Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Portret van Ben Groeneveld 369119.jpg


Ben Groeneveld, 1930. Foto: Godfried de Groot. Collectie TIN.

NaamBen Groeneveld
Volledige naamGijsbertus Pieter Marius Groeneveld
Geboortedatum5 mei 1898
Geboorteplaats Breda
Overlijdensdatum13 februari 1962
Overlijdensplaats Amsterdam
BeroepActeur, Regisseur, Directeur
DisciplineToneel
Externe databases:
DBNL
VIAF
Wikidata

Ben Groeneveld was in de jaren 1918-1920 leerling aan de Amsterdamse Toneelschool en debuteerde als acteur bij Louis de Vries. In 1929 richtte hij met Herman Bouber het Groot Volkstooneel op; drie jaar later werd hij leider van De Jonge Spelers. Dit gezelschap bestond tot de kultuurkamer in werking trad (19 februari 1942) en Groeneveld actief werd in het kunstenaarsverzet. Als regisseur was hij verbonden aan het stuk Vrij Volk, dat na de oorlog in de Stadsschouwburg Amsterdam werd opgevoerd door theatermakers die hadden geweigerd te spelen in de Tweede Wereldoorlog.[1]

In 1946 zette hij met Ferd Sterneberg het Nederlands Volkstoneel op poten, waarvan hij tot 1953 deel uit maakte. In de jaren die volgden hield hij zich bezig met het lekenspel, waarvoor hij ook vormingscursussen leidde en werkte hij als acteur nog enige tijd mee aan hoorspelen, enkele televisie-uitzendingen en een stuk bij het toneelgezelschap Ensemble.

Ben Groeneveld, die gehuwd geweest is met Willy Haak (1922-1929) en Nelly Ernst (1936-1943), heeft bijzonder veel voor het amateurtoneel gedaan en werd voor al zijn activiteiten daar benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Hij schreef een eenakter (De nieuwe planeet), enkele boeken over toneel en spreektechniek (Spel als levensspiegel, Spreken en zeggen, De waarde van het lekenspel, etc.) en, in samenwerking met Ferd Sterneberg en Herman Knorringa, Gesprekken over toneel.


Ben Groeneveld heeft bijgedragen aan 105 productie(s).

Ben Groeneveld heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Ben Groeneveld heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De klucht van de koe Regie Ensemble Bouber 1929/1930 28 december 1929 Ben Groeneveld
Jan Klaasz of de gewaande dienstmaagd Regie Ensemble Bouber 1929/1930 30 december 1929 Ben Groeneveld
De Klucht van de Koe Regie Ensemble Bouber 1929/1930 30 december 1929 Ben Groeneveld
Jan Klaaz of De gewaande Dienstmaagd Regie Ensemble Bouber 1929/1930 11 april 1930 Ben Groeneveld
Massa Mensch Regie Ensemble Bouber 1930/1931 22 november 1930 Ben Groeneveld
Massa-Mensch Regie Ensemble Bouber 1930/1931 26 november 1930 Ben Groeneveld
Warenar Regie Ensemble Bouber 1930/1931 19 januari 1931 Ben Groeneveld
De avonturen van den braven soldaat Schweyk Regie Groot Volkstooneel (1931/32) 1931/1932 10 maart 1932 Ben Groeneveld
Prullenmuseum Regie De Jonge Spelers 1932/1933 26 januari 1933 Ben Groeneveld
Don Ranudo de Colibrados Regie De Jonge Spelers 1934/1935 3 december 1934 Ben Groeneveld
Sijmen sonder soeticheydt Regie De Jonge Spelers 1934/1935 2 april 1935 Ben Groeneveld
Het offerlam Regie De Jonge Spelers 1936/1937 18 oktober 1936 Ben Groeneveld
Adam in ballingschap Regie De Jonge Spelers 1937/1938 6 november 1937 Ben Groeneveld
Bataafsche dageraad Regie Toneelgroep 5 mei 1945 1944/1945 6 juni 1945 Ben Groeneveld
Erfenisjagers Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1946/1947 19 oktober 1946 Ben Groeneveld
Schuld en boete Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1946/1947 23 maart 1947 Ben Groeneveld
De klucht van de gehangene Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1947/1948 6 september 1947 Ben Groeneveld
De schelmenstreken van Scapin Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1947/1948 15 mei 1948 Ben Groeneveld
Het regent goud Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1948/1949 14 mei 1949 Ben Groeneveld
Voerman Henschel Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1949/1950 30 september 1949 Ben Groeneveld
Esmoreit Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1948/1949 7 januari 1950 Ben Groeneveld
Ik ben hier eerder geweest Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1949/1950 2 februari 1950 Ben Groeneveld
Het millioen Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1951/1952 8 november 1951 Ben Groeneveld
Het woord Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1951/1952 27 december 1951 Ben Groeneveld
Schip op 't strand Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1952/1953 20 september 1952 Ben Groeneveld
Het is tijd, dr. Schweitzer Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1952/1953 24 oktober 1952 Ben Groeneveld
Het huis van de Saltimbanks Regie Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1952/1953 17 januari 1953 Ben Groeneveld
Droom der gevangenen Regie Stichting Toneelgroep Studio 1957/1958 29 maart 1958 Ben Groeneveld
Majoor Frans Regie Stichting Toneelgroep Studio 1958/1959 31 oktober 1958 Ben Groeneveld
Scherts om nerts Regie Stichting Toneelgroep Studio 1959/1960 19 september 1959 Ben Groeneveld
De profeet uit de bergen Regie Stichting Toneelgroep Studio 1959/1960 23 november 1959 Ben Groeneveld
Thor en de engelen Regie Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1960/1961 18 oktober 1960 Ben Groeneveld
De klucht van de gehangene Vertaling Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1947/1948 6 september 1947 Ben Groeneveld
Schip op 't strand Vertaling Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1952/1953 20 september 1952 Ben Groeneveld
Categorie:Reclame Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 1 september 1920 Louis Chrispijn jr.
't Recht tot staken Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 13 november 1920 Louis Chrispijn jr.
De wandelende jood Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 22 januari 1921 Louis Chrispijn jr.
Menagerie Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 30 maart 1921 Louis Chrispijn jr.
't Café-tje Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 29 april 1921 Louis Chrispijn jr.
De andere Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 1 juni 1921
Wie is de vader? Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1920/1921 25 juni 1921 Louis Chrispijn jr.
't Mosterdzaadje Uitvoerende N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1921/1922 3 september 1921 Eduard Verkade, A.W. Stellwagen
Een nacht in een herberg (A night at an inn) Uitvoerende N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1921/1922 29 oktober 1921 Eduard Verkade
De gele mantel Uitvoerende N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1921/1922 26 november 1921 Eduard Verkade
De zwaan Uitvoerende N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1921/1922 20 februari 1922 A.W. Stellwagen
Sua eccellenza Uitvoerende N.V. Mij. voor Tooneelvoorst. De Haghespelers (1921-1924) 1921/1922 25 maart 1922 Eduard Verkade
Dicky Uitvoerende Comoedia 1922/1923 1 november 1922
De wijngaard des heeren Uitvoerende Comoedia 1922/1923 5 juli 1923
Haar thuis Uitvoerende Comoedia 1923/1924 20 september 1923 David J. Lobo
Lady Windermere's waaier Uitvoerende Het Hollandsch Tooneel 1923/1924 28 oktober 1923 Louis de Vries
Klucht van de koe Uitvoerende Nederlandsche Tooneelkunstenaars Vereeniging 1923/1924 24 februari 1924
Anders Uitvoerende Comoedia 1923/1924 8 maart 1924 Bets Ranucci-Beckmann
De zeven sleutels van Baldpate Uitvoerende Comoedia 1923/1924 17 maart 1924 Constant van Kerckhoven jr.
De zeven sleutels van Baldpate Uitvoerende Comoedia 1923/1924 27 maart 1924 Constant van Kerckhoven jr.
Intieme Kunst Uitvoerende Comoedia 1923/1924 17 mei 1924 David J. Lobo
De waaier Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 6 september 1924 Bets Ranucci-Beckmann
De zeven sleutels van Baldpate Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 9 september 1924 Constant van Kerckhoven jr.
De gele mantel Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 4 oktober 1924 Eduard Verkade
Het carnaval der kinderen Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 18 oktober 1924 Bets Ranucci-Beckmann
De wereld waarin men zich verveelt Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 15 november 1924 Betty van Gelder
Om de 300 jaar Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 13 december 1924 Constant van Kerckhoven jr.
Dulcy helpt! Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 18 januari 1925 David J. Lobo
De held van het Westerland Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 28 februari 1925 David J. Lobo
Liliom Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 11 april 1925 Albert van Dalsum
De kleine apostel Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 12 april 1925 Eduard Verkade
Macbeth Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1924/1925 1 juli 1925
Een huwelijk onder Lodewijk XV Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1925/1926 2 september 1925 Eduard Verkade
Eva Bonheur Uitvoerende Vereenigd Tooneel 1925/1926 12 oktober 1925
De levende Medusa of de krant, die men ziet Uitvoerende De Speeldoos 1926/1927 8 december 1926
De groene kikker Uitvoerende De Speeldoos 1927/1928 1 mei 1927 Constant van Kerckhoven jr.
De Groene Kikker (De Speeldoos Revue 1927) Uitvoerende De Speeldoos 1926/1927 1 mei 1927
De kat en de kanarie Uitvoerende Gezelschap Grand Théâtre 1927/1928 1 oktober 1927 Henri de Vries
De firma Adam en Eva Uitvoerende De Speeldoos 1927/1928 1 februari 1928 Constant van Kerckhoven jr.
De zevensleutels van Baldpate Uitvoerende De Speeldoos 1928/1929 1 september 1928 Constant van Kerckhoven jr.
De zeven sleutels van Baldpate Uitvoerende De Speeldoos 1928/1929 4 september 1928 Constant van Kerckhoven jr.
Hij... zij... en de pekingees Uitvoerende De Speeldoos 1928/1929 14 september 1928 Constant van Kerckhoven jr.
Geld ligt op straat Uitvoerende De Speeldoos 1928/1929 1 december 1928
De bordpapieren minnaar Uitvoerende De Speeldoos 1928/1929 1 februari 1929 Louis de Bree
Een vreemde eend in de bijt Uitvoerende Ensemble Bouber 1929/1930 7 september 1929 Herman Bouber
De Jordaan Uitvoerende Ensemble Bouber 1929/1930 30 oktober 1929
Jan Klaasz of de gewaande dienstmaagd Uitvoerende Ensemble Bouber 1929/1930 30 december 1929 Ben Groeneveld
Jan Klaaz of De gewaande Dienstmaagd Uitvoerende Ensemble Bouber 1929/1930 11 april 1930 Ben Groeneveld
Nathan heeft mazzel Uitvoerende Ensemble Bouber 1930/1931 2 augustus 1930
Nathan heeft mazzel Uitvoerende Ensemble Bouber 1930/1931 2 augustus 1930
Annie !! Uitvoerende Ensemble Bouber 1930/1931 8 november 1930 Herman Bouber
Tine Kipra's echtscheiding Uitvoerende Ensemble Bouber 1930/1931 13 december 1930
Warenar Uitvoerende Ensemble Bouber 1930/1931 19 januari 1931 Ben Groeneveld
Frank van Wezels roemruchte jaren Uitvoerende Ensemble Bouber 1930/1931 31 januari 1931
De avonturen van den braven soldaat Schweyk Uitvoerende Groot Volkstooneel (1931/32) 1931/1932 10 maart 1932 Ben Groeneveld
Prullenmuseum Uitvoerende De Jonge Spelers 1932/1933 26 januari 1933 Ben Groeneveld
De wereld op zijn kop Uitvoerende De Jonge Spelers 1933/1934 14 december 1933 Lucas Wensing
Thijl Uilenspiegel Uitvoerende De Jonge Spelers 1935/1936 13 januari 1935 Richard Flink, Lucas Wensing
Sijmen sonder soeticheydt Uitvoerende De Jonge Spelers 1934/1935 2 april 1935 Ben Groeneveld
Professor Mamlock Uitvoerende De Jonge Spelers 1935/1936 10 november 1935 Richard Flink
Het offerlam Uitvoerende De Jonge Spelers 1936/1937 18 oktober 1936 Ben Groeneveld
Drie mannen in de sneeuw Uitvoerende De Jonge Spelers 1938/1939 17 augustus 1939 Anton Burgdorffer
Lord Lister legende Uitvoerende De Jonge Spelers 1939/1940 25 augustus 1940 Anton Burgdorffer
Lord Lister Legende Uitvoerende De Jonge Spelers 1940/1941 25 augustus 1940 Anton Burgdorffer
Lord Lister legende Uitvoerende De Jonge Spelers 1940/1941 26 augustus 1940 Anton Burgdorffer
Dijkbreuk Uitvoerende De Jonge Spelers 1939/1940 28 oktober 1940 Anton Burgdorffer
Van den Vos Reinaerde Uitvoerende Toneelgroep Studio 1940/1941 12 april 1941 Paul Storm
Kapitein Brassbound Uitvoerende Centraal Tooneel 1940/1941 20 december 1941 Cees Laseur
Bataafsche dageraad Uitvoerende Toneelgroep 5 mei 1945 1944/1945 6 juni 1945 Ben Groeneveld
Een midzomernachtdroom Uitvoerende Stichting Amsterdamsch-Rotterdamsch Tooneelgezelschap 1945/1946 9 november 1945 Louis Saalborn
Twaalfduizend Uitvoerende Stichting Amsterdamsch-Rotterdamsch Tooneelgezelschap 1945/1946 23 februari 1946 Louis Saalborn
Vechtend volk Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1946/1947 17 september 1946 Ferd Sterneberg
Erfenisjagers Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1946/1947 19 oktober 1946 Ben Groeneveld
Ciske de Rat Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1946/1947 22 november 1946 Ru Mulder
De klucht van de gehangene Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1947/1948 6 september 1947 Ben Groeneveld
Havenkwartier Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1947/1948 15 november 1947 Ferd Sterneberg
Vorstin des volks Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1948/1949 21 augustus 1948 Hans van Meerten
Rasmus de wonderdokter Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1948/1949 23 oktober 1948 Ferd Sterneberg
Het regent goud Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1948/1949 14 mei 1949 Ben Groeneveld
Esmoreit Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1948/1949 7 januari 1950 Ben Groeneveld
Ik ben hier eerder geweest Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1949/1950 2 februari 1950 Ben Groeneveld
Twee edellieden van Verona Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1949/1950 3 juni 1950 Ferd Sterneberg
Maria Stuart Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1950/1951 22 januari 1951 Ferd Sterneberg
De wereld heeft geen wachtkamer Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1951/1952 1 september 1951 Hans van Meerten
Het millioen Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1951/1952 8 november 1951 Ben Groeneveld
Het woord Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1951/1952 27 december 1951 Ben Groeneveld
De heldin Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1951/1952 12 februari 1952
Het is tijd, dr. Schweitzer Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1952/1953 24 oktober 1952 Ben Groeneveld
Het huis van de Saltimbanks Uitvoerende Stichting Het Nederlands Volkstoneel 1952/1953 17 januari 1953 Ben Groeneveld
Een vrije dag Uitvoerende Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble 1961/1962 21 oktober 1961 Jan Retèl

Ben Groeneveld (1898 - 1962) was een Nederlands acteur, regisseur, toneeldirecteur, en organisator van schoolvoorstellingen en openluchtspelen.

Bronnen

  1. "Theater in de oorlog" Vrij Nederland, 21 augustus 1993 (p.49)