Nieuwe De la Mar Theater, Amsterdam
Portret van Johan Kaart jr. voor het Nieuwe de la Mar Theater, ca. 1960. Foto: Combi Press Service.
| Naam | Nieuwe de la Mar Theater, Amsterdam |
|---|---|
| Eerdere naam | Theater de la Mar, Amsterdam |
| Latere naam | DeLaMar Theater, Amsterdam |
| Plaats | Amsterdam |
| Type | Theatergebouw |
| Openingsdatum | 23 december 1952 |
| Sluitingsdatum | 31 december 2005 |
| Wikidata ID (Q-nummer) | Q2200865 |
| Info | Waarde |
|---|---|
| Afbeelding | DeLaMar.jpg |
| Postcode: | 1017 PL |
| Openingsdatum: | 1947 |
| Op de kaart: | Ga naar kaart... |
| Wikimedia Commons: | Galerie (Wikimedia Commons) |
| Gelegen in: | Amsterdam (Q9899) |
Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina DeLaMar op Wikipedia.
Informatie
Naam: Nieuwe de la Mar Theater (1952); voorheen: Theater de la Mar (1947)
Oorspronkelijk gebouwd als: Lagere school voor jongens
Bouwjaar: 1884
Verbouwd tot theater: 1947
Opdrachtgever: Pieter Hermanus Grossouw en Fien de la Mar
Opening als theater: 31 juli 1947
Openingsvoorstelling: Maya van Simon de Gantillon door Toneelgroep Comedia met Fien de la Mar als gast in de hoofdrol
Verbouwingen:
- 1952: Bouw balkon; vernieuwing interieur
- 1963: Uitbreiding toneel; verbouwing publieksgedeelte
- 1972: Uitbreiding zaal
- 1981: Nieuwe trekkenwand
Architecten:
- 1947: Pieter Hermanus Grossouw
- 1952: Van Vreeswijk; interieur: Friso Wiegersma
- 1963: Cees Dam, Pieter Zaanen
Geschiedenis
De zaal van het Nieuwe de la Mar Theater. Foto: Studio Harland, ca. 1960.
Het gebouw was al vóór 1940 afgekeurd als schoolgebouw, en werd in 1940 in gebruik genomen als opslagruimte voor decors van de tegenover gelegen Stadsschouwburg. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende het als aanmeldingsbureau en archief voor de Arbeitseinsatz. In 1945 brak er, waarschijnlijk door brandstichting, brand uit. Als represaille werden vóór de ingang zes willekeurige verzetsstrijders gefusilleerd. Na de oorlog werd aan de gevel een gedenkteken van Hildo Krop aangebracht.
Een theater voor Fien de la Mar
De architect Piet Grossouw liet voor zijn echtgenote Fien de la Mar de oude school verbouwen tot een theater met 300 plaatsen. De naam was voornamelijk bedoeld als eerbetoon aan Fiens vader, de gevierde acteur Nap de la Mar (1878-1930). In 1950 ging het theater echter failliet.
Exploitatie door Wim Sonneveld
De bioscoopexploitant A.B.M. van Royen wilde er onder de naam Cinema de La Mar een bioscoop beginnen. Dit is niet doorgegaan. In 1952 werd het theater overgenomen door het driemanschap Piet Meerburg, Piet Keijzer en Wim Sonneveld. Het interieur werd grondig verbouwd en opnieuw ingericht door Friso Wiegersma. De naam werd Nieuwe de la Mar Theater. Na haar dood (in 1965) werd Fien de la Mar opgebaard in de foyer, en van hieruit begraven.
Vanaf 1987 maakt het theater, samen met Theater Bellevue, deel uit van de Theatercombinatie.
Verbouwing tot DeLaMar Theater
In 2005 zijn het De la Mar Theater en de bioscopen Calypso en Cinerama gesloten, om plaats te maken voor een nieuw gebouw, dat DeLaMar Theater is gaan heten – een project van de VandenEnde Foundation. De voorgevel is daarbij gehandhaafd.
Interieur
Tot 1952 was de zaal in ‘vieux rose’ geschilderd. Er was indirect licht, en er hingen enkele koperen kronen. De foyer op de begane grond was kaal en sober gehouden, met het oog op in te richten exposities. Bij de verbouwing van 1952 werd een balkon aangebracht. De kleur van de zaal werd donkerrood, en de vloerbedekking werd uitgebreid tot op de trappen. Ook de foyer veranderde grondig; van een kale ruimte in een aan het Parijse fin-de-siècle herinnerende omgeving.
Exterieur
De gevel aan de Marnixstraat doet, op de met marmer omlijste en met Commedia dell'Arte-motief versierde ingang na, niet direct denken aan een theater. Het op zaterdagavond, te midden van het uitgaanspubliek, uittakelen van de die avond gebruikte decors, wees evenwel onmiskenbaar in die richting.
Premieres
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in het Nieuwe de la Mar Theater, Amsterdam en het Theater de la Mar, Amsterdam in première zijn gegaan:
Een alfabetisch overzicht van de geregistreerde premières die in dit theater hebben plaats gehad.
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007