Ilse-Marie Hajary

Naam	Ilse-Marie Hajary
Geboortedatum	1945
Geboorteplaats	Paramaribo
Overlijdensdatum	1994
Overlijdensplaats	Paramaribo
Beroep	Danser, Choreograaf
Discipline	Dans
Trefwoorden	Ballet, Etnische dans

Biografie

Ilse-Marie Hajary (1945-1994) was een Surinaamse balletdanseres, balletpedagoog en choreograaf.

Zij kwam uit een artistieke familie. Haar moeder Toetie Hajary was danseres en actrice. Haar tante Majoie Hajary was een bekende concertpianist en componist. Haar zus, Chandra Binnendijk, is publicist over kunst en cultuur.

In de jaren ’70 was Hajary betrokken bij het Doe-theater van Thea Doelwijt en Henk Tjon. Het Doe-theater maakte maatschappijkritische cabaret- en theatervoorstellingen. Ze gingen uit van totaaltoneel waarbij de grote culturele diversiteit in Suriname de voedingsbodem vormde voor het theaterspel. Hajary werkte ook regelmatig samen met de choreograaf Percy Muntslag.

Hajary had haar eigen balletschool. Haar school ging uit van een basis van westerse klassieke dans, aangevuld met danstechnieken uit India en Java, jazz en Surinaamse dansen, ritmes en verhaalelementen.

In 1982 werd er een festival georganiseerd in het kader van het 145-jarig bestaan van het Thalia-theater. Het vijf jaar eerder opgerichte, semi-professionele Nationaal Ballet van Suriname (NBS) presenteerde een vooorstelling die bestond uit verschillende choreografieën, waaronder Primitive Moods van Hajary. Deze choreografie werd gedanst op verschillende Latijns-Amerikaanse ritmes. In 1989 choreografeerde Hajary de voorstelling Mandela-Dobru, op teksten van negrospirituals en negentien gedichten van R. Dobru. Voor het balletpubliek betekenden dansers op blote voeten en met ritueel wit gemaakte gezichten een radicale breuk met het oude, vertrouwde ballet, terwijl de kulturu-mensen zich niet zonder achterdocht afvroegen wat er met hun cultuur gebeurde.

Hajary is de grondlegger van de Dogla-stijl: een samengaan van jazzballettechnieken met afroritmes en –bewegingen, in combinatie met uit India afkomstige hand-, voet- en hoofdbewegingen. Zo maakte zij na maandenlange consultatie van drummers en kulturu-sabiman (cultuurkenners) van afro-Surinaamse cultuur een avondvullend winti-ballet. Deze stijl paste ze voor het eerst toe in een voorstelling van het Nationaal Ballet van Suriname in 1985.

De Dogla-stijl heeft veel navolging gekregen. In diverse voorstellingen van NBS zijn choreografieën in deze stijl opgenomen waaronder het ballet ‘Jaw en Balinia’. Na haar dood zette een leerling van Hajary, Jules Brewster, de lessen in de Dogla-stijl voor. In 2002 droeg Maikel Austin de eerste voorstelling van zijn Stichting Art Laboratorium Suriname (ArtLab), Ondro Bon, op aan Hajary. Dit was een postuum eerbetoon van Austin aan deze danseres en choreografe die voor hem een belangrijke inspiratiebron is geweest.

Zie ook haar biografie op de website van Resources Huygens.

Theater CV

Ilse-Marie Hajary heeft bijgedragen aan 3 productie(s).

Ilse-Marie Hajary heeft gewerkt in de volgende functies:

• Choreografie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Ilse-Marie Hajary heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum

Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In choreografie van
Ba-Uzi	Choreografie	Festival of Fools	1979/1980	29 mei 1980	Ilse-Marie Hajary
Libi Span	Uitvoerende	Stichting Mickery Workshop	1974/1975	15 april 1975
Lafoe a no sjen (Lachen is geen schande)	Uitvoerende	Doe-theater	1976/1977	8 januari 1977
Ba-Uzi	Uitvoerende	Festival of Fools	1979/1980	29 mei 1980	Ilse-Marie Hajary

Bronnen

• Productiedatabase
• ‘Een geschiedenis van de Surinaamse Literatuur’ van Michiel van Kempen, De Geus, 2003.