Stefan Zweig
Stefan Zweig 1901
| Naam | Stefan Zweig |
|---|---|
| Geboortedatum | 28 november 1881 |
| Geboorteplaats | Wenen |
| Overlijdensdatum | 23 februari 1942 |
| Overlijdensplaats | Petrópolis, Rio de Janeiro |
| Beroep | Auteur |
| Discipline | Toneel |
| Website | |
| Externe databases: | |
| DBNL | |
| IMDb | |
| VIAF |
Biografie
Stefan Zweig (1881-1942) was een Oostenrijkse schrijver. Hij werd in een welgestelde joodse familie geboren. De familie was niet religieus en Stefan Zweig noemde zich later een "jood door toeval". Al tijdens zijn studie gaf hij gedichten uit die de invloed van Rainer Maria Rilke en Hugo von Hofmannsthal laten zien. In 1904 verscheen zijn eerste novelle, een genre waarmee hij zijn grootste roem zou krijgen.
Stefan Zweig meldde zich bij het begin van de Eerste Wereldoorlog vrijwillig bij de oorlogspers. Het verloop van de oorlog maakte hem echter steeds meer een oorlogstegenstander, wat nog eens versterkt werd door de invloed van zijn vriend, de Franse pacifist Romain Rolland. In 1917 werd Zweig van zijn dienst bij de oorlogspers vrijgesteld, en later helemaal ontslagen. Hij verhuisde naar Zürich, in het neutrale Zwitserland, werkte er als correspondent voor de Weense Neue Freie Presse en publiceerde ook in de Hongaarse Duitstalige krant Prester Lloyd. Deze bezigheden gebruikte hij om o.a. zijn partijloze mening te uiten.
Na het einde van de Eerste Wereldoorlog keerde Zweig terug naar Oostenrijk en woonde in Salzburg. In 1920 trouwde hij met Friderike von Winternitz. Als geëngageerde intellectueel trad Zweig tegen het nationalisme en revanchisme op en bracht hij zijn idee van een geestelijk verenigd Europa naar voren. Hij schreef veel in zijn Salzburger tijd: verhalen, drama's, novellen en historische romans. In de jaren twintig gold Zweig als een van de meest succesvolle Duitstalige schrijvers, op een zeker moment in elk geval de best verkopende. De historische momentopname Sternstunden der Menschheit uit 1927 haalde bij verschijning recordoplagen en geldt nog steeds als zijn meest succesvolle boek.
Nadat de Nationaalsocialisten in 1933 in Duitsland macht hadden gegrepen en ook hun invloed in Oostenrijk voelbaar werd, emigreerde Stefan Zweig naar Londen. Bij zijn uitgever in Leipzig mocht Zweig niet meer publiceren. Hij vond echter nog een uitgever in Wenen. In 1936 werden Zweigs boeken in Duitsland verboden en belandden ze tijdens openbare boekverbrandingen zelfs op de brandstapel. Zijn huwelijk werd in 1938 ontbonden; in 1939 hertrouwde hij met Charlotte Altmann.
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nam hij de Engelse nationaliteit aan. Hij verliet Londen en kwam via New York, Argentinië en Paraguay in 1940 in Brazilië terecht. Samen met zijn tweede vrouw koos Zweig op 22 februari 1942 ervoor om vrijwillig een einde te maken aan hun leven. Of zoals hij zelf schreef: "aus freiem Willen und mit klaren Sinnen" vanwege zijn treurigheid over de vernietiging van zijn "geistige Heimat Europa". Zweig besefte dat hij, ook bij een eventuele overwinning op Hitler-Duitsland, representant van een voorbije wereld zou zijn (Die Welt von Gestern, titel van zijn laatste boek), en hij wenste dit niet bewaarheid te zien worden.
Die Welt von Gestern, de kort voor zijn zelfmoord geschreven autobiografie van Stefan Zweig, wordt vandaag de dag gezien als een van de meest treffende en best geschreven tijdsbeelden van de periode 1900-1940.
Theater CV
Stefan Zweig heeft bijgedragen aan 14 productie(s).
Stefan Zweig heeft gewerkt in de volgende functies:
- Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Stefan Zweig heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
| Productie | Functie | Producent | Seizoen | Premièredatum | In regie van |
|---|---|---|---|---|---|
| Volpone | Bewerking | Oost-Nederlandsch Tooneel | 1929/1930 | 11 november 1929 | Wijnand Frans, Albert van Dalsum |
| Volpone | Bewerking | Stichting Rotterdams Toneel | 1954/1955 | 23 oktober 1954 | Bob de Lange |
| Volpone | Bewerking | National Theatre of The Deaf | 1978/1979 | 15 mei 1979 | |
| De leugen van een leven | Auteur (schrijver libretto, scenario) | N.V. Het Rotterdamsch Tooneel | 1921/1922 | 2 mei 1922 | Louis Chrispijn sr. |
| De legende van een leven | Auteur (schrijver libretto, scenario) | N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel | 1928/1929 | 5 februari 1929 | Hermann Schwab |
| Het offerlam | Auteur (schrijver libretto, scenario) | De Jonge Spelers | 1936/1937 | 18 oktober 1936 | Ben Groeneveld |
| Volpone | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Toneelgroep Centrum | 1967/1968 | 24 september 1967 | Guus Hermus |
| Arpeggio | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Ingeborg Uijt den Bogaard | 1985/1986 | 20 februari 1986 | |
| Schaaknovelle | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Stichting De Vuurvogel | 1991/1992 | 4 oktober 1991 | Huub Hansen |
| Point Blank | Auteur (schrijver libretto, scenario) | United Cowboys | 1994/1995 | 21 oktober 1994 | Maarten van der Put |
| Say No More | Auteur (schrijver libretto, scenario) | United Cowboys | 1999/2000 | 17 februari 2000 | |
| Händel | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Ingeborg Uijt den Bogaard | 2006/2007 | 19 maart 2006 | |
| Villa Europa | Auteur (schrijver libretto, scenario) | De Warme Winkel | 2008/2009 | 27 maart 2009 | Jos Thie |
| Komt dat zien! | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Genio de Groot | 2014/2015 | 18 juni 2015 |
Werken
Een selectie:
- Silberne Saiten (1901), gedichten
- Die Liebe der Erika Ewald (1904)
- Tersites (1907)
- Brennendes Geheimnis (1911), novelle
- Jeremias. Dramatische Dichtung in neun Bildern (1917), drama
- Angst (1920), novelle
- Die Augen des ewigen Bruders (1922), vertelling
- Verwirrung der Gefühle (1927), novelle
- Sternstunden der Menschheit (1927)
- Drei Dichter Casanova - Stendhal - Tolstoi (1928), biografie
- Joseph Fouché (1929), biografie
- Marie Antoinette (1932), biografie
- Die Heilung durch den Geist Mesmer - Baker-Eddy - Freud (1930)
- Maria Stuart (1935), biografie
- Triumph und Tragik des Erasmus (1935)
- Castellio gegen Calvin oder Ein Gewissen gegen die Gewalt (1936)
- Magellan (1938)
- Ungeduld des Herzens (1939)
- Schachnovelle (1941)
- Die Welt von Gestern (1942), autobiografie
- Balzac, biografie, fragmenten
- Rausch der Verwandlung, roman uit zijn nalatenschap