Column Tussen de bedrijven door:7

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Tussen de bedrijven door is een maandelijkse column door Jan Barend van Barneveld, medewerker van Theater Instituut Nederland (TIN) en redactielid van de Theaterencyclopedie, geschreven in 2012. Hierin schrijft hij vanuit de actualiteit over theater, geïllustreerd met voorbeelden uit de theatercollectie van het TIN.

Column augustus 2012: Evangeliseren op de Cultuurpride

Afgelopen zaterdag liep ik door de ietwat warm uitgevallen binnenstad van Nijmegen. Ik viel midden in een lynchpartij. Tenminste, dat dacht ik. Bij nadere bestudering bleek het winkelend publiek en masse een setje enthousiaste uitdeelmeisjes te bestormen. De frisse studentes bleken promotie te maken voor een nieuw smaakje ice-tea. Iets met perzik – nee, sorry: peach – en één of ander gezond kruid. Ze deelden flesjes uit. De flesjes waren gratis en daarom heel populair. Terwijl ik met mijn ellenbogen andere mensen in hun gezicht stompte om ook zo een, naar later bleek naar niks smakend, drankje te bemachtigen, moest ik aan de Uitmarkt denken.

Elk laatste weekend van augustus stromen hele hordes Nederlanders naar Amsterdam. Daar wordt promotie gemaakt voor het culturele aanbod dat het komend seizoen in de schouwburg te zien is. Soms komen er wel een half miljoen mensen op af. En dan reken ik de piepeltjes nog niet eens mee die zich thuis voor de buis laven aan allerlei culturele Uitmarktprogramma’s. Zo zijn er dit jaar op het openingsfeestje o.a. dansgezelschap Emio Greco PC en Circus Herman Renz te bezichtigen. En op zaterdag speelt het dansorkest Holland Symfonia songfestivalliedjes die gezongen worden door beroemdheden als Jeroen Willems en Loes Luca. In totaal laten zo’n 2000 artiesten een voorproefje zien van wat zij de komende tijd zoal aan moois gaan brengen. En al die optredens zijn gratis.

Meer dan in de vorige edities zou de Uitmarkt dit jaar een soort Gaypride kunnen zijn. Tijdens de befaamde botenparade toont zich de holebi-gemeenschap én Patricia Paay zich in alle facetten aan een paar honderdduizend enthousiaste toeschouwers in een outfit die er toch nog lag van de Toppers-concerten. Tussen alle commercie door wordt op de Gaypride promotie gemaakt voor tolerantie en acceptatie van de homofiele medemens. Het woord pride zegt het al: trots zijn op wie en wat je bent. En voor de toeschouwers is het allemaal gratis en voor niks.

Ook de Uitmarkt zou dit jaar een manifestatie van trots moeten zijn. Trots op wat theatermakers allemaal bedacht hebben. Laten zien wie je bent en wat je kunt. Laten zien dat het beeld dat dankzij politici en hun slippendragende media is ontstaan niet helemaal juist is, om het maar eens eufemistisch te zeggen. Dat theatermakers geen autistische subsidieslurpers met dedain voor hun publiek zijn. Dat politici en media moedwillig liegen, om het iets minder eufemistisch te zeggen.

Teorema 100835.jpg Romeo & Julia 161362.jpg

Een klein jaar geleden deed NRC Handelsblad een – naar eigen zeggen representatief en wie ben ik om daaraan te twijfelen – onderzoek waaruit bleek dat 40% van de steekproef vierkant achter het bezuinigingsbeleid van dit – inmiddels in coma verkerende – kabinet staat. Dat is bijna de helft. Nog geen 10% van de ondervraagden zou de cultuursector willen ontzien bij de bezuinigingen. Kortom, alle publieksmanifestaties bij de Uitmarkt en soorgelijke lokale initiatieven ten spijt, de cultuurbezuinigingen zijn voor heel veel mensen best okay.

De gevolgen van wat 40% van de Nederlandse bevolking wil, worden inmiddels steeds zichtbaarder. In het afgelopen seizoen waren de eerste tekenen daarvan al te merken. In vergelijking met het seizoen 2010/2011 is het aantal verschillende voorstellingen die in Nederland te zien zijn geweest gedaald met bijna 7% - dat zijn zo’n 200 producties. Het aantal premières nam af met bijna 10%. En dan moet de culturele meltdown nog beginnen


Café Lehmitz 96531.jpg Thaibox verdriet-Het laatste gevecht werktitel 361824.jpg

Vrijwel alle theater- en dansgezelschappen gaan vanaf 2013 de bezuinigingen sterk voelen. Minder geld, geen geld, misschien nog wel een beetje geld – overal wordt de onzekerheid en de gevolgen van de cultuurslachting steeds zichtbaarder. Zo op het oog is er bij een groot gezelschap als Toneelgroep Amsterdam nog niet zo gek veel aan de hand. Er worden dit seizoen vrijwel evenveel verschillende producties gespeeld als in 2011/2012. Maar het vorig seizoen speelde de groep 8 premières, nu zijn het er 5, terwijl het aantal reprises fors stijgt. Het Nationale Toneel lijkt het aantal voorstellingen te halveren, terwijl de premières zakken van 13 naar 5. Het is een beeld wat je bij veel theatergroepen tegenkomt.

Jeugdgezelschap De Toneelmakerij halveert het aantal premières en geeft op hun website geen plannen voor na april 2013. Scapino Ballet Rotterdam kwam vorig jaar met het zeer succesvolle Pearl. Dit seizoen borduren ze hierop voort met Romeo Julia – maar dat is een remake van een oude voorstelling uit 1995. Publiekslieveling Theatergroep Carver krijgt in het geheel geen subsidie meer. Hun Café Lehmitz uit 1991 keert dit seizoen terug als reprise, maar lijkt nu het slotakkoord te worden. Wie artistiek leider Beppie Melissen nog aan het werk wil zien, lijkt aangewezen te zijn op RTL4 en SBS6, waar ze de komende tijd in televisieprogramma’s als Golden Girls en Villa Morero schittert. Dance Works Rotterdam: geen verwachte voorstellingen, M-Lab: geen plannen na november. Het zijn maar een paar voorbeelden, maar overal is de tendens hetzelfde. Minder producties, meer reprises, plannen in de ijskast of in het geheel gecanceld.

Mortal Coil 110735.jpg Into The Woods 142096.jpg

Bijna een half miljoen mensen bezoekt de Uitmarkt. Ook andere plaatselijke festiviteiten rond de opening van het culturele seizoen zijn publiekstrekkers. Veel mensen komen op deze feestjes af omdat het gratis is, niet omdat ze perse veel met cultuur hebben. Daarom is het een uitgelezen moment om te laten zien wie theatermakers zijn en waar ze voor staan. En wat de gevolgen zijn van de cultuurbezuinigingen voor het publiek, voor mij. Een beter podium om te preken voor uw en mijn parochie is er niet. Het belang van evangeliseren is in jaren niet zo groot geweest als nu. Ondanks de economische crisis zijn er genoeg mensen die zich een keer laten willen bekeren tot theaterbezoek. Dus... theatermensjes - maak daar gebruik van en uw zalen stromen vol.

Fotocredits

Terug naar Column tussen de bedrijven door