John Kraaijkamp: Biografie - Eerbetoon
Eenlevenlangtheater John Kraaijkamp:
- Homepage Eenlevenlangtheater John Kraaijkamp
- Biografie
- Repertoire
- Audio
- Video
- Volgens John Kraaijkamp
- Volgens anderen
- Colofon
Eerbetoon
In 1984 werd John Kraaijkamp onderscheiden met de hoogste toneelonderscheiding, de Louis d'Or, voor zijn vertolking van Jacques in Jacques de fatalist en zijn meester van het RO Theater. Kraaijkamp was enorm verrast en kon het in eerste instantie niet geloven: "Toen ik hier op zondagmorgen dat telefoontje over die prijs kreeg dacht ik: 'Willy Alberti maakt een flauwekulletje.' Piet Bambergen en Rijk de Gooyer hebben ook wel van die geintjes. Dus zeg ik: 'Wat maak je nóu weer voor typetje!' Die man zegt: 'U bent ècht unaniem door de jury voorgedragen.' Toen waren we hier echt effe kapot. Ja, toen was het echt tranen met tuiten, effe. Het is de eerste onderscheiding die ik in m'n leven voor mijn werk gekregen heb. Ik zie het als een hele mooie erkenning."
"Ik kan me herinneren dat ik een jaar of vijf geleden bij zo'n theateragentschap nog ben komen soebatten of ze misschien een rolletje voor me hadden. Dus in die vier jaar bij het RO Theater en dat vijfde jaar Publiekstheater heb ik dat opgebouwd. Dat is allemaal heel gauw gegaan, vanaf mijn debuut in Rotterdam als King Lear. Ik wist dat ik met mijn rol in Jacques de fatalist iets heel moois in handen had. Het was een smash, ècht helemaal raak. Dat zichzelf relativeren, wat die man in dat stuk doet, dat is zó hélemaal Kraaijkamp. De pers, het publiek, iedereen was enthousiast. Maar dat ik die toneelprijs zou krijgen heb ik mezelf geen moment wijsgemaakt. Ik wist nauwelijks van het bestáán van die Louis d'Or. Dacht dat 't een ring was die actrices bij hun dood af deden en weer aan een ander gaven." (geciteerd uit: Haagse Post, 23 juni 1984)
De Louis d'Or luidde een reeks prijzen in die Johnny Kraaijkamp in de daaropvolgende jaren zou ontvangen. Hij kreeg de Gouden Speld van de gemeente Amsterdam vanwege bewezen culturele waarden voor de hoofdstad. "Ik - een jongen uit de Kinkerstraat - ben daar heel trots op. Ik was daar zeer door geroerd. Dan mag ik toch geen ontvreden mens zijn?" (geciteerd uit: Panorama, 16 december 1988)
"Ik heb de laatste jaren heel wat prijzen gehad, maar ik ben iedere keer weer als een kind zo blij. Het is een stuk erkenning. Daar word ik nooit blasé van. Als acteur stort je je iedere keer opnieuw in een avontuur. Of het werkelijk een succes wordt, kan niemand je garanderen. Je moet door een hoop onzekerheid." (geciteerd uit: Panorama, 16 december 1988). Op het Nederlands Filmfestival van 1986 mocht hij een gouden kalf voor de beste acteur in twee films ontvangst nemen: De aanslag van Fons Rademakers en De wisselwachter van Jos Stelling.
Op 16 september 1988 was Johnny Kraaijkamp te gast in een live-uitzending van het televisieprogramma Jongbloed en Joosten. De opnames vonden plaats in het World Trade Centre in Amsterdam. Tot zijn grote verrassing kreeg hij de Johan Kaart Prijs uitgereikt voor zijn rol van Nat in Gardeners toneelstuk De fantast, een vrije productie van John van de Rest. Wanneer hij de prijs in ontvangst neemt, spreekt hij zichtbaar ontroerd tot de kijkers thuis: "Ik denk dat toneelspelen enorm belangrijk is. Niet alleen voor mij, maar ook voor de mensen die ernaar kijken. Ik denk dat je toneelspelen alleen vanuit je hart en je ziel kan doen. Alleen de mens kan ontroeren, alleen de ziel raakt ons. Niet het gemaakte, dat wat je voor jezelf in elkaar flanst. IJdelheid is dodelijk op het toneel."
Felicitaties kwamen van alle kanten. André van Duin stuurde bloemen met een kaartje met de tekst "Voor de beste komiek van Nederland". Kraaijkamp: "Heerlijk was dat. Dit soort reacties van vakgenoten zijn zeldzamer dan veel mensen denken." (geciteerd uit: Panorama, 16 december 1988) De door Kraaijkamp vertolkte Nat is een door het leven getekende, maar niet kapot te krijgen joodse socialist. Kraaijkamp schitterde in deze rol en bereikte een ontroerend hoogtepunt in zijn monoloog over ouderdom. Het was ook met name deze monoloog waarin Nat zegt dat een mens aan het eind van zijn leven een even groot wonder is als een pas geboren kind, die Johnny aantrok in het scenario en maakte dat hij de rol heel graag wilde spelen. De Johan Kaart-prijs wordt jaarlijks uitgereikt door de Stichting ter Bevordering van de Blijspel/Kluchtkunst. Voor zijn vertolking van dezelfde rol ontving Kraaijkamp ook Het Gouden Hart van Rotterdam.
In 1998 werd Kraaijkamp geëerd met een Academy Award in de categorie comedy voor zijn rol van vader Piet in de televisiecomedy Het zonnetje in huis. Op initiatief van Joop van den Ende werd in 2000 de Stichting Musical Awards opgericht om de bijzondere prestaties van uitvoerende kunstenaars in musicalproducties te eren met een speciale musicalprijs. Johnny Kraaijkamp sr. werd gevraagd zijn naam aan de Musical Award te verbinden. Dit als waardering voor zijn totale oeuvre als acteur dat "het hele scala omvat van nachtclubartiest tot Shakespeare acteur". John Kraaijkamp Musical Award wordt sindsdien jaarlijks uitgereikt. In 2006 ontving zoon Johnny Kraaykamp jr. voor zijn rol van Drogist Geelman in Pietje Bell - de Musical een John Kraaijkamp Musical Award in de categorie Beste Mannelijke Bijrol in een Grote Musical. Sinds 2013 wordt deze prijs voortgezet als Musical Awards, waarbij de naam van John Kraaijkamp helaas niet meer vermeld wordt.
Gedurende zijn lange carrière was Johnny Kraaijkamp te gast in diverse televisie- en radioprogramma's om vaak over zijn carrière en soms ook over privéleven te spreken. Enkele voorbeelden:
- In de hoofdrol, te gast bij Mies Bouwman (AVRO 1961)
- Mies en scène, samen met Rijk de Gooyer te gast (VARA 1968)
- Bomans in gesprek, te gast bij Godfried Bomans (NCRV 1971)
- Aktua, te gast bij Ivo Niehe (TROS 1977)
- Op de radio in Close-up: Johnny Kraaijkamp (NOS 1976)
- Op de radio in “Globaal” (NCRV 1983)
- De verbeelding, te gast bij Jeanne van Munster (VARA 1983)
- TV-Show, te gast bij Ivo Niehe (TROS 1988 en 2003)
In 2005 werd door de KRO een uitzending van Profiel aan John Kraaijkamp gewijd.
In april 2006 maakte John Kraaijkamp samen met Ivo Niehe een voorstelling die zij enkele malen speelden in het Nieuwe de la Martheater in Amsterdam, Johnny's lievelingstheater. In die voorstelling vertelt Kraaijkamp over zijn leven, voorziet de hoogtepunten uit zijn carrière van commentaar en speelt en zingt samen met Niehe sketches. Een gedeelte uit de voorstelling werd begin 2007 uitgezonden in een TV-Show special.
Op 21 oktober 2007 kreeg Kraaijkamp de Blijvend Applaus Prijs uitgereikt in de Kleine Komedie in Amsterdam. Volgens de jury (Loes van Toorn, Hans van den Bergh en Gerrit Korthals Altes) verdient hij de prijs voor zijn "opmerkelijke en bijzondere bijdragen aan het Nederlandse theater, de film en de televisie".
In hetzelfde jaar werd de digitale biografie van John Kraaijkamp op Eenlevenlangtheater.nl gelanceerd.
John Kraaijkamp overleed op 17 juli 2011. In het DeLaMar Theater in Amsterdam werd op 22 juli een herdenkingsplechtigheid gehouden waarbij het publiek afscheid van hem kon nemen.