Stadsschouwburg, Groningen
_-_55_(50554050067).jpg)
| Naam | Stadsschouwburg, Groningen |
|---|---|
| Plaats | Groningen |
| Type | Theatergebouw |
| Architect | F.W. van Gendt |
| Bouwjaar | 1881-1883 |
| Openingsdatum | 8 oktober 1883 |
| Wikidata ID (Q-nummer) | Q4356153 |
| Website |
| Info | Waarde |
|---|---|
| Afbeelding | Stadsschouwburg, Groningen 1276.jpg |
| Postcode: | 9700 AT |
| Openingsdatum: | 1 jan 1883 |
| Op de kaart: | Ga naar kaart... |
| Wikimedia Commons: | Galerie (Wikimedia Commons) |
| Gelegen in: | Groningen (Q892526) |
Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina Stadsschouwburg Groningen op Wikipedia.
De stadsschouwburg van Groningen is de belangrijkste schouwburg van de provincie Groningen. In de organisatie en planning wordt inmiddels nauw samengrwerkt met De Oosterpoort onder de verzamelnaam 'Spot Groningen'. De schouwburg is gebouwd in 1881-1883, en verbouwd in de jaren 1976-1984.
Geschiedenis
- Adres: Turfsingel 86, Groningen
- Oorspronkelijk gebouwd als: Schouwburg
- Architect: F.W. van Gendt en H.P. Vogel
- Bouwjaar: 1881-1883
- Opdrachtgever: Vereeniging Toneelgebouw
- Opening als theater: 8 oktober 1883
- Openingsvoorstelling: Onder meer: ouverture Oberon, door Harmonieorkest Groningen; blijspel Onze Jongens van Henry James Byron, door toneelgezelschap W. van Zuylen
Verbouwingen:
- 1888: Uitbreiding decoropslag achterzijde toneel
- 1898: Uitbreiding achterzijde toneel wordt verdubbeld
- 1905: Toevoeging trappenhuizen, kantoren en garderobes aan beide zijgevels
- Jaren vijftig: modernisering entreepartij en buitengevel; interne verbouwingen aan toiletten, garderobes etc.
- 1964: Interne verbouwing en aanbouw kantoorruimte
- 1974: Aanbouw Het Kruithuis, theater met vlakke vloer
- 1976-1984: Gehele renovatie en restauratie; o.a. aanbouw nieuwe toneeltoren en twee zijfoyers. Tijdens deze periode was de schouwburg gedurende acht jaar gesloten.
- 2004: Renovatie foyer
- 2016: Renovatie zaal, technische voorzieningen,betere zichtlijnen, nieuwe stoelen etc. Foyer aangepast aan de eisen van de tijd.
Architect verbouwing: 1976-1984: J.H. Kramer en P. Reijenga.
Capaciteit:
- 1883: 808 (grote zaal)
- 1974: 100 (Kruithuis met vlakke vloer)
- 1984: 737 (grote zaal met lijsttoneel, orkestbak. 2 balkons)
Architect F.W. van Gendt bouwde ook de schouwburgen in Utrecht en Arnhem. Voor Groningen ontwierp hij een gebouw in neo-renaissanscistische stijl. De zaal is hoog opgetrokken, met drie galerijen. Ondanks de grootse opzet was er vlak na de opening al kritiek op het ontwerp. Zo zouden de plaatsen op de derde rang ver beneden de maat zijn, door slecht zicht en slechte ventilatie.
De samenhang in het gebouw ging door vele verbouwingen en toevoegingen deels verloren. Om er weer een mooi geheel van te maken en tegelijk aan alle moderne eisen te voldoen, is de Stadsschouwburg tussen 1976 en 1984 geheel gerenoveerd en gerestaureerd.
Als onderdeel van de grote restauratie van de publieksruimten, tussen 1976 en 1984, gaf de gemeente kunstenares Irene Verbeek opdracht in de foyer een plafondschildering aan te brengen. Zij hield daarbij rekening met de kleuren in de rest van de foyer. Toen de foyer twintig jaar later bij een opknapbeurt werd voorzien van een nieuwe vloerbedekking en ook de muren werden overgeschilderd, stapte Irene Verbeek naar de rechter – zij vond dat deze nieuwe kleuren afbreuk deden aan haar kunstwerk. Zij werd in het gelijk gesteld, waarop de gemeente genoodzaakt werd de muren en vloerbedekking weer in de oude staat te herstellen. Ook de nieuwe gordijnen, kussens en een buffetkast werden afgekeurd en moesten vervangen worden. Totale kosten: ongeveer 100.000 euro.
Het Kruithuis, de dependance van de Stadsschouwburg in Groningen waar kleinere voorstellingen worden gehouden, heeft zijn deuren halverwege 2013 gesloten.
Coulissendecor
Dit coulissendecor van een Hofzaal, bestaande uit twee paar zijschermen en een achterdoek, zou afkomstig zijn uit de Stadsschouwburg Groningen. Het bevindt zich nu (2016) in Restaurant van Tarel, Dorpsweg 3, Taarlo. Meer gegevens zijn niet bekend. Foto's: R. Scheller.
Bij de opening van de Schouwburg werd door "schilder Wirtz" voor 1743,- gulden een decor geleverd, dat een Paleis voorstelde. In theorie zou dat het hierboven afgebeelde decor kunnen zijn. (Bron: B. Tammeling (eindred.), Bij open doek. 100 Jaar Stadsschouwburg Groningen 1883-1983, Groningen 1984, pagina 92.)
Premieres
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan:
- het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
Bronnen
- Productiedatabase
- Stadsschouwburg Groningen en Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007