Feike Boschma: Repertoire - 1945-1956

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg

Feike Boschma. Fotograaf onbekend. Collectie: Feike Boschma.

Eenlevenlangtheater Feike Boschma:

Feike Boschma. Het begin van een carrière. 1945-1956

Hoewel er in de jaren twintig van de vorige eeuw belangstelling ontstond voor marionetten- en schimmenspel als kunstvorm, zou het poppenspel nog lang een marginale positie innemen in het Nederlandse theaterlandschap. Feike Boschma moest zich de kunst dan ook zelf eigen maken, ondergedoken tijdens de Tweede Wereldoorlog, voor een spiegel in de Friese boerderij waar hij geboren was. Uit verveling maakte hij van lapjes stof uit de doos van zijn kunstzinnige moeder de ooievaar en de vos uit de fabels van Jean de La Fontaine. "Ik stond ermee voor een spiegel en ontdekte dat het veel leuker was dan ik had gedacht. Die popjes schenen te leven. Verbijsterend. Ik dacht: hoe kan dat nou, ik heb het toch gemaakt." (Geciteerd uit: Brabants Dagblad 20 november 1990)

Toen hij na de oorlog contact zocht met collega’s in de Randstad, merkte hij tot zijn eigen verbazing dat hij als een vernieuwer werd gezien. Hij gebruikte namelijk geen tekst en speelde niet met traditionele handpoppen of marionetten. Eigenlijk bestonden zijn poppen voornamelijk uit lucht: transparante en lichte lappen textiel, die hij met wat houtjes en draadjes zo liet bewegen dat ze de illusie van een volledig personage opriepen. "De illusie moet uit de beweging komen", hield hij zijn collega’s dan ook steevast voor.

Aanvankelijk bestonden Feike Boschma’s optredens uit korte, losse nummers, die hij ook in de cabaretprogramma’s van Wim Sonneveld en Wim Kan liet zien. Ook werkte hij onder anderen samen met de komische danseres Cilli Wang.

Overzicht repertoire Feike Boschma 1945-1956

Een overzicht van zijn repertoire tot 1956 vanaf Feike Boschma's debuut als professioneel poppenspeler kort na de bevrijding in Friese café's en verenigingsgebouwen:

  • 1945: De ooievaar en de vos (naar La Fontaine). Locatie: Huis van de Goede Tempelieren in Sneek. Kort na de bevrijding debuteerde Feike Boschma als professioneel poppenspeler in dit verenigingshuis in Sneek. De ooievaar en de vos had hij regelmatig op de zolder van zijn ouderlijk huis gespeeld. Het spelen met dieren lag hem goed, omdat hij de bewegingen van dieren goed had bestudeerd op de boerderij van zijn vader, die daar zelf ook een goed oog voor had. "Ik was een dromer, een beschouwende jongen. Ik vond het mooi om naar de dieren te kijken, maar had bijvoorbeeld geen enkele aandrang om op een paard te klimmen. Rondscharrelen op het erf, in de schuur, waar het zo geheimzinnig was en stil, dat deed ik graag". (Geciteerd uit: De Telegraaf, 17 november 1990) Boschma vulde het programma aan met Intocht der Canadezen en De kleine witte danseres. Hij zou de voorstelling enkele maanden regelmatig in café's en verenigingsgebouwen in Sneek en omgeving spelen.
  • 1946: Het windmolengevecht van Don Quichote. Gezelschap: Cabaret Rob van der Bas. De voorstelling was gemaakt als vrije interpretatie naar Don Quichote van M. de Cervantes. In dezelfde periode maakt Feike Boschma met Rob van der Bas ook een kindervoorstelling.
  • 2 januari 1947: Vanavond om 8 uur, Cabaret Wim Sonneveld. Met o.a.: Wim Sonneveld, Conny Stuart, Feike Boschma, Cissy van Bennekom, Hent van der Horst, Péronne Hosang, Sophie Stein, Lawrence Taylor en Wim de Vries (muziek)
  • 1947: De kleine zeemeermin, Theater der Vereenigde Poppenspelers. Feike Boschma verhuisde halverwege 1947 naar Den Haag. Samen met Guido van Deth (tekst) en Frank Kooman (muziek) maakt hij de kindervoorstelling De kleine zeemeermin naar het sprookje van Hans Christian Andersen.
  • 1948: Nederlandse sprookjes. Gezelschap: Theater der Vereenigde Poppenspelers. Samen met Guido van Deth (tekst) en Frank Kooman (muziek) maakt Feike Boschma in Den Haag enkele poppenspelen van bestaande sprookjes. De eerste bewerkingen zijn: De wunk (naar: The prince's birthday present van Anthony Armstrong) en Het aanzoek (naar: Godfried Bomans)
  • 1 augustus 1948: Eind goed, al goed, met Cilli Wang, en met o.a. Indra Kamadjojo, Rob van der Bas en Ton van Duinhoven. Première in het Kurhaus in Scheveningen. De parodistische danseres Cilli Wang had Feike Boschma verteld over een nummer voor haar nieuwe show waarin zij als tulp zou optreden. Ze vroeg Boschma de hommel te maken die ze op een blad van de tulp wilde laten dansen. Boschma ging vervolgens met haar op tournee om de marionet te bespelen.
  • mei 1956: Voetje van de Vloer, Amstel Toneel. Auteur: Mies Bouhuys; Muziek : Walter Kous; Marionettenspel: Feike Boschma en Ankie Last. Met o.a.: Walter Kous als de schrijver, Dave Parker als de timmerman, Jules Croiset als de postbode, Cecilia Lichtveld als Rosita, Hedda van der Linde als mevrouw B.B. Dommekracht, Mimi Kok als de prinses/mevrouw Van Boven, Netty Davids als het meisje en Henk Abbing als de muzikant/de clown. Muzikaal blijspel van Mies Bouhuys en Walter Kous over een schrijver die van de koning de opdracht krijgt een verhaal te schrijven voor de prinses. De musical werd uitgebracht in het kader van de Amsterdamse kunstmaand (mei 1956). De KRO maakte televisieopnames en zond het programma uit in februari 1957.
  • 1955: Chinese sprookjes van de Stichting Feike Boschma; Auteur: Feike Boschma; Gezelschap: Stichting Feike Boschma. Het zien van de Peking Opera in Nederland maakt enorme indruk op Feike Boschma en inspireert hem tot het maken van het programma Chinese sprookjes, met de nummers: De witte slang, Storm in hemelrijk, De Chinese muur, Boerenopstand.
  • 21 januari 1955: Prince Poucet; Auteur: naar Jac van Hattum en Henri Michaux; Gezelschap: Feike Boschma met zijn Théatre Prince Poucet. Regie: Feike Boschma. Met o.a.: Frank Kooman en Ans Wierda (begeleiding). De voorstelling bestaat onder ander uit de nummers: Naamloos leed, Het Oorijzer, Vroeger was ik erg nerveus.

Foto's

Foto uit de voorstelling Eind goed, al goed; Cilli Wang in het nummer Souvenir d'Hollande. Foto: Kurt Kahle. Collectie: Feike Boschma Portret van Cilli Wang 361595.jpg

Cilli Wang als tulp in de voorstelling Eind goed, al goed; de hommel wordt door Feike tot leven gebracht. Foto: Kurt Kahle. Collectie Feike Boschma; Cilli Wang. Foto: Frits Lemaire. Collectie TIN.

Recensie 'Eind goed, al goed', Haagsche Courant, 19 mei 1949. Collectie: Feike Boschma. Recensie 'Eind goed, al goed', Haagsche Courant, 19 mei 1949. Collectie: Feike Boschma. Advertentie in Het Parool voor de voorstelling Voetje van de vloer. Collectie: Feike Boschma

Recensies van Eind goed, al goed, in de Haagsche Courant en Het Vaderland, 19 mei 1949. Advertentie in Het Parool voor Voetje van de vloer. Collectie Feike Boschma. N.B. Klik op de afbeelding om de tekst te lezen.