Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png
NaamJustus van Oel
Geboortedatum1960
Geboorteplaats Amsterdam
BeroepCabaretier, Schrijver
TrefwoordenCabaret, Scenarios
 Website
Externe databases:
IMDb
VIAF

Justus van Oel (1960) is een Nederlands cabaretier en columnist. Hij werkte aanvankelijk in 1982 als copywriter in de reclame, toe zijn schoolvriend Erik van Muiswinkel hem benaderde om een cabaretprogramma te maken. Op die manier hoopte hij iets te kunnen doen met de vele (lied)teksten die zich bij hem thuis aan het opstapelen waren. Voor de muzikale begeleiding vroegen ze Eric Eygenraam en onder de naam Zak en As wint dit trio in 1985 het Leids Cabaret Festival. In de volgende jaren maken ze onder deze naam nog vijf programma's die allemaal zwaar leunenop de teksten van Van Oel. Hun voorstellingen worden geprezen om hun rauwheid en origineel sarcasme, maar vooral om het grote engagement dat eruit spreekt. Dit engagement zal een belangrijk kenmerk blijven van de teksten van Van Oel. Begin jaren negentig, als Zak en As is opgeheven, verschuift het werkveld van Justus van Oel geleidelijk van cabaret, via jeugdtheater naar (muziek)theater. In de periode van '92 tot en '95 schrijft hij drie stukken voor de kleine zaal. 'De Pijnbank', 'Lunapark' en 'Tussendorst', waarin hij zelf ook meespeelt. Deze producties vertonen nog sterke cabaretinvloeden. Aan het eind van de jaren negentig wordt hij een paar jaar achtereen gevraagd een tekst te schrijven voor Jeugdtheatergezelschap Theater Artemis. Daarna dienen zich zeer uiteenlopende opdrachtgevers aan - onder andere Theatergroep Flint, Het Veem Theater, De Nieuw Amsterdam, Het Theater van het Oosten en het Ro Theater.

Op eigen initiatief maakt hij samen met vormgever Jan Boiten, waar hij in de jaren negentig al vaker mee samenwerkte ook nog twee jeugdproducties die onder meer op het Reizend Festival De Parade te zien zijn.

In de jaren negentig begint hij ook scenario's voor film en televisie te schrijven onder meer voor 'Ook Dat Nog' en 'Twaalf Steden', 'Dertien Ongelukken'. Een hoogtepunt in zijn televisiecarrière is de 13-delige serie 'Najib en Julia', een versie van Shakespeare's bekende liefdestragedie in het eigentijdse, multiculturele Nederland. Deze serie wordt geregisseerd door Theo van Gogh.

Het karakter van deze tv-producties - op en top Nederlandse televisie met een maatschappelijk en onmiskenbaar moraliserend karakter - vormen een goed aanknopingspunt voor de stijl en inhoud van Van Oel's werk. Uit al zijn teksten spreekt namelijk een fascinatie voor de eigentijdse morele dilemma's van de Nederlandse samenleving en een diep wantrouwen tegenover ongelijke machtsrelaties. Met name dit laatste keert vaak terug. In het jeugdtheaterstuk 'Mooi Gif' (in 1999 geschreven voor Artemis) laat hij zien hoe mensen met verstand van geld al gauw macht over anderen krijgen, en andersom, dat mensen die er weinig kaas van hebben gegeten, al gauw de onderliggende partij worden. In de tekst 'Sorry dat ik besta' (1995, voor Harry Kies Theaterproducties), degradeert de hoofdpersoon door een absurde, Kafkaeske opeenvolging van confrontaties met verschillende instanties, van een gesettelde dertiger met vriendin, tot een dakloze zwerver.

Kenmerkend voor zijn werk is ook dat zijn hoofdpersonages vaak in situaties terechtkomen, die in alle redelijkheid op te lossen zouden zijn, door ze eenvoudigweg de rug toe te keren en weg te lopen. De desinteresse en onwil van anderen om zich in hun situatie te verplaatsen, laat staan te helpen, is walgelijk groot. Maar om de één of andere reden draaien die hoofdpersonages zich niet om. Gelukkig maar. Want hoewel van Oel omwille van het effect het probleem iets uitvergroot, bestaat er geen twijfel over dat hij commentaar geeft op onze dagelijkse omgangspraktijk. En zou men er daadwerkelijk aan beginnen om weg te lopen in zulke situaties, dan zou onze samenleving snel als los zand uit elkaar vallen. Hoewel het aan de oppervlakte pretentieloos en droogkomisch geschreven is, laat het werk van Van Oel in de onderlaag zien hoe broos de cohesie van het moderne Nederland is.


Justus van Oel heeft bijgedragen aan 46 productie(s).

Justus van Oel heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Justus van Oel heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Erik en Justus vertellen een film
Co-producent
Erik van Muiswinkel 2016/2017 15 oktober 2016 Maarten Wansink
Koppen dicht! Bewerking Stichting Comedia 1996/1997 3 mei 1997 Bruun Kuijt
Rinoceros Bewerking De Nieuw Amsterdam 2006/2007 27 februari 2007 Aram Adriaanse
Verreck en Pleijsier in concert Regie Verreck en Pleijsier 1991/1992 7 december 1990 Justus van Oel, Willem van de Sande Bakhuyzen
Nieuw jaar Regie Verreck en Pleijsier 1992/1993 16 december 1992 Maarten Wansink, Justus van Oel
Lunapark, de man die bezoek van zichzelf kreeg Regie Stichting Lunapark 1993/1994 5 november 1993 Justus van Oel
Lunapark, de man die bezoek van zichzelf kreeg Regie Stichting Lunapark 5 november 1993 Justus van Oel
Andermans eiland Regie Diederik van Vleuten & Arie van der Wulp 1993/1994 4 april 1994 Maarten Wansink, Justus van Oel
Veiling Regie Theatergroep De Gebroeders Flint 1996/1997 23 juli 1997 Justus van Oel
Het hoofdprogramma Regie Justus van Oel 2002/2003 18 juli 2003 Justus van Oel
Gesualdo's stemmen Regie Justus van Oel 2004/2005 20 december 2004 Justus van Oel
Put Your Money Where Your Mouth Is Regie Raoul Bakker 2006/2007 16 november 2007 Justus van Oel, Wimie Wilhelm
Koppen dicht! Vertaling Stichting Comedia 1996/1997 3 mei 1997 Bruun Kuijt
Hij is Justus, wij zijn Erik! Auteur (schrijver libretto, scenario) Zak en As 1985/1986 5 februari 1986 Ineke ter Heege
Het nut van de neushoorn Auteur (schrijver libretto, scenario) Zak en As 1987/1988 4 december 1987 Fred Florusse
Pappenheim Auteur (schrijver libretto, scenario) Pappenheim 1988/1989 11 februari 1989 Paul Vermeulen Windsant
De nationaal kampioen Auteur (schrijver libretto, scenario) Zak en As 1988/1989 16 maart 1989 Fred Florusse
Zak en As ontkent alles Auteur (schrijver libretto, scenario) Zak en As 1990/1991 30 november 1990 Maarten Wansink
De pijnbank Auteur (schrijver libretto, scenario) Maarten Wansink & Justus van Oel 1992/1993 23 februari 1993 Theo van Gogh
Lunapark, de man die bezoek van zichzelf kreeg Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Lunapark 1993/1994 5 november 1993 Justus van Oel
Lunapark, de man die bezoek van zichzelf kreeg Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Lunapark 5 november 1993 Justus van Oel
Tussendorst Auteur (schrijver libretto, scenario) Maarten van Wansink & Justus van Oel 1994/1995 4 april 1995 Willem van de Sande Bakhuyzen
De mensenvriend Auteur (schrijver libretto, scenario) Erik van Muiswinkel 1995/1996 14 november 1995 Genio de Groot
Sorry dat ik besta Auteur (schrijver libretto, scenario) Harry Kies Theaterprodukties 1995/1996 14 december 1995 Bram Vermeulen
Adèle's comeback nr. 1 Auteur (schrijver libretto, scenario) Adèle Bloemendaal 1997/1998 24 oktober 1997 Dick Hauser
Vader en zoon Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater van het Oosten 1997/1998 28 februari 1998 Matthijs Rümke
Turandot Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Jeugdtheater Hofplein 1997/1998 14 maart 1998 Carla van Driel
Halfzus deel 1 en deel 2 Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Artemis 1998/1999 12 november 1998 Matthijs Rümke
Vader en zoon Auteur (schrijver libretto, scenario) Bos Theaterproducties 1999/2000 18 september 1999
Het menselijk bestaan Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep De Gebroeders Flint 1999/2000 20 november 1999 Aike Dirkzwager
Flashback Auteur (schrijver libretto, scenario) Veem House for Performance 1999/2000 13 januari 2000 Jan Boiten
Mooi gif Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Artemis 1999/2000 25 februari 2000 Matthijs Rümke
Mijn eerste Zweedse kast Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Artemis 2001/2002 4 augustus 2001 Matthijs Rümke
Tijd zat! Auteur (schrijver libretto, scenario) Rob Kamphues & Coen Jutte 2000/2001 12 januari 2002 Margôt Ros, Wimie Wilhelm, Titus Tiel Groenestege, Peer van den Berg
Zorro Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep De Gebroeders Flint 2002/2003 18 april 2003 Marja Kok
Gesualdo's stemmen Auteur (schrijver libretto, scenario) Justus van Oel 2004/2005 20 december 2004 Justus van Oel
Vuur Auteur (schrijver libretto, scenario) De Nieuw Amsterdam 2005/2006 4 februari 2006 Karim Traïdia
Oebele! Auteur (schrijver libretto, scenario) Stok & Co Producties 2006/2007 5 november 2006 Margôt Ros
Topterrorist Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater De Tocht 2006/2007 7 december 2006 Ali Kouchiry
De arabier van Amsterdam Auteur (schrijver libretto, scenario) De Nieuw Amsterdam 2007/2008 18 oktober 2007 Aram Adriaanse
De gamba maniak Auteur (schrijver libretto, scenario) Voix Humaines 2007/2008 6 april 2008 Dirk Blom, Philip Curtis
Wow, It's Nuchterman! Auteur (schrijver libretto, scenario) Coen Jutte 1 oktober 2008 Stijn Duivelsarm
Wow, It's Nuchterman! Auteur (schrijver libretto, scenario) Coen Jutte 2008/2009 1 oktober 2008 Stijn Duivelsarm
Het Eerste Nationale GoedeDoelenFamilieKerstGala Auteur (schrijver libretto, scenario) Leidse Schouwburg 2008/2009 24 december 2008 Caspar Nieuwenhuis
Erik en Justus vertellen een film Auteur (schrijver libretto, scenario) Erik van Muiswinkel 2016/2017 15 oktober 2016 Maarten Wansink
Moojen ligjes in de lugt! Auteur (schrijver libretto, scenario) Erik van Muiswinkel 2022/2023 4 februari 2023
Hij is Justus, wij zijn Erik! Uitvoerende Zak en As 1985/1986 5 februari 1986 Ineke ter Heege
Het nut van de neushoorn Uitvoerende Zak en As 1987/1988 4 december 1987 Fred Florusse
De nationaal kampioen Uitvoerende Zak en As 1988/1989 16 maart 1989 Fred Florusse
Zak en As ontkent alles Uitvoerende Zak en As 1990/1991 30 november 1990 Maarten Wansink
De pijnbank Uitvoerende Maarten Wansink & Justus van Oel 1992/1993 23 februari 1993 Theo van Gogh
Lunapark, de man die bezoek van zichzelf kreeg Uitvoerende Stichting Lunapark 1993/1994 5 november 1993 Justus van Oel
Lunapark, de man die bezoek van zichzelf kreeg Uitvoerende Stichting Lunapark 5 november 1993 Justus van Oel
Tussendorst Uitvoerende Maarten van Wansink & Justus van Oel 1994/1995 4 april 1995 Willem van de Sande Bakhuyzen
Een mooie avond om de cavia te worgen - Hommage Jan Boerstoel Uitvoerende Amsterdams Kleinkunst Festival 1998/1999 28 maart 1999
Wachten op Godot Uitvoerende Noord Nederlands Toneel 1999/2000 25 januari 2000 Koos Terpstra
Motie 2205 Uitvoerende Noord Nederlands Toneel 2004/2005 22 mei 2005 Jos Thie
Surprise! Uitvoerende Slapelozen 2009/2010 4 september 2009 Victor Mentink
Erik en Justus vertellen een film Uitvoerende Erik van Muiswinkel 2016/2017 15 oktober 2016 Maarten Wansink
Flashback Dramaturgie Veem House for Performance 1999/2000 13 januari 2000 Jan Boiten
Gesualdo's stemmen Dramaturgie Justus van Oel 2004/2005 20 december 2004 Justus van Oel
Ik, Driss - de musical Liedteksten St. 't Beemstervarken 2012/2013 23 september 2012 Bart Oomen
Hij is Justus, wij zijn Erik! Muziek Zak en As 1985/1986 5 februari 1986 Ineke ter Heege
Het nut van de neushoorn Muziek Zak en As 1987/1988 4 december 1987 Fred Florusse
Hij is Justus, wij zijn Erik! Muzikale uitvoering Zak en As 1985/1986 5 februari 1986 Ineke ter Heege
Het nut van de neushoorn Muzikale uitvoering Zak en As 1987/1988 4 december 1987 Fred Florusse
Het hoofdprogramma Producent Justus van Oel 2002/2003 18 juli 2003 Justus van Oel
Gesualdo's stemmen Producent Justus van Oel 2004/2005 20 december 2004 Justus van Oel

Externe Links

Bronnen