Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Anty Westerling

UploadenAfbeeldingDef.png
NaamAnty Westerling
Volledige naamAnthoinette Catharina Marianne Busquet
Geboortedatum19 november 1908
Geboorteplaats Rotterdam
Beroepdramaturg, vertaler, bewerker
Externe databases:
IMDb
VIAF

Biografie

Anty Westerling (geboren Anthoinette Catharina Marianne Busquet) komt op 19 november 1908 ter wereld in Rotterdam, uit het huwelijk tussen Marianna Gesina Maria Bakker en Christiaan Joost Jan Busquet.[1] Al op jonge leeftijd komt ze in aanraking met het toneel, waar haar liefde voor het theater is begonnen.[2] Haar opleiding heeft ze genoten aan de HBS, waarna ze verder studeert aan de M.T.S. (Middelbare technische School) in Haarlem. Ze zit daar in het corps waar ze bij de jaarlijkse opvoering in de Stadsschouwburg van Haarlem zeer actief betrokken is. Ze verzorgt vijf jaar op rij een dans act. In 1931 vermeldt de Nieuw Haarlemsche Courant dat “Men ongeduldig werd en wachtte blijkbaar op de paardjes die onder leiding van den jockey Anty Busquet en op de muziek van “The horse of the King” vlug en lenig dansten”.[3][4]

Het is waarschijnlijk tijdens haar studie op de M.T.S dat ze F.K. (Frits) Westerling ontmoet. Na haar corpstijd trouwt ze met Frits, die in zijn carrière eerst als leraar Duits werkt op het M.T.S. van Groningen, voordat hij agent van de Javaanse bank wordt.[5]

In een interview met Het Centrum vertelt Westerling dat ze na de oorlog vele artikelen heeft geschreven, evenals drie boeken over vrouwen uit het Huis van Oranje. Ze heeft een grote affiniteit met het theater en bezoekt veel toneelstukken, ook in het buitenland.

“In Brussel zou het werk van een bekend auteur in première gaan. Ik wilde het stuk in de voor première zien. Ik reisde speciaal naar Brussel> Het was dan ook een bittere pil toen ik voor de voorstelling te horen kreeg dat ik niet werd toegelaten. Het was helemaal geen voorpremière maar een galavoorstelling en men werd uitsluitend toegelaten in avondtoilet. Ik had er niet op gerekend, ten slotte slaagde ik erin van een der technici een kaart los te peuteren, waarmee ik op het hoogste balkon werd toegelaten.”[6]

Daarnaast is ze bevriend met acteurs en actrices, waaronder jeugdvriendin [Elise Hoomans].[7] Anty wordt voor het eerst achter de professionele schermen gelaten door Cor Ruys, die haar vraagt het stuk Hobson’s Choice te vertalen, dat met Het Vrije Toneel verschijnt als Graag of niet.[8] Ruys vindt het een verademing eindelijk iemand te hebben gevonden die goed dialoog kan vertalen. Niet lang daarna wordt ze gevraagd samenvattingen te maken van de buitenlandse stukken die ze bezoekt, om terug te rapporteren aan verscheidene toneelgroepen. Dit doet ze onder andere voor Jo Sternheim van het Amsterdams Toneelgezelschap (A.T.G.).[9] In 1953 vraagt Rob de Vries haar bij het nieuwe Arnhemse Toneelgroep Theater, waar Elise Hoomans intussen ook onderdak had gevonden, als actrice en regisseuse.[10] Daar wordt ze dramaturge en speelt zij een grote rol bij het samenstellen van het repertoire van het jonge gezelschap. Ze heeft een goed gevoel voor groepspsychologie en wijdt haar talent van selectie aan het vele lezen, wat haar het kaf van het koren heeft leren onderscheiden.

Het dagboek van Anne Frank is een voorbeeld van haar grote succes als dramaturge. Het stuk wordt uit Amerika gehaald, maar hier aangekomen wordt het “het grootste succes dat Toneelgroep Theater in 25 jaar boekt”.[11]

In de jaren zestig is dramaturge een vrij onbekend beroep. Zelf beschrijft Westerling het in een aantal interviews als eerder een noodlot dan een baan.[12] Dramaturge word je niet; dat ben je. Ze is zeer toegewijd aan haar vak en heeft een grote passie voor het theater die wordt beschreven door verscheidene interviewers:

‘... en valt dan ineens heel levendig en enthousiast uit: “Ik zou graag een keldertheatertje erbij willen, alleen voor een geïnteresseerd publiek. Lijkt u dat niet prachtig te kunnen zeggen: mensen kom’ ns kijken, Zou er van die auteur misschien iets worden?”’[13]
“De rijzige vrouw tegenover ons vertelt over voorstellingen, die zij gezien heeft in ons land en in het buitenland, en telkens lichten haar vriendelijke ogen stralend op, als zij zich de vreugde herinnert van onvergetelijke-mooie toneelgebeurtenissen”.[14]

Westerling leest per jaar zo’n 250 stukken. Ze maakt haar keuzes uit het wereldrepertoire, leest daarvoor de kranten uit onder andere Engeland, Amerika, Spanje, Italië, Frankrijk. Ze reist veel om stukken te bezoeken, maar heeft ook “privé-scouts”.[15] Één daarvan lijkt mogelijk Jacoba van Velden te zijn. Tonny (zoals Anty haar noemt) woont in het begin van de jaren zestig in Parijs. Zij en Anty hebben een innige vriendschap en corresponderen over verscheidene stukken.[16]

In een Interview met De Tijd uit 1958 pleit ze voor eigentijds repertoire voor stukken en voorstellingen die het publiek in heftig discussiërende kampen van voor- en tegen verdelen.[17] Ze wil het sociaal engagement verhogen met het toneel. Ze is groot voorstander van het Nederlands theater en ze krijgt ook stukken van Nederlandse schrijvers. Ze leest er zo’n dertig per jaar, waarvan gemiddeld er vijf stukken potentie hebben. Op vele van de stukken geeft ze inhoudelijke kritiek. In een brief aan Emmy Lockhorst schrijft Westerling dat Lockhorst door moet geven aan Dr. De Vletter dat een van zijn scenes tussen “de vrouw en de ‘directrice’” te vlak is, en het stuk in zijn geheel te strategisch.[18] Soms uit ze zich zeer positief. Zo schrijft ze in een brief aan W. Asselbergs over een stuk dat hij haar heeft voorlegt: “Wie weet, is dit eindelijk het speelbare Nederlandse stuk, waarnaar wij zo ijverig zoeken.”[19] Ze blijft gedurende haar carrière stukken vertalen en bewerken.

In 1961 wordt haar gevraagd een stuk te schijven voor het K en W. Ze vraagt Harry Mulisch haar daarbij te helpen.[20] Datzelfde jaar wordt ze dramaturge van AVRO. Ook hier vertaalt ze en bewerkt ze stukken van het toneel voor de televisie.[21] ( Hobson’s dochters, Een zekere Judas, Een moordverhaal en Hughie'')[22]

Daarnaast blijft ze werkzaam voor het theater. In 1962 vertrekt ze met Rob de Vries naar Stichting Nieuw Rotterdams Toneel, waar zij op den duur voorzitter van de stichting wordt. In 1969 vertelt Marius Kip het Algemeen Dagblad ook namens Anty Westerling: “Steeds duidelijker zal blijken dat Nieuw Rotterdams Toneel een stadsgezelschap is, dat een functie heeft voor veel meer mensen dan de kleine bevoorrechte minderheid die vroeger de pluche stoelen van de schouwburg bezetten.”[23]

In 1970 krijgt ze een onderscheiding voor haar werk als dramaturge.[24]

In de bedankbrief, die ze aan Eric Alexander schrijft voor zijn felicitatie met de ridderorde, uit ze dat ze het bijzonder leuk vindt dat ‘deze eer voor den eerste maal aan een dramaturge te beurt viel’, ook zegt ze ‘Het ware geloof zal ik niet verliezen het is alleen jammer dat door al dat “praten” zo weinig tijd over blijft voor de zo hoofdzakelijke studie...’, getuigend van haar toewijding aan het vak.[25]

In 1972 hebben ze bij het Nieuw Rotterdams Theater twee flaters: “Een op de zes”, wat een klucht was over angst voor homoseksualiteit, en “een oogje op Amelie”, waarvan Jasperina de Jong kort van tevoren had gevraagd of ze het konden afblazen omdat zij en andere acteurs het zo’n blamage vonden.[26] [27]

In 1974 is Anty niet meer werkzaam bij het Nieuw Rotterdams Theater, maar in de sector toneel van de Raad van de Kunst en is zeer betrokken rondom de discussies rondom de subsidiëring en bezuinigingen. Ook reikt ze de Van der Vies Prijs uit.[28]

In 1976 helpt ze Rob Bognar zijn stuk Spoorloos te schrijven wat daarmee erg speelbaar wordt.[29] In 1978 is ze jurylid voor de Johan Kaart Prijs.[30] Ook werpt ze dat jaar weer een kritisch oog op een stuk van Rob Bognars stuk: ditmaal De nacht van de Rattenkoning.[31]

Op 5 november 1989 overlijdt Anty westerling in Laren.[32] Negen jaar eerder overleed haar man Frits.[33]


Theater CV

Anty Westerling heeft bijgedragen aan 29 productie(s).

Anty Westerling heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Anty Westerling heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De dochter van de bronnenmaker Bewerking Toneelgroep Theater 1955/1956 1 januari 1956 Hans Tiemeijer
De plaatsbekleder Bewerking Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1963/1964 3 april 1964 Richard Flink
De eerste mevrouw Fraser Bewerking Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1967/1968 8 september 1967 Pim Dikkers
Graag of niet Vertaling Het Vrije Toneel (v.h. Het Ruys-Ensemble) 1952/1953 25 september 1953 Bob de Lange
Boek van de maand Vertaling Toneelgroep Theater 1955/1956 16 november 1955 Johan Walhain
Omzien in wrok Vertaling Toneelgroep Theater 1957/1958 24 november 1957 Robert de Vries
Het dagboek van Anne Frank Vertaling Koninklijke Vlaamse Schouwburg 1958/1959 2 december 1958 Edward Deleu
Die zomer aan zee Vertaling Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble 1958/1959 4 december 1958 Jan Retèl
Wrok om gisteren Vertaling Mechels Miniatuur Teater 1958/1959 22 april 1959 Luc Philips
Het dagboek van Anne Frank Vertaling De Schouwspelers 1960/1961 12 november 1960 Coba Kelling
Speelgoed op zolder Vertaling Toneelgroep Theater 1961/1962 9 september 1961 Robert de Vries
Meneer Topaze Vertaling Toneelgroep Theater 1961/1962 16 september 1961 Cor Ruys
Voor de grote muur Vertaling Toneelgroep Theater 1961/1962 1 januari 1962 Coen Flink
De magistraat Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1962/1963 2 november 1962 Coen Flink
Hughie Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1962/1963 17 november 1962 Elise Hoomans
Een veilig stekkie Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1963/1964 13 september 1963 Richard Flink
De typisten Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1963/1964 18 november 1963 Leo de Hartogh
Omzien in wrok Vertaling De Nederlandse Comedie 1964/1965 24 oktober 1964 Hans Boswinkel
Incident in Vichy Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1964/1965 13 februari 1965 Jan Teulings
Ach... arme Fred Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1965/1966 11 december 1965 Leo de Hartogh
Strikt geheim Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1966/1967 17 februari 1967 Jules Royaards
Testarium Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1967/1968 10 januari 1968 Bas ten Batenburg
Plaza Suite Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1968/1969 1 november 1968 Berend Boudewijn
De dag dat de hoeren kwamen tennissen Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1968/1969 15 april 1969 Jules Royaards
Vrouwen?... Geen probleem! Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1970/1971 3 september 1970 Robert Walker
Liefde half om half Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1971/1972 1 oktober 1971 John van de Rest
Eén op de zes - arm, arm Nederland Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1971/1972 18 februari 1972 Jules Royaards
De man, het beest & de deugd Vertaling Stichting Rotterdams Toneel 1972/1973 18 november 1972 Robert Sireygol
Omzien in wrok Vertaling Theaterschool 1974/1975 29 mei 1975 Hein Fiedeldij Dop




Bronnen

  1. ↑ 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, 573
  2. ↑ Deering, A. (1960, 13 feb) Het geheim van het succes van theater: Anty Westerling. Algemeen Dagblad. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  3. ↑ Corps van Leerlingen M. T. S.. "Nieuwe Haarlemsche courant". Haarlem, 09-02-1931, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  4. ↑ Middelbaar onderwijs. "Leeuwarder courant". Leeuwarden, 24-03-1926, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  5. ↑ VELE ONDERSCHEIDINGEN Mr. Eskens, ir. Kramer e.a. Officier i.O.v. Oranje Nassau. "Het nieuwsblad voor Sumatra". Medan, 02-05-1950, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  6. ↑ Op de Coul, F. (1959, 27 jun) Anty westerling grasduint in wereld-toneelrepertoire. Het Centrum. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  7. ↑ Oolbekken, H.J. (1956, 27 okt). Dramaturge Anty Westerling: “ons publiek is kieskeurig”. Het Parool. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  8. ↑ ibid
  9. ↑ ibid
  10. ↑ ibid.
  11. ↑ Toneelgroep Theater bestaat 25 jaar Moed in de provincie. "NRC Handelsblad". Rotterdam, 08-09-1978. Geraadpleegd op Delpher op 23-10-2024,
  12. ↑ Deering, A. (1960, 13 feb) Het geheim van het succes van theater: Anty Westerling. Algemeen Dagblad. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  13. ↑ Suer, H., (1958, 18 okt). Anty Westerling dramaturge van Theater en Ensemble. De tijd. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  14. ↑ Deering, A. (1960, 13 feb) Het geheim van het succes van theater: Anty Westerling. Algemeen Dagblad. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  15. ↑ Op de Coul, F. (1959, 27 jun) Anty westerling grasduint in wereld-toneelrepertoire. Het Centrum. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  16. ↑ Brieven uit de personaliamap van Jacoba van Velde, geraadpleegd in het archief van de Theater collectie van de UvA
  17. ↑ Suer, H., (1958, 18 okt). Anty Westerling dramaturge van Theater en Ensemble. De tijd. De personaliamap van Anty Westeling geraadpleegd in het Theaterarchief van de UvA
  18. ↑ Brieven van Toneelgroep "Theater" geschreven door Anty Westerling aan Emma Paulina van Lokhorst (1891-1970) L 07241 B 2. Geraadpleegd in het archief van het Literatuur museum in Den Haag
  19. ↑ Brieven van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs (1903-1968) aan Toneelgroep Theater gericht aan Robert de Vries (1918-1969) en Anty Westerling VDA inv.nr. 363. Geraadpleegd in het archief van het Literatuur museum in Den Haag.
  20. ↑ Anty Westerling gaat – samen met Harry Mulisch – toneelstuk schrijven. "Het Parool". Amsterdam, 07-03-1961. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  21. ↑ Anty Westerling gaat – samen met Harry Mulisch – toneelstuk schrijven. "Het Parool". Amsterdam, 07-03-1961. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  22. ↑ IMDb. (z.d.). Anty westerling. IMDb. Geraadpleegd op 22 oktober 2024.
  23. ↑ Nieuw Rotterdams Toneel Anty Westerling en Marius Kip wil midden tussen de mensen staan. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 08-08-1969. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  24. ↑ Kanselarij der Nederlandse Orden: Index gedecoreerden. (z.d.). Nationaal Archief. Geraadpleegd op 22 oktober 2024.
  25. ↑ Kaart van Anty Westerling aan Eric Alexander, 1970-05-22‎, Theatercollectie UvA, Objectnummer: BRBUSQ001
  26. ↑ Een op de zes. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 21-02-1972. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  27. ↑ BLIJSPEL WORDT EEN RECHTSZAAK. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 18-10-1972. Geraadpleegd op Delpher op 23-10-2024.
  28. ↑ MINI-MUZE PUZZEL. "De Volkskrant". 's-Hertogenbosch, 10-12-1976. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  29. ↑ Heel speelbaar stuk van Rob Bognàr bij Haagse Comedie. "NRC Handelsblad". Rotterdam, 02-12-1977. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  30. ↑ „ Johan-Kaartprijs voor John de Crane. "NRC Handelsblad". Rotterdam, 18-03-1978. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  31. ↑ „De Nacht van de Rattenkoning” morgen in première Het trieste feest van vijf verpleegkundigen TONEEL door Thee Detiger. "De Telegraaf". Amsterdam, 03-11-1978, p. 15. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  32. ↑ Familiebericht. "NRC Handelsblad". Rotterdam, 07-11-1989. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
  33. ↑ Familiebericht. "NRC Handelsblad". Rotterdam, 11-07-1980. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2024.
Overgenomen van "https://theaterencyclopedie.nl/w/index.php?title=Anty_Westerling&oldid=3189263"