Jos Brink
Collectie TiN.
| Naam | Jos Brink |
|---|---|
| Volledige naam | Josephus Gerardus (Jos) Brink |
| Geboortedatum | 19 juni 1942 |
| Geboorteplaats | Heiloo |
| Overlijdensdatum | 17 augustus 2007 |
| Overlijdensplaats | Amsterdam |
| Beroep | Acteur, Auteur, Cabaretier, Producent |
| Discipline | Muziektheater, Kleinkunst |
| Trefwoorden | Cabaret |
| Externe databases: | |
| IMDb | |
| VIAF | |
| Wikidata |
Biografie
Een Leven Lang Theater: Jos Brink
Een Leven Lang Theater: Jos Brink
"Theater is toch datgene waar je leven om draait, wat je er ook verder naast doet. Je vergeet alles. Je kunt doodziek zijn. Of vreselijk verdrietig. Je gaat op. Het is over. Het is je bestaan. Je levensdoel. Je geluk, of althans een groot deel daarvan. En zo'n musical draait dan twee jaar. Er zijn maar weinig mensen die kunnen zeggen dat ze twee jaar aan één stuk echt gelukkig zijn geweest. Theater is je anker."
Geciteerd uit: Afgeschminkt. 25 Jaar Jos Brink, Frank Sanders en Tekspierement van Paul van Ewijk (Kampen, 1995)
Jos Brink (1942-2007) was een Nederlandse (hoorspel-)acteur, cabaretier, musical-ster en producent, columnist, schrijver, predikant, radio- en televisiepresentator.
Hij werd geboren in het Noord-Hollandse Heiloo, waar zijn familie tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef. Na de oorlog woonde het liberaal remonstrantse gezin met vijf zonen achtereenvolgens in Rotterdam en Zuidoostbeemster, waar Brink sr. in Purmerend bij de belastingdienst werkte. Later verhuisden zijn ouders naar Heerlen. Tijdens zijn jeugd werd Brink regelmatig door zijn ouders meegenomen naar toneelvoorstellingen in Amsterdam.
Deze website wil een zo volledig mogelijk overzicht bieden van het oeuvre van de artiest Jos Brink gedurende zijn bijna 50-jarige carrière in de schijnwerpers. Als zestienjarige jongen begon hij bij de Hoorspelkern op de radio, het was het begin van een carrière als cabaretier, zanger, presentator, schrijver en theatermaker. In augustus 2007 overleed hij op 65-jarige leeftijd. Op de site zullen met name zijn veelzijdigheid en liefde voor het vak worden belicht, maar er is ook zeker aandacht voor de persoon Jos Brink.
Via het menu bovenaan de pagina vindt u een zo volledig mogelijk overzicht bieden van het leven en de carrière van Jos Brink.
Vorming en carrière
Tijdens zijn middelbareschooltijd meldde Brink zich aan bij Minjon, de jeugdopleiding van de AVRO. Hij volgde een hoorspelopleiding en maakte in 1959 zijn debuut bij de hoorspelkern van de Nederlandse Radio Unie met drie woorden in het hoorspel De Z-mysterie van de Hoorspelkern.
Hij speelde onder andere "Van Bergen" in het hoorspel Testbemanning. Brink had zijn zinnen gezet op een kunstschilderscarrière, maar dat leek zijn vader om financiële redenen een slecht plan. Hij ging vervolgens een toneelopleiding doen.
In de jaren 1960 was Jos Brink presentator bij de NCRV van het radioprogramma Tussen Tien Plus En Twintig Min. Hij was de presentator van het concert van The Rolling Stones in het Kurhaus in Scheveningen (1964), dat werd afgebroken nadat er binnen een kwartier na aanvang rellen in het publiek waren uitgebroken.
In de periode 1960 - 1964 woonde het gezin Brink in Tilburg. Van hieruit startte de carrière van Jos Brink.
Brink heeft in vele cabaret- en musicalvoorstellingen gespeeld, onder andere bij Tekstpierement samen met Frank Sanders. Wim Sonneveld is altijd een van zijn grote voorbeelden geweest. Wobbewoaf (1969) was Brinks eerste soloshow. Zijn echte doorbraak volgde in de jaren zeventig, met zijn eigen televisieshow, De Jos Brink Show (1970) en de musical Maskerade (1979). Door zijn stem en zijn duidelijke dictie viel Brink op. Op het einde van zijn carrière ergerde Brink zich aan falende metierkennis en slordig taalgebruik op het toneel. De presentator ging in tv-beelden over de wereld, nadat hij, in een programma ter gelegenheid van haar zeventigste verjaardag, Koningin Juliana spontaan had gekust.
Daarna maakte Brink furore als panellid van de quiz Babbelonië. Ook werd hij bekend met de televisieshow Wedden, dat..?, De 64.000 Gulden Vraag bij RTL 4, en met het televisieprogramma TV Toppers bij de NCRV. "Wedden dat" was ook in Vlaanderen een goed bekeken televisieprogramma. In december 2005 was hij te zien in de musical "Als op het Leidseplein" over het leven van tekstschrijver Jacques van Tol. In 2005 speelde hij ook nog de rol van museumdirecteur in de Nederlandse jeugdfilm Sinterklaas en het Geheim van de Robijn van regisseur Martijn van Nellestijn.
Vanaf mei 2006 maakte hij deel uit van het cabaretgezelschap Purper 101. In 2007 zou Brink opnieuw deel uitmaken van dit cabaretgezelschap. In 2006 zou hij wederom meespelen in de nieuwe Sinterklaasfilm Sinterklaas en het Uur van de Waarheid, maar door omstandigheden werd deze rol overgenomen door Purper-collega Frans Mulder. Wel bleef Brink achter de schermen betrokken bij de productie.
Brink sprak zich openlijk uit over zijn geaardheid en heeft zich altijd sterk gemaakt voor de acceptatie van homoseksualiteit. Brink was jarenlang buddy bij de oecumenische gemeenschap De Duif in Amsterdam. Hij schreef regelmatig bijdragen voor de Gay Krant en werkte een toneelstuk uit rond de ziekte aids, genoemd Een nieuwe dood. Verder was Brink actief als pastor-predikant. (Deze bevoegdheden ontleende hij aan de remonstrantse Kerk.) en verbonden als voorganger aan de oecumenische basisgemeente De Duif in Amsterdam. Brink kon vlug wisselen tussen het showleven en nadien een luisterend oor bieden aan een stervende. Hij getuigde daar vrij laconiek over: "Ik kom op woensdagmiddag tussen 14 en 16 uur langs met mijn luisterend oor".
Ziekte en overlijden
Op 26 juli 2007 werd bekend gemaakt dat Brink ongeneeslijk ziek was. Hij leed aan darmkanker met uitzaaiingen in de longen, de lymfe en in zijn linkerbeen. Hoewel de ziekte volgens de artsen ongeneeslijk was, werd besloten dat Brink een operatie aan zijn darmen zou ondergaan en vervolgens chemotherapie zou krijgen. In de eerste twee weken van augustus volgden drie operaties: twee darmoperaties en één operatie aan de wond die bij de eerste operatie ontstaan was. Op 16 augustus 2007 werd gemeld dat Brink op de intensive care kunstmatig in slaap werd gehouden, om zijn lichaam te laten herstellen van de operaties. Een dag later overleed hij in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, 65 jaar oud.
Op 23 augustus 2007 was de uitvaart. Brink lag 's ochtends opgebaard in de foyer van Koninklijk Theater Carré, waar het publiek afscheid van hem kon nemen. Aan het einde van de ochtend werd hij met een rouwauto overgebracht naar oecumenische basisgemeente De Duif aan de Prinsengracht, waar de uitvaartdienst werd gehouden. Later op de dag werd Brink begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Op de verschillende bijeenkomsten werd onder andere gesproken door Brinks "zoon" Paul van Ewijk, Henk Krol en Brinks manager Peter Paul Tobi. Op de Nederlandse televisie werd volop aandacht besteed aan het verscheiden van Brink, zowel in de dagen direct na het overlijden als op de dag van de uitvaart.
Paul van Ewijk haalde Jos Brink als volgt aan: "Theater is toch datgene waar je leven om draait, wat je er ook verder naast doet. Je vergeet alles. Je kunt doodziek zijn. Of vreselijk verdrietig. Je gaat op. Het is over. Het is je bestaan. Je levensdoel. Je geluk, of althans een groot deel daarvan. En zo'n musical draait dan twee jaar. Er zijn maar weinig mensen die kunnen zeggen dat ze twee jaar aan één stuk echt gelukkig zijn geweest. Theater is je anker."
Persoonlijk
Brink was getrouwd met Frank Sanders. Brink en Sanders kregen in 1972 een relatie toen ze samenwerkten in het cabaretgezelschap Tekstpierement. Vanaf 1973 woonden ze samen in Amsterdam. Jos Brink heeft een 'aangenomen zoon': regisseur en auteur Paul van Ewijk.
Citaat
"Ik heb aangegeven dat ik vanuit Carré wil worden begraven. Daar is de openbare wake. Zo hoort dat bij acteurs. Vandaar naar mijn kerk De Duif, een kippeneindje verderop, voor de uitvaartdienst. Dan naar Westgaarde, met een lekkere hap en snap na afloop. Dus niet dat kopje koffie en een plakkie cake, waardoor de mensen nog dieper in de put raken. Op mijn uitvaart is het een vrolijk samenzijn met buffetten en drank. Het ouderwetse begrafenismaal, zullen we maar zeggen, en die waren er niet voor niets. En dan maar hopen dat mensen mij herinneren als een man die zijn best heeft gedaan in het leven. Maar uiteindelijk geldt: Wanneer je dood bent groeien alle bomen door en is de groenteman om negen uur weer open."
Theater CV
Jos Brink heeft bijgedragen aan 39 productie(s).
Jos Brink heeft gewerkt in de volgende functies:
- Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Vertaling - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Kostuums - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Liedteksten - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Persoon - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Producent - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Jos Brink heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Foto's
Portret Jos Brink. Fotograaf onbekend. Collectie TiN.
![Graf van Jos Brink]]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Graf-jos-brink.jpg/450px-Graf-jos-brink.jpg)
Graf van Jos Brink]]
![Graf van Jos Brink]]](/wiki/Bestand:Graf-jos-brink.jpg)
Kostuums
Kostuum gedragen door Jos Brink als Madame Zorra in Revue Revue. Ontwerp: Jan Aarntzen. Collectie TiN.
Hoofdtooi gedragen door Jos Brink als Madame Zorra in Revue Revue. Ontwerp: Jan Aarntzen. Collectie TiN.
Galajas gedragen door Jos Brink als Max Havelaar in Max Havelaar van Jos Brink en Frank Sanders. Ontwerp: Jan Aarntzen. Collectie TiN.
Kostuum gedragen door Jos Brink als Boudewijn Kleinman in Madame Arthur. Ontwerp: Jan Aarntzen. Collectie TiN.
Onderscheidingen
- Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
- Eremedaille van Verdienste van het Ministerie van Cultuur van België
- De Frans Banninck Cocq Penning van de Gemeente Amsterdam
- Gouden Televizier-Ring voor AVRO's Puzzeluur (1979) en voor Wedden, dat..? (1986)
- Glamour Award in de categorie Theater. Deze onderscheiding werd postuum aan Brink toegekend en in ontvangst genomen door Frank Sanders.
Publicaties
- 1980 - Zitten op de grond
- 1981 - Allemaal poppenkast
- 1982 - De leukste thuis
- 1982 - Noesse
- 1983 - Blij blijven
- 1984 - Zwartje
- 1984 - Dagboek
- 1985 - Stukje voor stukje
- 1985 - Het verschrikkelijke Pimmetje
- 1986 - Lekker lui
- 1987 - Krabbels van een rode kater
- 1988 - Bouwen met puin - heeft de kerk toekomst?
- 1988 - Laat mij maar schuiven
- 1989 - Mijn hart een woordkuil - stukjes van de kerk
- 1989 - Spaghetti met stokjes
- 1990 - God, waarom toch? - over lijden
- 1990 - Kat in bakkie
- 1990 - Basje-serie
- 1991 - Heer, hoor van mij - gebeden
- 1991 - Dag tante Annie!
- 1992 - Eenling is geenling - bijbel en homoseksualiteit
- 1992 - Sieckentroost
- 1992 - Op weg naar Betlehem - Nieuwe kerstgedichten van Jos Brink
- 1992 - December - feestelijke finaleverhalen
- 1993 - De steppe zal bloeien - rouwen en rouw dragen
- 1993 - Levende stenen - preken
- 1993 - Zeulen door het zand - vrolijke vakantieverhalen
- 1993 - Uw trouw tegemoet - voor en over ouderen
- 1993 - Doorgaan met ademhalen - verhalen
- 1994 - In leegte en gemis - als liefde verdriet wordt
- 1994 - Dagelijks brood - bijbels dagboek
- 1994 - In bekenden veranderd - van eenzaamheid naar tweezaamheid
- 1994 - De grote kattelogus
- 1995 - Schrijven met water
- 1995 - Wat God niet verbonden heeft - scheiden en gescheiden worden
- 1995 - Made in Holland - vrolijke verhalen
- 1996 - Tastend aan het licht - omgaan met dementerenden
- 1996 - Wat je zegt dat ben je zelf - vrolijke commentaren
- 1996 - O toekomst, laat niet af - over zelfdoding en over leven
- 1996 - Zie je ik hou van je - de mooiste liefdesgedichten van alle tijden
- 1998 - Liefde ziet met eigen ogen
- 2002 - Alle 160 goed - Zijn beste columns en 6 nieuwe, Uitgeverij VIPZ Media, Amsterdam.
- 2005 - Petertje Panda de speurbeer, Uitgeverij Company of Books. ISBN 9085194563
- 2007 - Rouw op je dak - verder leven na de dood van een dierbare, Uitgeverij Terra - Lannoo, België. ISBN 9789020969863
- 2007 - Handboek voor Hulpsinterklazen, Uitgeverij Terra - Lannoo. ISBN 9789020971545
Brink had de uitgave Handboek voor hulpsinterklazen in voorbereiding. Het boek biedt ideeën aan volwassenen die de Sint een handje willen toesteken. Het sinterklaasgebeuren in de Lage Landen vond Brink een stilaan verloren gegane maar te bewaren traditie. Het boek was voor zijn ziekenhuisopname in grote lijnen af. Het was de bedoeling dat hij in het ziekenhuis de drukproeven zou nalopen. In november 2007 is het boek alsnog uitgebracht met een voorwoord van Paul van Ewijk.
Jos Brink homo-emancipatieprijs
Op 11 juli 2008 werd bekend dat de homo-emancipatie prijs naar Jos Brink vernoemd zal worden. De eerste uitreiking van de Jos Brink-prijs vond plaats op 17 mei 2009 (Internationale dag tegen homofobie). De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro en een kunstwerk en wordt tweejaarlijks toegekend.
Jos Brink Genesius Penning
Sinds 2009 wordt de Jos Brink Genesius Penning jaarlijks uitgereikt aan een talentvolle student aan de Frank Sanders' Akademie voor Musicaltheater.
Externe links
- Jos Brink in beeld en geluid op Een leven lang theater
- Dossier Jos Brink (1942-2007) van de Koninklijke Bibliotheek
- Necrologie bij de NOS
- Necrologie bij Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
- Overzicht van zijn werken in de Koninklijke Bibliotheek
