50 jaar Het Nationale Ballet - In memoriam Rudi van Dantzig
Dit is een pagina in de reeks: 50 jaar Het Nationale Ballet. Voor meer informatie, zie aldaar.
Reacties op het overlijden van Rudi van Dantzig
De cursief gedrukte gedeelten zijn letterlijke teksten zoals die op de Facebook HNB50 groepspagina zijn geplaatst door degenen wiens naam erbij staat vermeld. De teksten zijn hier en daar ingekort, wanneer deze minder relevant waren in relatie tot Rudi van Dantzig. De inleiding, de samenstelling en verbindende teksten zijn van Dhian Siang Lie.
NB1: De namen van de oud-medewerkers zijn die zoals ze in de tijd van hun dienstverband met Het Nationale Ballet werden gebruikt. Een aantal van hen voert nu een andere naam.
NB2: Aangezien de verschillende oud-medewerkers uit geheel verschillende perioden komen in relatie tot het professionele leven van Rudi van Dantzig, is aan het slot van deze bundeling een apart schema toegevoegd, waarop het dienstverband met HNB is af te lezen van degenen van wie teksten zijn geciteerd.
Deze bundeling, gedateerd 12 februari 2012, is in eerste instantie gemaakt voor Gert Jan, de echtgenoot van Rudi van Dantzig en voor Toer van Schayk, Rudi's levenslange vriend en partner in de kunst, aangezien zij geen toegang hadden tot de vaak emotionele gevoelsuitingen die op Facebook werden gepubliceerd, door oud-collega's en medewerkers van Het Nationale Ballet.
Maar nu voor allen voor wie hij dierbaar was: Rudi van Dantzig, de grote kunstenaar en bevlogen mens, die op 19 januari 2012 het aardse bestaan verruilde voor dat van de onsterfelijken in de kunst.
Veel mensen: gewone burgers, bewogen lezers van zijn boeken, op politiek vlak gelijkgestemden, nationale en internationale collega’s uit de danswereld van heden en verleden, deelden op diverse manieren de droefenis vanwege het overlijden van deze bijzondere persoonlijkheid. Onder hen de mensen die gezamenlijk de Gemeenschap van oud-medewerkers van Het Nationale Ballet (HNB) vormen. Naast alle uitingen via de traditionele en de moderne sociale media, het nationale condoleance register, directe contacten met nabestaanden persoonlijk, uitte een aanzienlijk deel van hen zich via de aparte Facebook pagina, die ter gelegenheid van het 50 jarige bestaan van Het Nationale Ballet ontstond.
Voor hen die om zeer uiteenlopende en zeer te respecteren redenen deze Facebookpagina niet kunnen bezoeken, is de onderstaande samenvatting gemaakt, om zo toch één te kunnen zijn met elkaar, in de nagedachtenis aan Rudi.
Vanaf het ontstaan van de groepspagina HNB50 eind juni 2011 wordt al met veel liefde en dankbaarheid aan Rudi herinnert. Veel foto’s van zijn balletten, zijn repetities en als artistiek leider, maar ook oude foto’s van Rudi als danser. Hartverwarmende ontboezemingen en persoonlijke reacties over hoe het was om in zijn repetitie te staan, in zijn balletten te hebben gedanst, met hem te hebben samen mogen werken of hoe hij was als mens. Corrice Rijkuiter, Iboya Triz, Sonja Geerlings, Amanda Beck, Nicolette Langestraat, Uko Gorter, Myriame Schoenmaeckers, Julian Brandon, Daniëlle Valk, Dhian Siang Lie, Ilse van Berkel en Carmela Zegarelli geven in diverse bewoordingen uiting aan hun gevoel, dat Rudi van groot belang was voor hun loopbaan en dat de reünie voor het 50 jarige bestaan van HNB, niet hetzelfde zal zijn zonder hem. Intriest dat zijn gezondheid hem daartoe mogelijk van zal weerhouden. Hun letterlijke uitspraken zijn gebundeld in een apart document.
Na 17 september laten Nicolette Langestraat, Jeanette Vondersaar en Amanda Beck zich met zoveel woorden uit over de afwezigheid van Rudi: "…..The only down-part of the evening was the fact that our dearest Rudi was not able to be there."
Op 4 december 2011 meldt Nicolette Langestraat: ”Lieve mensen, Ik ben net toch Rudi gaan bellen. Dit wil ik al weken doen maar durfde het eigenlijk niet. Ik kreeg zijn man Gert Jan aan de lijn die mij zei dat ik op een moeilijk tijdstip belde want hij bracht net Rudi naar bed. Het gaat heel slecht met hem. Ik vind het heel moeilijk om de plaats in te nemen om dit door te geven maar, wetend hoe jullie van hem houden en willen weten hoe het gaat, doe ik het toch maar. Hij is een groot deel van ons ballet leven."
Dit bericht heeft veel reacties en commentaren tot gevolg waarbij Gisela Reinhold oppert: ”Arme Rudi....Wat kunnen we doen? Hem kennende zal hij wel met rust gelaten willen worden. Bloemen met een kaartje van ons allen? Weet hij in ieder geval dat we aan hem denken. Knap van je Nic. dat je hem hebt gebeld, ook dat zal hem zeker goed doen, als het tot hem doordringt, Gelukkig voor hem heeft hij Gert Jan (ken ik niet). Zal voor hem ook niet makkelijk zijn...........”
De suggestie van Gisela van bloemen wordt door velen ondersteunt (24 verschillende namen, waaronder een paar niet-facebookers) en na veel ideeën en goede raad voor de uitvoering neemt Myriame Schoenmaeckers de taak op zich een boeket met een kaart te sturen. Een andere suggestie om een kaarsjes voor Rudi te branden wordt ook door een aantal leden gevolgd en Corrie Rijkuiter zorgt daarna dagelijks voor ‘digitaal boeket’ voor Rudi op de groepspagina.
Rudi’s ziekbed en korte ziekenhuisopname was voor velen om directe aanleiding om meer mooie herinneringen aan Rudi en zijn werk naar boven te halen (foto’s, verhalen en Youtube filmpjes). In de diepgevoelde woorden van Myriame Schoenmaeckers herkennen velen zich: "…………Vier Letzte Lieder in concert door de London Philharmonic. Acute huilbui. Ik zie alleen maar Rudi voor me...zijn gezicht, zijn handen, zijn dansende lijf bij het instuderen van dit ballet...Ik hoor zelfs, na die tientallen jaren zijn stem als hij aangeeft wat hij met een beweging wil zeggen.... : Wir sind dürch Not und Freude gegangen..." Zijn intense gebaren en bevlogen blik. En dan, alsof het nog even verder moet, wordt de 7e Symfonie van Beethoven gespeeld. Ik zie Toer. Ik zie en hoor en voel en dans mee met het orkest. Een avond samen met dat dansante, intieme vroeger, als een toerist in mijn eigen verleden. Wat hebben deze twee mannen mij veel gegeven en wat heb ik dat hard willen ontkennen... Lieve Rudi, "Bald ist es Schlafenszeit..""
Niet alleen de oud-medewerkers laten op de Facebook groepspagina’s hun gevoelens de vrije loop, maar Fons Altena (toneelmeester) laat namens de gehele huidige Technische Organisatie Muziektheater weten dat ook zij aan Rudi denken, nu het lijkt of met het ziekbed de laatste fase van zijn aardse bestaan is aangebroken.
Dan komt op 19 januari dat vreselijk bericht. De eerste meldingen op de Facebook groepspagina komen van Jeanny van Bergen en Daniëlle Valk.
Een lawine van reacties volgt onmiddellijk en in de dagen daarna: “Ach jee!! En dan is het opeens een feit”, “Lieve Rudi, bedankt!!!”, “….je blijft er gewoon bij, maar dan in ons hart….”, “ A sad day”, “Wat een trieste dag”, “ ……terug naar het licht….”, “Voor altijd bij ons.”, “……Adios y para siempre Rudi!”, “ Wat een verdriet…..“…..you touched so many people’s live….”, “Rust zacht…. en vindt de vrede die je verdient.”, ….., een mooie wereld wacht je op.”, “Rudi will live forever in our memories”, “Een trieste dag….maar nu van alle pijn en ellende verlost…..”, “….He was an unique artist.”, “ Geen pijn meer, geen lijden. Rudi leeft voort in zoveel van ons…..”, “Forever in our hearts…”
Een selectie van woorden die spontaan worden neergeschreven op de Facebook pagina door: Nicolette Langestraat, Sonja Geerlings, Enrico Mathis, Corrie Rijkuiter, Saskia Krol, Jan Linkens, Ilse van Berkel, Marta Reig Torres, Julian Brandon, Ans Lublinkhof, Connie Burgemeestre, Rob Sjouke, Leo van Emden, Ingrid Jense, Ruben Brugman, Dhian Siang Lie, Gisela Reinhold, Hein Hazenberg, Leonie Jolly (namens haar moeder Marina Jolly), Jane Lord, Myriame Schoenmaeckers, Uko Gorter, Christine Anthony, Benjamin Feliksdal, Adam Gatehouse, Kathleen Smith, Isa Henny (dochter van verongelukte Henny Jurriëns en Judith James), Wim Koelma, Hanny Schinkel, Roderick van Gelder, Wendy Vincent Smith, Reinbert Martijn, Véronique Kruijswijk, Col Prevoo, Dolf Smith, Marianne Kip, Coleen Davis, Marijke van Duinhoven, Esther Protzman, Cathy Nussbaumer, Ellen den Bouwmeester, Hanneke Berlage, Ingrid Jense en Valerie Clark.
Na de eerste spontane stroom van reacties, worden de gevoelens van droefenis, verlies, gemis, maar ook dankbaarheid voor wie hij was en wat hij de wereld heeft geschonken, met meer intensiteit en dieper doorvoeld opgeschreven: Connie Burgemeestre: “Weer is een zeer creatief persoon heen gegaan. Ons rest gelukkig al zijn mooie choreografieën en de herinneringen, die wij aan hem hebben. Ik mocht hem als choreograaf meemaken, toen hij Jungle zette, mijns inziens een van zijn beste balletten, die ik samen met mijn partner Robert Fisher mocht dansen. Hij was voor mij meer een vriend dan een directeur. Dat hebben we allebei begrepen, nadat hij een paar jaar geleden bij mij thuis was, om over mevrouw Gaskell te praten in verband met zijn boek. Hij was toen nog uitermate fit en kwam hierheen op de fiets, hoe snel kan het gaan. Het is alleen jammer dat hij niet meer kan meemaken, dat zijn boek over Sonia Gaskell uitkomt. Ik hoop dat het ter ere van hem wel gauw gebeurt."
Van een later generatie is Leo van Emden, die zegt: “Rudi is dood, maar zit nog in ons allen dus niet en nooit weg. Zijn waarde voor de Nederlandse dans is onschatbaar. Met hem gaat een stuk ongeevenaarde passie, bevlogenheid, visie en kennis. Allemaal niet in woorden uit te drukken, het moet maar gedanst worden. Voor mij persoonlijk een favoriete choreograaf en de man die mij kansen, vertrouwen en advies heeft gegeven waar ik altijd dankbaar voor zal zijn. Rust zacht, maar slacht als engel de hemel rood! Waar je ook bent, ik ben blij dat je niet meer hoeft te lijden en bevrijd bent van alle pijn”
En wat te zeggen van Ingrid Jense: “…..je was zo’n een lief en creatief mens, ben blij dat jij mijn baas ben geweest,….” En Robert Poole: “…..my first job and an inspiring man to work for” of Hanneke Berlage: “……Bevlogend, gedreven, inspirerend....... kunstenaar in hart en nieren.....schonk klare wijn!” en Iboya Triz: “Rudi wat was je een stralend intens mens. Nooit zal ik jou ogen vergeten vol met liefde, passie maar ook lieten jou ogen mij heel hard rennen om nog intenser te dansen. Iedereen die jou heeft ontmoet zal je nooit vergeten. Je leeft voort in ons allen.”
Gisela Reinhold drukt de zielsverwantschap die ze voelt als volgt uit: “Weer een dierbare verloren. Denk aan je Rudi, m'n kaarsjes branden voor je en heb een witte bloem voor m'n boeddha gezet. Gelukkig heb je nu rust...... Namaste!” Reinbert Martijn, drukt die zielverwantschap eveneens op een bijzondere manier uit door te refereren aan Rudi’s ballet: ‘Onder mijne voeten’ met het rijmpje dat daarbij hoorde: “Groen is gras, groen is gras onder mijne voeten ik heb verloren m'n beste vriend Ik zal hem zoeken moeten…..”
De oud-technicus Roderick van Gelder leeft mee vanuit Australië en voegt de laatste regels toe van het 3e lied uit de ‘Vier letzte Lieder’ Beim Schlafengehen: “Und die Seele unbewacht will in freien Flügen schweben, um im Zauberkreis der Nacht tief und tausendfach zu leben..” En sluit met: “Lieve Rudi, ik ben blij en trots je gekend te hebben…..”
Uit Engeland stuurt Wendy Vincent Smith de woorden: "We, your large family, are united in sadness today, for you have touched all our lives deeply. You will live on in our hearts and minds always, with gratitude for the love and inspiration you created. Condolences to all for the loss we share."
Véronique Kruijswijk uit de gemengde gevoelens die zij deelt met diverse andere collega’s: “Het is droevig en tegelijkertijd ook goed dat hij is heengegaan want hij was helemaal op. De bloem was verwelkt, zag ik toen ik hem in september bezocht: gelukkig geen langdurig ziekbed, gelukkig geen verpleeghuis. Ik vind het vreselijk jammer en tegelijkertijd denk ik: Rudi is in Gods handen en geniet nu eeuwige rust.”
Col Prevoo gaat in op wat Rudi vaak met een enkel woord in het leven van een danser teweeg kon brengen: “Rudi never pretended to be anyone else than Rudi. So simple, and so beautiful. He once asked me if I really wanted to be a dancer, and by that helped me to to learn myself for the man I am. Thanks my friend.” En Marianne Kip bedankt Rudi zoals we na de les onze leraar en achter hem symbolisch de God van de dans bedanken: “Een grote Reverence voor jou Rudi !.........”
Meer expliciet en gedetailleerd doet Krzysztof Pastor dat, wiens bijdrage in het Nationale Condoleance Register ook op de Facebook HNB50 pagina een plaats krijgt: “Without him, dance art would never be what it is today…….Professionally, for me Rudi was the most important person I ever met in my life……….We have been orphaned: the dancers he worked with, the choreographers who consider themselves his students, and the audiences who got the chance to experience his art…………..” Later worden de bijdragen van alle oud-medewerkers die ooit bij HNB in dienst waren, gebundeld en als document op Facebook geplaatst en is dus apart in te zien.
Voor o.a. Ilse van Berkel, Dolf Smith, Nicolette Langestraat en Jeanny van Bergen zijn er geen woorden om hun gevoel uit te drukken en wordt alleen maar stilte gevoeld. Adam Gatehouse helpt die stilte in te vullen en schrijft: “….Just to say sharing everyone's sadness today. I spoke to Rudi on the phone just a couple of weeks ago, and told him about the tidal wave of love that many people have been expressing over the last few weeks and he was incredibly touched to hear it. I don't think he had any idea how much and how universally loved he was. He was a beacon.... one of the world's truly great human beings.”
Wellicht refererend aan de vele kaarsjes die verspreid in de wereld eerder voor Rudi hebben gebrand zegt Marijke van Duinhoven treffend: “Je kaars is uit Rudi, maar je licht zal blijven schijnen.”
Esther Protzman maakt veel gevoelens expliciet en vat ze zo samen: “….Opeens is het verlangen naar TOEN weer zo sterk....Het Nationale Ballet .....met Rudi.....het is zo snel VOORBIJ GEGAAN, zonder AFSCHEID.....wat had ik Rudi graag op de reunie gezien,gevoeld,gesproken en de EER (ook) aan hem gegeven. Het laat me niet los. Zovelen inspireerde hij. Zoveel levens heeft hij ZIN weten te geven. Ik ben hem eeuwig dankbaar voor alle gegeven kansen als Odette, Julia, Niemandsland, Voorbij gegaan, Afscheid en 4 Letzte Lieder..... en al zijn levenslessen, zijn liefde en zijn passie !!! Hij leeft voort in iedereen die hij ooit heeft (aan)geraakt. R.I.P. Rudi.” Later voegt ze daar nog eens toe in een reactie op dat wat media over Rudi ter nagedachtenis laten zien: ” .....ik kan er geen genoeg van krijgen ALLES over deze charismatische (levens) kunstenaar te lezen, te bekijken en te horen...........herinneringen aan een man, herinneringen aan een waanzinnige tijd en herinneringen aan heel veel emoties....de hoogtepunten uit mijn/ons leven!!!! "Het Nationale Ballet." Hij heeft geen idee wat hij teweeg heeft gebracht!”
Begrijpelijk dat veel dansers, door Rudi zijn ‘aangeraakt’, zoals Esther dat zo beeldend uitdrukt, maar ook oud-medewerkers, die wat verder van hem afstonden, zoals kleedster Ellen den Bouwmeester, die Rudi nauwelijks als haar artistiek leider heeft meegemaakt, laat haar gevoel spreken: “Wat fantastisch om zo veel achter te laten als Rudi doet en wat bijzonder om daar iets mee te maken te hebben gehad!”
Dhian Siang Lie daarentegen heeft Rudi wel lang als artistiek leider van dichtbij in de organisatie van HNB meegemaakt en daarvoor een aantal jaren als danser en choreograaf; hij en laat zijn herinneringen achter op Facebook in een stuk: getiteld: Rudi van Dantzig, een zwakke directeur? Hij gaat in op een paar uitlatingen uit interviews in de media, waar gesuggereerd werd dat Rudi’s kracht niet lag in zijn ‘directeur’ zijn. Dit stuk is apart in te zien, evenals de bijdrage van Astrid van Leeuwen, een prachtig geschreven, persoonlijk stuk dat dezelfde dag de Telegraaf verscheen en waarmee zij Rudi in alle opzichten recht deed.
Veel oud-medewerkers van HNB reageerden op dit prachtige stuk van Astrid dat zonder de plaatsing op de groepspagina HNB50 op Facebook bij een aantal niet-Telegraaf lezers en in het buitenland wonende collega’s onbekend zou zijn gebleven. Zo reageert Kathleen Smith vanuit de Amerikaanse staat Oregon: “Astrid Van Leeuwen wrote a heartrending piece. If only Rudi had been able to have more confidence, he could have been much happier and more satisfied with his life, a sweet person, a unique artist, but at what cost! Even more to mourn for!”
Dankzij Facebook, kan iedereen zich betrokken voelen en direct gevoelens delen, ook degenen die ver weg van Nederlandse media leven. Corrice Rijkuiter zegt vanuit Italië: “Het fijne van face book ......ver weg zijn maar ik voel me zo dichtbij en betrokken met alles, erover kunnen lezen, wat kranten schrijven, wat jullie schrijven, zonder face book wist ik waarschijnlijk niet eens dat Rudi naar het licht was gegaan! dus dank voor het fijne warme gevoel van hechtigheid en liefde wat overal tussen de regels doorschemert !!! Wat hebben we allemaal van hem gehouden! Zijn ogen, diep blauwe ogen die ik voor me zie als ik aan hem denk!”
Of vanuit Tanzania Jessica Folkerts: “Goodbye Rudi, we live more and more with memory’s, you taught me the Zorba dance and I had my first Nasi with you.”
Maar afstand is er ook in overdrachtelijke zin, realiseert Sonja Geerlings zich: “…… je denkt de laatste jaren, hij woont daar op de Overtoom en dat was voldoende met af en toe een telefoontje. Woorden schieten echt te kort wat er de laatste dagen door mij heen gaat maar gelukkig delen wij het met elkaar, ook op afstand. Een schrale troost zijn de opnamens over hem die ruimschoots te vinden zijn om er af en toe naar te kijken."
Wim Koelma zit in Spanje en denkt aan zijn rol in ‘Nachteiland’: “Ik was verguld toen ik hoorde dat ik dit mocht dansen en heb er zo van genoten. Ik kwam als onervaren, verlegen jongen regelrecht van de Nel Roos balletacademie terecht bij Het Nationale Ballet."
Inderdaad is er veel op internet (o.a. Youtube en de mediatheek van het Theaterinstituut) te vinden aan oude en recente tv programma’s en films over of met Rudi van Dantzig en van zijn balletten of ‘the making of….”. De Nederlandse tv zenders laten gelukkig ook veel van dat materiaal zien en door het plaatsen van de ‘link’ kan iedereen, waar hij of zij ook verblijft er weer kennis van nemen. Ook dat leidt tot heel wat reacties en zo zegt bijvoorbeeld Myriame Schoenmaeckers: “Heb het ook net bekeken en mijn meest indringende gedachte was: wat was het toch een mooie, voorzichtige, indrukwekkende man.” En Loes van Veen zegt: “Vaarwel Rudi, in de hemel geen sociaal onrecht, geen pollution, maar dansen met engelen, zoals je altijd al deed...”
Ook na de bekendmaking dat er een herdenkingsdienst zal worden gehouden in de Mozes en Aaron kerk, blijven de herinneringen komen, vaak met foto’s van Rudi’s balletten, met nam ook vroegere werken zoals ’ Ombres’, ‘Disgenoten’,’ Jungle’ en ‘Nachteiland’ en een ballet dat Rudi voor de Nationale Ballet Academie maakte. Benjamin Feliksdal memoreert: “Remembrance! I met Rudi for the first time in the last half year of the Nederlands Ballet. he just came back from the Netherlands Dance Theater. My first role was in "Nacht Eiland" And that was not the last one. He was an inspirational factor and an dynamic force in my life.” Een repetitiefoto van ‘Ombres’ inspireert ook jongere generaties tot uitroepen van bewondering over de intensiteit van passie van de dansers, waarop Jeanny van Bergen reageert met: “….ja alles was passie met Rudi….”
Heel bijzonder was ook de onthulling die Martin Meng deed en die tot veel (ruim 40) diep gevoelde reacties bij collega’s van zeer verschillende generaties te weeg bracht. Martin verhaalt over de parallellen in zijn eigen leven met die van ‘de jongen’ in ‘Monument ‘en hoe dat hem ervan weerhield om als danser te profiteren en te genieten van het werken met een inspirerend choreograaf en stimulerend mens zoals Rudi. Ook dit stuk is apart in te zien, inclusief de reacties, zoals die van Eduard Greyling uit Zuid Afrika: “Everyone has such beautiful honest recollections of themselves through the life of Rudi... It is extraordinary how we all realise his influence on our lives and how he eventually influenced us in our way of thinking. I'm glad that he could share his talent with us.”
En toen was het zaterdag 28 januari, de herdenkingsbijeenkomst, waar ook veel afwezigen, graag bij hadden willen zijn. Corrice Rijkuiter verwoordt dat als volgt: “Wat zou ik er graag bij willen zijn, om hem en de nabestaanden mijn liefde en respect voor hem te kunnen laten zien, een belangrijk samenzijn in rouw geeft verlichting van verdriet, ik weet niet hoe ik deze dag moet doorkomen, mijn gedachten gaan naar Toer en Gertjan, en onze ballet "familie" die nu heel hecht bij elkaar is door één groot gemis; vanuit Italië een omhelzing aan allemaal” Gisela Reinhold reageert: “Hallo Corrie. Wordt een zware dag voor ons allemaal, aanwezig of niet aanwezig. Vooral voor de niet aanwezigen. Wij kunnen elkaar nog steunen. Sterkte meisje......” Martin Meng wenst: “… iedereen die morgen gaat wens ik een heel mooi, liefdevol en waardig afscheid!! En voor allen die zoals ik, te ver zitten of niet kunnen, ook een mooi, liefdevol en waardig herdenken!! En dat we allemaal zoveel moois en belangrijks wat Rudi gaf, met dankbaarheid en inspiratie bij ons dragen èn ook doorgeven!! Liefs aan allen!” Dhian Siang Lie sluit vanuit Mexico aan op Martin’s woorden: “Ik zet de wekker op 03.30 uur; op dat tijdstip hier begint in de Mozes en Aaronkerk in Amsterdam de herdenkingsdienst.”
Al snel in de middag van de 28ste konden de afwezigen op Facebook lezen hoe de herdenkings bijeenkomst was verlopen, kijkend naar de reportage (ook op internet dankzij de link die Nicolette Langestraat onmiddellijk had geplaatst) van AT5.
Esther Protzman verwoordde het zo: “28 januari 2012....Wat een onvergetelijk droevige dag....wat een ontroerende woorden ....wat een emotie.....wat een "familie"...........” Daniëlle Valk geeft de details: “Kan bijna geen woorden vinden om vandaag te omschrijven. Een aantal van jullie hebben het al zo mooi verwoord! Een dag vol emoties. Bedankt voor al de warmte en omhelzingen........ Het beeld van een verdrietige Toer blijft voor altijd in mijn geheugen gegrift. Evenals het laatste beeld van kist van Rudi die wegzakt in de grond............” en Nicolette Langestraat vult aan: “Het was een echt zware dag. Op ons netvlies staat de kist van Rudi gegrift maar vooral het intense verdriet van onze lieve Toer en die van Gert Jan. Het was een prachtige dienst in de kerk. Prachtige muziek en mooie speeches. Ted Brandsen heeft echt echt prachtig werk geleverd voor deze begrafenis. Mooi, integer, muzikaal, gevoelig en emotioneel. Dank je Ted! Het was prachtig!”
Vooral dat beeld van de kist en Toer, roept veel emoties op bij Dolf Smith: “Het ging me door merg en been; ik had zo met de man te doen! en Connie Burgemeestre: “Het beeld van de kist die naar beneden zakt is altijd weer een vreselijk droevig tafereel. Niemand hield het dan ook droog. Ook Toer niet, die de hele dag flink was…..” Leo van Emden voegt toe: “Het was een mooie, maar ook heel droeve dag. Zielsverwantschap en liefde is het mooiste dat er is, maar op een dag als gisteren ook zo intens verdrietig”
Verder worden ook de details van de muziek die ten gehore werd gebracht en die zoveel heftige emoties opriep, op de Facebook pagina gedeeld en heel graag zou iedereen de afscheidswoorden van Toer opnieuw willen horen.
Myriame Schoenmaeckers tenslotte sluit de zaterdag van de herdenkingsdienst als volgt af: “Wat een intense, bijzondere dag...zoveel schoonheid, verdriet, herkenning, warmte, poëzie; mijn hoofd is aan het duizelen. En dan kom ik uren later in het donker in het dorp aan. Daar wacht bij de bushalte mijn dochter met ons drachtige hondje me op. Zonder te vragen weet ze dat ik juist dát nodig had! Thuis is het huis schoon en opgeruimd, ze heeft alle honden verzorgd, de ezels op stal gezet...Het is goed zo.”
Terug naar 50 jaar Het Nationale Ballet