Canon 1945
Het Scapino Ballet: dansvoorstellingen voor de jeugd
Hans Snoek richt het eerste dansgezelschap voor de jeugd ter wereld op.
Hans Snoek (1910-2001), danseres en danspedagoge, had de overtuiging dat de dans in Nederland alleen dan toekomst had, als kinderen er al op jonge leeftijd mee in aanraking konden komen. En ze vond dat je kinderen, die je met kunst in aanraking bracht, iets waardevols voor hun hele leven meegaf. Vanuit dat ideaal startte Snoek in 1945 het Scapino Ballet, samen met de vormgever Nicolaas Wijnberg en de kunstenaar Hans van Norden.
Prinsessen in oude gordijnen
Snoeks gezelschap was in 1945 nog een armlastig clubje van twaalf dansers die in een studiootje aan de Amsterdamse Keizersgracht in oude gordijnen prinsen, prinsessen, monsters en elfen verbeeldden. Met financiële steun van dagblad Het Parool kon voor de eerste reeks voorstellingen Carré worden afgehuurd. In tien dagen tijd maakte een groot aantal Amsterdamse schoolklassen kennis met gedanste versies van De gouden zwaan en De toverfluit. Het was een groot succes. Dertien jaar later kon de tweeduizendste voorstelling van het Scapino Ballet in de boeken worden bijgeschreven en hadden zo’n anderhalf miljoen kinderen hun eerste kennismaking met ballet achter de rug.
Sprookjes én actualiteit
Aanvankelijk zorgde Hans Snoek zelf nog voor choreografieën, maar toen haar onderneming uitgroeide tot een succesvol gezelschap, dat ook vele buitenlandse tournees maakte, beperkte ze zich voornamelijk tot leiding geven, lobbyen voor geld en het enthousiasmeren van (onder meer) vormgevers en componisten. Belangrijk voor de ontwikkeling van de dans in Nederland was ook dat Hans Snoek vanaf 1951 haar eigen dansers ging opleiden, in een aan het gezelschap verbonden dansschool.
Het gezelschap had twee soorten balletten op het repertoire staan: de sprookjesballetten en balletten rond een actueel thema, zoals het Papiernoodballet, net na de oorlog toen er een groot gebrek aan papier was. Zeer herkenbaar en altijd prominent aanwezig was de figuur van Scapino, een personage uit de Commedia dell'arte, hier optredend als de danserverteller die de balletten toelichtte en aan elkaar praatte.
Andere koers
Toen Hans Snoek in 1970 bij Scapino vertrok, voerde de nieuwe directie een koerswijziging door. Er was intussen veel veranderd in het Nederlandse theaterlandschap en Scapino was al lang niet meer het enige gezelschap dat jeugdtheatervoorstellingen maakte. De figuur van Scapino verdween uit de voorstellingen en Scapino kreeg een klein demonstratiegezelschap, Scapino 10, dat op scholen optrad en daar lessen verzorgde. Het grote Scapino veranderde in een gezelschap dat ook de oudere jeugd en hun ouders iets te bieden wilde hebben. Er verscheen jazzdans op het repertoire en moderne dans. Zo is Scapino steeds meer een ‘gewoon’ dansgezelschap geworden.
De Krakeling: een theater voor de jeugd
Hans Snoek bleef zich inzetten voor haar ideaal: kinderen in aanraking brengen met theater. In 1971 richtte zij de Stichting Jeugdtheater Amsterdam op, met als doel de bevordering van artistiek hoogwaardig theater voor kinderen. Het mondde in 1978 uit in de opening van De Krakeling, het eerste theater in Nederland dat uitsluitend voor de jeugd programmeerde. Hans Snoek is tot op hoge leeftijd actief gebleven, zowel maatschappelijk als artistiek, en ontving tijdens haar leven vele onderscheidingen. De prijs voor de beste jeugdtheatervoorstelling, die jaarlijks wordt uitgereikt, heette tot 2001 de Hans Snoekprijs.
Hans Snoek liet bij haar overlijden een legaat na aan de gemeente Amsterdam voor een fontein op het Leidseplein. De Hans Snoek fontein werd in 2006 in gebruik genomen.
Dit is één van de canonteksten. Voor meer informatie zie: Canon van het Theater in Nederland
In 1945 geboren
| Sorteernaam | Geboortedatum | Overlijdensdatum | |
|---|---|---|---|
| Gielijn Escher | Escher, Gielijn | 1945 | |
| Gero Troike | Troike, Gero | 1945 | |
| Onno Stokvis | Stokvis, Onno | 1945 | 2015 |
| Ig Henneman | Henneman, Ig | 1945 | |
| Jan Ritsema | Ritsema, Jan | 1945 | 10 oktober 2021 |
| Vladimir Persov | Persov, Vladimir | 1945 | |
| John McColgan | McColgan, John | 1945 | |
| Christopher Bond | Bond, Christopher | 1945 | |
| Het Radio Kamerorkest | Radio Kamerorkest, Het | 1945 | 2005 |
| Laura Quast | Quast, Laura | 1945 | |
| Robert North | North, Robert | 1945 | |
| Germaine Acogny | Acogny, Germaine | 1945 | |
| Menno Nicolai | Nicolai, Menno | 1945 | 2015 |
| Jan Guichelaar | Guichelaar, Jan | 1945 | |
| Maurice Pacher | Pacher, Maurice | 1945 | |
| Alain Louafi | Louafi, Alain | 1945 | |
| Gerard Koolschijn | Koolschijn, Gerard | 1945 | |
| Corey Fischer | Fischer, Corey | 1945 | |
| Elly Schippers | Schippers, Elly | 1945 | |
| Stuart Sherman | Sherman, Stuart | 1945 | 2001 |
| ... meer resultaten | |||
In 1945 overleden
| Sorteernaam | Geboortedatum | Overlijdensdatum | |
|---|---|---|---|
| Ponniah Pillai | Pillai, Ponniah | 1888 | 1945 |
| Constant van de Wall | Wall, Constant van de | 1871 | 1945 |
| Pierre Stoffyn | Stoffyn, Pierre | 8 juni 1884 | 1945 |
| Johnny & Jones | Johnny & Jones | 1945 | |
| Jonas Blumenzweig | Blumenzweig, Jonas | 24 oktober 1905 | 1945 |
| Larregla | Larregla | 1865 | 1945 |
| Lucien Népoty | Népoty, Lucien | 1878 | 1945 |
| Louis Poolman | Poolman, Louis | 6 maart 1888 | 15 januari 1945 |
| Edouard Bourdet | Bourdet, Edouard | 26 oktober 1887 | 17 januari 1945 |
| Else Lasker-Schüler | Lasker-Schüler, Else | 11 februari 1869 | 22 januari 1945 |
| Felix Bekkers | Bekkers, Felix | 20 maart 1908 | 28 januari 1945 |
| Greta Beekman | Beekman, Greta | 26 juni 1886 | 1 februari 1945 |
| Antoinette Sohns | Sohns, Antoinette | 23 juni 1876 | 8 februari 1945 |
| Adolph Daymard | Daymard, Adolph | 24 december 1898 | 9 februari 1945 |
| Adolphe Hamburger | Hamburger, Adolphe | 24 december 1898 | 9 februari 1945 |
| Karel Stoete | Stoete, Karel | 21 augustus 1881 | 14 februari 1945 |
| Ko de Haas sr. | Haas sr., Ko de | 4 februari 1872 | 17 februari 1945 |
| Johan Kaart sr. | Kaart sr., Johan | 1 oktober 1869 | 18 februari 1945 |
| Nardus van Ploeg | Ploeg, Nardus van | 28 november 1905 | 24 februari 1945 |
| Ruth Pagener | Pagener, Ruth | 26 juli 1926 | 28 februari 1945 |
| ... meer resultaten | |||
In 1945 in première