scenario) Arca 1978/1979 6 december 1978 Walter Tillemans
Kaspar Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Baal 1978/1979 17 maart 1979 Lodewijk de Boer
Voorspellen Auteur (schrijver libretto, scenario) Incidental Theater 1979/1980 24 oktober 1979
Brieven Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelschuur Producties 1980/1981 8 januari 1981
Brecht in 1984 Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelraad Rotterdam 1981/1982 19 september 1981 Geoff Moore
Publikumsbeschimpfung Auteur (schrijver libretto, scenario) Maatschappij Discordia 1983/1984 2 november 1983 Jan Joris Lamers
Zelfbeschuldiging Auteur (schrijver libretto, scenario) Delftse Komedie 1984/1985 29 mei 1984
De hulpkreten Auteur (schrijver libretto, scenario) Delftse Komedie 1983/1984 29 mei 1984 Johan den Hartog
Wunschloses Ungluck Auteur (schrijver libretto, scenario) Forum Stadtpark Graz 1983/1984 13 juni 1984 Heinz Hartwig
Uber die Dorfer Auteur (schrijver libretto, scenario) Schauspielhaus Wien 1983/1984 19 juni 1984 Hans Gratzer
Baas boven baas Auteur (schrijver libretto, scenario) Brabants Kollektief voor Teaterprojekten 1983/1984 23 juni 1984 Philippe van Kessel
De laatste der onverstandigen Auteur (schrijver libretto, scenario) Delftse Komedie 1984/1985 31 januari 1985 Johan den Hartog
De rit over het Bodenmeer Auteur (schrijver libretto, scenario) Art & Pro 1987/1988 1 januari 1988 Frans Strijards
Gedicht an die Dauer Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Vermogen 1987/1988 4 mei 1988 Lidy Six
Wunschloses Ungluck Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting FACT 1987/1988 14 mei 1988
Publikumsbeschimpfung Auteur (schrijver libretto, scenario) OFF-TAT 1988/1989 13 oktober 1988 Brigitta Linde
De telefoon Auteur (schrijver libretto, scenario) De Onderneming 1988/1989 3 januari 1989 Eddy Geerlings
De laatsten der onverstandigen Auteur (schrijver libretto, scenario) Art & Pro 1988/1989 21 januari 1989 Frans Strijards
Kaspar Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater an der Ruhr 1988/1989 6 februari 1989
Ogen blikken weg Auteur (schrijver libretto, scenario) Uitvoerende kunsten 1989/1990 17 november 1989
Lieve mensen Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Wereld Premières 1989/1990 8 februari 1990 Harrie Hageman
Das Spiel vom Fragen Auteur (schrijver libretto, scenario) Maatschappij Discordia 1989/1990 16 maart 1990 Jan Joris Lamers
Ogen blikken vooruit Auteur (schrijver libretto, scenario) ZEP Uitvoerende kunsten 1989/1990 29 mei 1990 Peter Pluymaekers
Three Is A Crowd Auteur (schrijver libretto, scenario) Danstheater Arena 1990/1991 30 januari 1991
Volmaakt ongeluk Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1991/1992 9 november 1991 Kees Jan Hundling
Kaspar Auteur (schrijver libretto, scenario) Plaza Productie 1992/1993 11 september 1992 Harrie Hageman
Die Stunde da wir nichts voneinander wussten Auteur (schrijver libretto, scenario) Maatschappij Discordia 1992/1993 18 november 1992 Jan Joris Lamers
Rose R. / A Brief Awakening Auteur (schrijver libretto, scenario) Margot Nies & Terence Roe 1992/1993 6 januari 1993 Terence Roe
Niet gesnoeid Auteur (schrijver libretto, scenario) Mojo Theater Productions 1994/1995 11 februari 1995 Titus Tiel Groenestege
Stukgoed, a beau mentir qui vient de loin Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelspelersgezelschap STAN 1995/1996 27 februari 1996
Over de dorpen Auteur (schrijver libretto, scenario) De Tijd vzw 1995/1996 19 maart 1996 Lucas Vandervost
Theatermuseum Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Bordes 1996/1997 9 november 1996 Het Bordes
Het uur waarop wij niets van elkaar wisten Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Nationale Toneel 1996/1997 27 maart 1997 Ger Thijs
Kaspar Auteur (schrijver libretto, scenario) Art & Pro 1996/1997 10 april 1997 Frans Strijards
Ruwbouw Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Na Water 1996/1997 23 mei 1997 Herman Bodt
Publieksbeschimping Auteur (schrijver libretto, scenario) De Gasten Komen 1997/1998 22 mei 1998 Henri van Zanten
Hooggeëerd publiek Auteur (schrijver libretto, scenario) Studio Herman Teirlinck 1997/1998 24 juni 1998 Frank Vercruyssen
Hulpgeroep Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting KILO 1998/1999 22 maart 1999 Nienke Rooijakkers
Zelfbeschuldiging Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1999/2000 17 augustus 1999 Victoria H. Meirik
De onverstandigen sterven uit Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep De Appel 2000/2001 23 maart 2001 Jules Terlingen
De overstroming Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Muziek Lod 2001/2002 13 februari 2002 Peter van Kraaij
Hulpkreten Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 2001/2002 6 juni 2002 Matthias Mooij
Naharin's Virus Auteur (schrijver libretto, scenario) Gastprogrammering Het Muziektheater 2002/2003 6 maart 2003
Ik heb vals gespeeld Auteur (schrijver libretto, scenario) Gasthuis Werkplaats & Theater 2003/2004 3 oktober 2003 Sarah Ringoet
Zelfbeschuldiging Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelschuur Producties 2003/2004 1 mei 2004 Karina Kroft
De laatsten der onverstandigen Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Keesen & Co 2004/2005 5 maart 2005 Willibrord Keesen
Peter Handke en de wolf Auteur (schrijver libretto, scenario) De Tijd vzw 2005/2006 20 september 2005 Lucas Vandervost
Psalmen Auteur (schrijver libretto, scenario) Bonheur Theaterbedrijf Rotterdam 2005/2006 31 maart 2006 Peter Sonneveld
Onderbuikblues Auteur (schrijver libretto, scenario) Ro Theater 2005/2006 8 april 2006 Alize Zandwijk
Publikumbeschimpfung Auteur (schrijver libretto, scenario) Studio Herman Teirlinck 2005/2006 25 juni 2006
Deconstructie Auteur (schrijver libretto, scenario) Dood Paard 2006/2007 20 april 2007 Gillis Biesheuvel, Anouk Driessen
Publikums Beschimpfung Auteur (schrijver libretto, scenario) Cie. de Koe vzw 2007/2008 28 november 2007 Peter van den Eede
Repertoire Auteur (schrijver libretto, scenario) Frascati Producties 2009/2010 18 mei 2010
Ik is een ander en de orde op zaken Auteur (schrijver libretto, scenario) TG Haan 2010/2011 3 september 2010
Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelschuur Producties 2010/2011 31 maart 2011 Nicole Vervloed
De rit over het Bodenmeer Auteur (schrijver libretto, scenario) Frascati Producties 2010/2011 3 mei 2011 Bo Tarenskeen, Carole van Ditzhuyzen, Roeland Hofman, Roos van Erkel, Michiel Bakker, Janneke Remmers
Het uur waarop wij niets van elkaar wisten Auteur (schrijver libretto, scenario) Onafhankelijk Toneel / Opera O.T. 2011/2012 8 januari 2012 Ton Lutgerink, Els van der Jagt, Katja Grässli
De laatste der onverstandigen Auteur (schrijver libretto, scenario) VZW, De Roovers Spelen 15 april 2014
De laatsten der onverstandigen Auteur (schrijver libretto, scenario) De Roovers Spelen VZW 2013/2014 15 april 2014
All Inn Auteur (schrijver libretto, scenario) Sarah Ringoet 2013/2014 3 juni 2014
Die Stunde da wir nichts von einander wussten Auteur (schrijver libretto, scenario) Thalia Theater Hamburg 2015/2016 15 juni 2016 Ene-Liis Semper, Tiit Ojasoo
Hemel boven Berlijn Bewerking Toneelgroep Amsterdam 2006/2007 8 oktober 2006 Ola Mafaalani
Uber die Dorfer Vertaling Maatschappij Discordia 1983/1984 29 september 1983 Jan Joris Lamers

Werken

  • 1966 Publikumsbeschimpfung (toneel)
  • 1966 Hornissen (proza)
  • 1967 Der Hausierer (proza)
  • 1968 Kaspar (toneel)
  • 1968 Hörspiel (toneel)
  • 1970 Die Angst des Tormanns beim Elfmeter (proza)
  • 1971 Der Ritt über den Bodensee (toneel)
  • 1972 Ich bin ein Bewohner des Elfenbeinturms (verhandelingen)
  • 1972 Wunschloses Unglück (proza)
  • 1972 Der kurze Brief zum langen Abschied (proza)
  • 1973 Die Unvernünftigen sterben aus (toneel)
  • 1974 Als das Wünschen noch geholfen hat (verhandelingen)
  • 1975 Die falsche Bewegung (proza)
  • 1975 Die Stunde der wahren Empfindung (proza)
  • 1976 Die linkshändige Frau (proza; in 1978 verfilmd)
  • 1977 Das Gewicht der Welt. Ein Journal (dagboek)
  • 1979 Langsame Heimkehr (proza)
  • 1980 Die Lehre der Sainte-Victoire (proza)
  • 1981 Kindergeschichte (proza)
  • 1983 Der Chinese des Schmerzes (proza)
  • 1986 Die Wiederholung (proza)
  • 1987 Nachmittag eines Schriftstellers (proza)
  • 1989 Versuch über die Müdigkeit (proza)
  • 1990 Versuch über die Jukebox (proza)
  • 1991 Versuch über den geglückten Tag (proza)
  • 1996 Eine winterliche Reise zu den Flüssen Donau, Morawa und Drina oder Gerechtigkeit für Serbien (proza); Sommerlicher Nachtrag zu einer winterlichen Reise
  • 1997 Zurüstungen für die Unsterblichkeit. Königsdrama
  • 1997 In einer dunklen Nacht ging ich aus meinem stillen Haus
  • 1998 Am Felsfenster morgens. Und andere Ortszeiten 1982 - 1987
  • 1999 Die Fahrt im Einbaum oder Das Stück zum Film vom Krieg
  • 1999 Lucie im Wald mit den Dingsda
  • 2000 Unter Tränen fragend. Nachträgliche Aufzeichnungen von zwei Jugoslawien-Durchquerungen im Krieg
  • 2002 Der Bildverlust oder Durch die Sierra de Gredos
  • 2002 Mündliches und Schriftliches. Zu Büchern, Bildern und Filmen 1992-2000
  • 2003 Untertagblues. Ein Stationendrama
  • 2003 Sophokles: Ödipus auf Kolonos
  • 2004 Don Juan (erzählt von ihm selbst)
  • 2005 Die Tablas von Daimel
  • 2005 Gestern unterwegs
  • 2007 Kali. Eine Vorwintergeschichte
  • 2007 Die morawische Nacht

Bronnen

  • Productiedatabase
  • Wikipedia
  • Barbara Baumann & Brigitta Oberle (1985), Deutsche Literatur in Epochen. München: Max Hueber.
  • Gerhard Fricke & Mathias Schreiber (1988), Geschichte der deutschen Literatur. Paderborn: Ferdinand Schöningh.
  • Bengt Algot Sørensen (1997), Geschichte der deutschen Literatur. Band II. Vom 19. Jahrhundert bis zur Gegenwart. München: C. H. Beck. [= Beck'sche Reihe 1217]
  • Wolf Wucherpfennig (1986), Geschichte der deutschen Literatur. Von den Anfängen bis zur Gegenwart. Stuttgart