Jos Brink: Biografie - Als kind al een creatieve grappenmaker

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg

Portret Jos Brink. Collectie TIN.

Eenlevenlangtheater Jos Brink:

Als kind al een creatieve grappenmaker

Foto van Jos Brink op de Klerkschool, 1947. Privécollectie.

Jos Brink werd op 19 juni 1942 in Heiloo geboren als Josephus Gerardus Brink. Zijn ouders en zijn oudere broer woonden eigenlijk in Rotterdam, maar uit angst voor bombardementen werd naar een tante in Heiloo uitgeweken. Vader Jo Brink was werkzaam bij ’s Rijks Belastingen en vanwege zijn hoge functie moest het gezin wel vaker verplaatsen. Toen Jos Brink twee weken oud was, verhuisde zijn ouders weer terug naar het Rotterdamse Tuindorp Vreewijk. Onderweg werden ze aangehouden: de bezetters dachten dat het mandje waar baby Jos in lag, vol zat met clandestiene slacht. Het misverstand werd gelukkig snel opgelost.

De Tweede Wereldoorlog heeft een grote invloed gehad op Jos Brink. De zwagers en broers van zijn moeder kwamen tijdens de oorlog om het leven. De antipathie jegens de Duitsers werd geboren en zette zich voort tijdens de opvoeding van Jos Brink. Zo ging het gezin bijvoorbeeld nooit naar Duitsland op vakantie en tijdens een bezoek aan het strand begroef Jos Brink met zijn broertje het kunstbeen van een zwemmende Duitser. Toen die uiteindelijk werd teruggevonden, waren de Duitse mensen en de ouders van Jos Brink erg kwaad. Die hadden hem geleerd altijd beleefd te zijn, maar misschien dat ze het stiekem ook wel een goede grap vonden. In het latere leven van Jos Brink liet de ‘anti Duitse’ opvoeding zijn sporen na. Hij hield een grote interesse in alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken had en in bijna al zijn theaterproducties zat iets verwerkt wat ermee te maken had.

Jos Brink (2e van rechts) met zijn broers op het strand, 1947. Privécollectie.

Het gezin van vader Jo en moeder Jopie werd na de geboorte van Jos uitgebreid met nog drie zoons. Jos Brink sprak altijd met enthousiasme over zijn jeugd in Tuindorp Vreewijk. Hij was geen buitenkind, dat voetbalde, maar meer een dromer, een ‘binnenzitter’. Zo ontstonden ook zijn eerste theatrale uitspattingen. Jos Brink creëerde de tovenaar Pipolanto en gaf poppenkastvoorstellingen, die uiteraard verplicht door het hele gezin moesten worden bezocht. Ook had hij een grote belangstelling voor lezen. Hij vond de zondagsschool interessant, mede door de bijbelverhalen die daar werden verteld. Jos Brink ging regelmatig met jeugdvriendjes en vriendinnetjes mee naar een rooms-katholieke mis, hoewel het gezin remonstrants was. Deze indrukken van verschillende geloven zouden op latere leeftijd van pas komen bij zijn pastorale werk.

Jos Brink (2e links) met zijn broers bij de voordeur, 1953. Privécollectie.

Toen Jos Brink elf jaar oud was, namen zijn ouders hem mee naar het toneelstuk Tramlijn begeerte van Tennessee Williams. Hij vond het prachtig, maar zijn liefde voor het vak zal vooral zijn gevoed door de voorstellingen die in die tijd op de televisie werden uitgezonden. Op deze leeftijd wilde hij overigens nog geen acteur worden, maar kunstschilder. Zijn vader zag hier geen brood in, maar zorgde wel voor geld, zodat zijn zoon kon schilderen als hobby.

Tijdens zijn middelbareschooltijd woonde het gezin in Zuid-Oost Beemster. In Purmerend, daar vlakbij, ging hij naar school. Hij was een middelmatige leerling die vooral goed was in talen én in grappen maken. Zo heeft hij zich tijdens de les een keer opgesloten in een kast en vanuit zijn schuilplaats constant dierengeluiden gemaakt. Deze grappen hadden echter niet altijd de overhand, want Jos Brink kreeg van huis uit een ijzeren discipline mee. Hij leerde dat hij altijd moest afmaken waar hij aan begonnen was en zo ontstond bij hem de drang om de top te bereiken. Het credo van de familie Brink was: In alles wat je doet, moet je proberen de beste te zijn.

Bron: tekst overgenomen uit het boekje Jos Brink. Een mensen-mens met theater als anker van Esmé Apeldoorn (2007 AO Actuele Onderwerpen BV).