Toer van Schayk: Repertoire
Eenlevenlangtheater Toer van Schayk:
- Homepage Eenlevenlangtheater Toer van Schayk
- Biografie
- Repertoire
- Audio
- Video
- Volgens Toer van Schayk
- Volgens anderen
- Colofon
Repertoire
Gedurende 35 jaar was Toer van Schayk aan Het Nationale Ballet verbonden. Sinds 1955 eerst als danser, waarbij hij opviel door zijn expressieve en indringende vertolkingen van balletten als Monument voor een gestorven jongen, De touwen van de tijd en Romeo en Julia. "Toer had een natuurljke, soepele manier van bewegen en een groot gevoel voor plasticiteit. Ook al had hij niet de bouw om een echt klassiek danser te worden - geen scherp reagerende voeen en een wat trage motoriek - hij had wél de gave om via zijn bewegingen een eigen sfeer te creëren. Hij deed me denken aan een houtskooltekening: donker, en met contouren die wat uitgeveegd leken waardoor er veel aan de fantasie werd overgelaten." (Rudi van Dantzig in: Toer van Schayk - Drie dimensies in dans (Zutphen 1998)
In 1956 vroeg Van Dantzig hem de ontwerpen voor zijn nieuwe ballet, Tij en ontij, te maken. "Het ontwerp was een totale verrassing voor me en overrompelde me, Toers visie zou een enorme ondersteuning zijn bij de uitwerking van het gegeven dat me voor ogen stond." (Rudi van Dantzig in: Toer van Schayk - Drie dimensies in dans (Zutphen 1998). Van Schayk zou zich ontwikkelen tot één van de opmerkelijkste Nederlandse decor- en kostuumontwerpers. Hij maakte ontwerpen voor zijn eigen balletten en die van Rudi van Dantzig, maar ook voor bijvoorbeeld Frederick Ashtons Cinderella bij het Engelse Royal Ballet. Sinds zijn pensionering in 2001 is Van Schayk nog altijd actief betrokken bij Het Nationale Ballet. Zo ontwierp hij in 2009 de decors en kostuums voor de nieuwe Giselle-productie van het gezelschap. Tot zijn vrije werk als beeldend kunstenaar behoren tal van beeldhouwwerken en schilderijen.
In 1971 had Van Schayk, opnieuw op aandringen van Van Dantzig, zijn eerste choreografie gemaakt: Onvoltooid verleden tijd. Vijf jaar later werd hij door Het Nationale Ballet benoemd tot huischoreograaf. Hij creëerde in die functie meer dan dertig werken, waaronder de avondvullende producties Landschap en, in samenwerking met Wayne Eagling Notenkraker en Muizenkoning.
Daarnaast studeerde Van Schayk al in 1961 cum-laude af als beeldhouwer aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Gedurende zijn carrière heeft hij ook altijd, naast zijn werk als decor- en kostuumontwerper, choreograaf en danser, gewerkt als beeldhouwer, schilder, tekenaar en ook nog als bouwer van muziekinstrumenten. Zelf maakt hij het liefst zo min mogelijk onderscheid tussen de verschillende disciplines, zijn ideaal is om alles wat hij creëert te laten passen binnen een harmonisch gegroeid geheel van choreografie, muziek en beeldende kunst.
Om Van Schayk's omvangrijke oeuvre inzichtelijk te maken, moet zijn repertoire wel in de verschillende vakgebieden worden opgesplitst. U vindt daarom een overzicht van al die gebieden van de (dans)kunst waarop Toer van Schayk zich heeft uitgedrukt en dat nog altijd doet, ingedeeld in hoofdstukken.
Dans
In februari 1955 engageerde Sonia Gaskell de lange, donkere, ietwat onzekere Toer van Schayk als adspirant bij haar, een half jaar daarvoor opgerichtte gezelschap, het Nederlands Ballet. Het begin van een lange carrière binnen de dans, die echter veel meeromvattend dan een loopbaan als danser alleen zou zijn.
Hier een overzicht van de voorstellingen waarin hij "alleen" gedanst heeft.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Dans
Dans, decor en kostuums
Tot 1976 combineerde Van Schayk zijn ontwerpwerk ook nog regelmatig met een optreden als danser in dezelfde voorstelling. Hieronder vindt u een overzicht van de voorstellingen waarin Van Schayk te zien is als danser, maar waarin hij ook voor het decor en/of kostuumontwerp verantwoordelijk was.
Lees meer: Dans, decor en kostuums
Kostuum- en decorontwerpen
Hier vindt u een overzicht van alle voorstellingen waarvoor Toer van Schayk de kostuums en decors ontwierp, zonder zelf ook nog als danser en/of choreograaf bij betrokken te zijn. De meeste van zijn ontwerpen maakte hij voor balletten van Rudi van Dantzig.
Hier vindt u een overzicht van die voorstellingen, en een aantal maquettes die hij maakte van de decors.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Kostuum- en decorontwerpen
Choreografie
Soms tekende multitalent Toer van Schayk alléén voor de choreografie en werden de decors en kostuums door iemand anders ontworpen.
Een representatief overzicht van deze groep balletten, waarvoor Toer van Schayk alléén voor de choreografie verantwoordelijk was, vindt u hier.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Choreografie
Choreografie, decor en kostuums
Met ingang van 1971, toen Toer van Schayk zijn eerste choreografie schreef en ook zelf tekende voor het ontwerp van de kostuums en de decors voor de voorstelling Onvoltooid verleden tijd, werd de combinatie van choreografie en ontwerp voor hem een veelvoorkomende. Hier vindt u een overzicht van de voorstellingen waarvoor hij zowel de choreografie maakte, als de kostuums en het decor ontwierp.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Choreografie, decor en kostuums
Choreografie, decor, kostuums en dans
Enkele malen tekende Toer van Schayk niet alleen voor de choreografie en het de decors en kostuums van een ballet, maar danste hij daarbij ook één van de rollen. Het is heel bijzonder dat al deze kwaliteiten in één persoon verenigd zijn. Hier vindt u deze voorstellingen op een rijtje.
Met afbeeldingen van ontwerpen door Toer van Schayk, en foto's van de voorstelling De Droom, uit 1971.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Choreografie, decor, kostuums en dans
Buitenlandse voorstellingen
Toer van Schayks talenten als choreograaf en decor- en kostuumontwerper blijven ook in het buitenland niet onopgemerkt. Hier vindt u een overzicht van de balletten die hij voor buitenlandse gezelschappen maakte, waarvoor hij de decors en/of kostuums ontwierp en bestaande choreografieën van zijn hand die in het buitenland opnieuw werden uitgevoerd.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Buitenlandse voorstellingen
Beeldende kunst
Het ideaal van Toer van Schayks is om alles wat hij creëert te laten passen binnen een harmonisch gegroeid geheel van choreografie, muziek en beeldende kunst. Al zijn activiteiten zijn eigenlijk componenten van dat ene, geïntegreerde geheel.
Enkele voorbeelden van beeldende kunst van Toer van Schayk, zie: Toer van Schayk: Repertoire - Beeldende kunst
Divers
Eén ballet lijkt onder geen van de andere noemers binnen het repertoire van Toer van Schayk te passen: voor In het voetspoor van de dans tekende Van Schayk voor de samenstelling van de voorstelling en gaf hij een lezing.
Lees meer: Toer van Schayk: Repertoire - Divers