Er is momenteel een probleem met het bijwerken van pagina's over theaterproducties. Hierdoor worden mogelijk incomplete gegevens weergegeven.

We werken aan een oplossing. In de tussentijd wordt het afgeraden om bewerkingen op de TheaterEncyclopedie uit te voeren, omdat die mogelijk door het terugzetten van een back-up weer verloren zullen gaan.

Voor vragen zijn we bereikbaar via Discord.
Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Stefan Zweig2.png


Stefan Zweig 1901

NaamStefan Zweig
Geboortedatum28 november 1881
Geboorteplaats Wenen
Overlijdensdatum23 februari 1942
Overlijdensplaats Petrópolis, Rio de Janeiro
BeroepAuteur
DisciplineToneel
 Website
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Stefan Zweig (1881-1942) was een Oostenrijkse schrijver. Hij werd in een welgestelde joodse familie geboren. De familie was niet religieus en Stefan Zweig noemde zich later een "jood door toeval". Al tijdens zijn studie gaf hij gedichten uit die de invloed van Rainer Maria Rilke en Hugo von Hofmannsthal laten zien. In 1904 verscheen zijn eerste novelle, een genre waarmee hij zijn grootste roem zou krijgen.

Stefan Zweig meldde zich bij het begin van de Eerste Wereldoorlog vrijwillig bij de oorlogspers. Het verloop van de oorlog maakte hem echter steeds meer een oorlogstegenstander, wat nog eens versterkt werd door de invloed van zijn vriend, de Franse pacifist Romain Rolland. In 1917 werd Zweig van zijn dienst bij de oorlogspers vrijgesteld, en later helemaal ontslagen. Hij verhuisde naar Zürich, in het neutrale Zwitserland, werkte er als correspondent voor de Weense Neue Freie Presse en publiceerde ook in de Hongaarse Duitstalige krant Prester Lloyd. Deze bezigheden gebruikte hij om o.a. zijn partijloze mening te uiten.

Na het einde van de Eerste Wereldoorlog keerde Zweig terug naar Oostenrijk en woonde in Salzburg. In 1920 trouwde hij met Friderike von Winternitz. Als geëngageerde intellectueel trad Zweig tegen het nationalisme en revanchisme op en bracht hij zijn idee van een geestelijk verenigd Europa naar voren. Hij schreef veel in zijn Salzburger tijd: verhalen, drama's, novellen en historische romans. In de jaren twintig gold Zweig als een van de meest succesvolle Duitstalige schrijvers, op een zeker moment in elk geval de best verkopende. De historische momentopname Sternstunden der Menschheit uit 1927 haalde bij verschijning recordoplagen en geldt nog steeds als zijn meest succesvolle boek.

Nadat de Nationaalsocialisten in 1933 in Duitsland macht hadden gegrepen en ook hun invloed in Oostenrijk voelbaar werd, emigreerde Stefan Zweig naar Londen. Bij zijn uitgever in Leipzig mocht Zweig niet meer publiceren. Hij vond echter nog een uitgever in Wenen. In 1936 werden Zweigs boeken in Duitsland verboden en belandden ze tijdens openbare boekverbrandingen zelfs op de brandstapel. Zijn huwelijk werd in 1938 ontbonden; in 1939 hertrouwde hij met Charlotte Altmann.

Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nam hij de Engelse nationaliteit aan. Hij verliet Londen en kwam via New York, Argentinië en Paraguay in 1940 in Brazilië terecht. Samen met zijn tweede vrouw koos Zweig op 22 februari 1942 ervoor om vrijwillig een einde te maken aan hun leven. Of zoals hij zelf schreef: "aus freiem Willen und mit klaren Sinnen" vanwege zijn treurigheid over de vernietiging van zijn "geistige Heimat Europa". Zweig besefte dat hij, ook bij een eventuele overwinning op Hitler-Duitsland, representant van een voorbije wereld zou zijn (Die Welt von Gestern, titel van zijn laatste boek), en hij wenste dit niet bewaarheid te zien worden.

Die Welt von Gestern, de kort voor zijn zelfmoord geschreven autobiografie van Stefan Zweig, wordt vandaag de dag gezien als een van de meest treffende en best geschreven tijdsbeelden van de periode 1900-1940.


Stefan Zweig heeft bijgedragen aan 14 productie(s).

Stefan Zweig heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Stefan Zweig heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Volpone Bewerking Oost-Nederlandsch Tooneel 1929/1930 11 november 1929 Wijnand Frans, Albert van Dalsum
Volpone Bewerking Stichting Rotterdams Toneel 1954/1955 23 oktober 1954 Bob de Lange
Volpone Bewerking National Theatre of The Deaf 1978/1979 15 mei 1979
De leugen van een leven Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Rotterdamsch Tooneel 1921/1922 2 mei 1922 Louis Chrispijn sr.
De legende van een leven Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1928/1929 5 februari 1929 Hermann Schwab
Het offerlam Auteur (schrijver libretto, scenario) De Jonge Spelers 1936/1937 18 oktober 1936 Ben Groeneveld
Volpone Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1967/1968 24 september 1967 Guus Hermus
Arpeggio Auteur (schrijver libretto, scenario) Ingeborg Uijt den Bogaard 1985/1986 20 februari 1986
Schaaknovelle Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting De Vuurvogel 1991/1992 4 oktober 1991 Huub Hansen
Point Blank Auteur (schrijver libretto, scenario) United Cowboys 1994/1995 21 oktober 1994 Maarten van der Put
Say No More Auteur (schrijver libretto, scenario) United Cowboys 1999/2000 17 februari 2000
Händel Auteur (schrijver libretto, scenario) Ingeborg Uijt den Bogaard 2006/2007 19 maart 2006
Villa Europa Auteur (schrijver libretto, scenario) De Warme Winkel 2008/2009 27 maart 2009 Jos Thie
Komt dat zien! Auteur (schrijver libretto, scenario) Genio de Groot 2014/2015 18 juni 2015




Werken

Een selectie:

  • Silberne Saiten (1901), gedichten
  • Die Liebe der Erika Ewald (1904)
  • Tersites (1907)
  • Brennendes Geheimnis (1911), novelle
  • Jeremias. Dramatische Dichtung in neun Bildern (1917), drama
  • Angst (1920), novelle
  • Die Augen des ewigen Bruders (1922), vertelling
  • Verwirrung der Gefühle (1927), novelle
  • Sternstunden der Menschheit (1927)
  • Drei Dichter Casanova - Stendhal - Tolstoi (1928), biografie
  • Joseph Fouché (1929), biografie
  • Marie Antoinette (1932), biografie
  • Die Heilung durch den Geist Mesmer - Baker-Eddy - Freud (1930)
  • Maria Stuart (1935), biografie
  • Triumph und Tragik des Erasmus (1935)
  • Castellio gegen Calvin oder Ein Gewissen gegen die Gewalt (1936)
  • Magellan (1938)
  • Ungeduld des Herzens (1939)
  • Schachnovelle (1941)
  • Die Welt von Gestern (1942), autobiografie
  • Balzac, biografie, fragmenten
  • Rausch der Verwandlung, roman uit zijn nalatenschap

Bronnen