Uit TheaterEncyclopedie
(Doorverwezen vanaf Jean Louis Pisuisse)
Ga naar: navigatie, zoeken


Jean Louis Pisuisse 92583.jpg


Jean-Louis Pisuisse. Foto: Henri Berssenbrugge.

NaamJean-Louis Pisuisse
Geboortedatum6 september 1880
Geboorteplaats Vlissingen
Overlijdensdatum26 november 1927
Overlijdensplaats Amsterdam
BeroepCabaretier
DisciplineAmusementsvorm
TrefwoordenCabaret
Externe databases:
VIAF

Jean-Louis Pisuisse (1880 - 1927) was een Nederlandse zanger en cabaretier. Hij geldt als een belangrijk pionier, en voor velen als de grondlegger van de Nederlandse kleinkunst. Hij bracht zijn jeugd door in Vlissingen en Middelburg, waar hij de HBS doorliep. In 1900 kwam hij door toedoen van zijn oom als journalist bij de Amsterdamsche Courant, drie jaar later was hij correspondent in Londen voor het Algemeen Dagblad. Hij was inmiddels gehuwd met Coba Smit, die hem twee kinderen schonk: Jack en Eline, die beide ook kozen voor een loopbaan in het theater. In 1906 kwam hij terug naar Nederland, waar hij al spoedig met zijn collega Max Blokzijl een "Italiaans" straatmuzikantenduo vormde: Naphtalie de Rosa en Joseph Pardo. Resultaat van dit als grap begonnen project was het succesvolle boekje Avonturen als straatmuzikant met illustraties van Louis Raemaekers en Jan Feith. Via Parijs en Marseille gingen zij in 1908 naar het toenmalige Nederlands Oost-Indië, waar zij cabaret De Kattebel oprichtten (behalve Pisuisse en Blokzijl bestaande uit Mignon de Benville, Mien Vermeulen en Fie Carelsen) en nummers als "Poëzie en proza bij de thee", "Een brief van een ongehuwde moeder aan H.M. Koningin Wilhelmina bij de geboorte van Prinses Juliana", "De Franse gouvernante" en "Minneklachtje" schreven. Zij bereisden in 1911 China en Rusland en traden in 1912 zelfs op voor Koningin Elisabeth van Roemenië. Ze noemden hun chansons levensliederen.
Inmiddels werkte Pisuisse met Fie Carelsen in het Cabaret Artistique, waarin zij internationale duetten zongen; in augustus 1913 volgde een huwelijk. Hij maakte een tournee door Duitsland, maar ging in augustus 1914 als oorlogscorrespondent van het Handelsblad naar België, waar hij brieven schreef "Vanachter het front". Het Cabaret Artistique werd in 1915 nieuw leven ingeblazen, nu met de danseres Meina Irwen en de negerzanger Elmer Spyglass. Op zoek naar nieuw talent ontmoette hij in 1919 Jenny Gilliams, die met haar echtgenoot Fred Elbers en broer en schoonzuster een cabaretgroepje vormde. Zij werd de moeder van zijn dochter Jenny (eigenlijk Jenneke, geb. 1920, schrijfster van boeken over haar vader enFien de la Mar). Begeleid door Jan Hemsing en later Henk Stuurop werkte Pisuisse in de jaren twintig met mensen als Bertus Boks, Rodi Roeters, Marcel Barger, Willy Corsari, Lola Cornero en Antoinette van Dijk. Later kwam daar ook de tenor Tjakko Kuiper bij. Pisuisse vertaalde menig toneelstuk en publiceerde o.m. "De franctireur van Warsage" (1914) en "De schipbreuk van de Berlin" (1907).
Pisuisse besloot de journalistiek vaarwel te zeggen en werd fulltime artiest. Beïnvloed door de cabarets die hij in Parijs had bezocht, richtte hij het eerste volwaardige cabaretgezelschap van Nederland op. In samenwerking met impresario Max van Gelder organiseerde hij vanaf 1912 cabaretvoorstellingen in het Kurhaus in Scheveningen. Hij stelde in deze periode verschillende boeken met liedjes in verschillende talen samen, zoals Chansons internationales en Honderd liederen uit het Fransch, Duitsch en Engelsch repertoire. Na een korte onderbreking tijdens de Eerste Wereldoorlog had hij vanaf 1915 in diverse talen succes met repertoire van bijvoorbeeld Aristide Bruant, van hemzelf of van Dirk Witte. Die laatste schreef een van de bekendste Nederlandse cabaretliedjes voor Pisuisse: Mens, durf te leven.

De Fransche gouvernante 49743.jpg De gangen van het Concertgebouw 49789.jpg Mensch, durf te leven! - Memento vivere 31135.jpg Pisuisse vroolijke kunst.jpeg

Links: Bladmuziek De Fransche Gouvernante. Tekst van Jean-Louis Pisuisse; muziek van Max Blokzijl ; repertoire van Jean-Louis Pisuisse. Midden: Bladmuziek De Gangen van het Concertgebouw. Tekst van Jean-Louis Pisuisse en Max Tak, muziek van Max Tak, repertoire van Jean-Louis Pisuisse. Rechts: Bladmuziek van Memento Vivere/Mensch durf te leven, ca. 1925. Tekst van Dirk Witte, muziek van Dirk Witte, repertoire van Jean-Louis Pisuisse.
Pisuisse had een grillig liefdesleven. Hij trouwde achtereenvolgens in 1903 met Jacoba Smit, in 1913 met Fie Carelsen en in 1927 met Jenny Gilliams, een zangeres uit zijn cabaretgezelschap met wie hij al enige jaren een verhouding had. Jenny Gilliams had eerder een affaire met een ander lid van het gezelschap, Tjakko Kuiper, maar brak uiteindelijk met hem. Dat was voor Kuiper kennelijk niet te verteren: op 26 november 1927 schoot hij op het Rembrandtplein in Amsterdam zowel het echtpaar Pisuisse als zichzelf dood. Op 1 december 1927 werden de Pisuisses onder grote belangstelling overgebracht van Amsterdam naar Den Haag, waar zij op de begraafplaats Oud Eik en Duinen werden begraven.

In Beverwijk, Den Haag, Hengelo en Rotterdam is een straat naar Pisuisse vernoemd, en in Utrecht een laan.


Jean-Louis Pisuisse heeft bijgedragen aan 48 productie(s).

Jean-Louis Pisuisse heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Jean-Louis Pisuisse heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Optreden van Naphtalie de Rosa en Jozeph Pardo (z.t.) Uitvoerende Pisuisse & Blokzijl 1907/1908 21 januari 1908
Soirée Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1913/1914 20 januari 1914
Kunstavond Uitvoerende Gelegenheidscombinaties 1914/1915 18 februari 1915
Programma (z.t.) Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1914/1915 1 juli 1915
Kunst-avond Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1915/1916 21 oktober 1915
Intieme kunstavonden Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1915/1916 26 april 1916
Intieme kunst-avonden Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1916/1917 16 november 1916
Huwelijksmorgen Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1916/1917 1 december 1916
Gentlemen Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1916/1917 20 december 1916
Jaarbeurs Utrecht 24 februari - 10 maart 1917. Intieme kunstavonden Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1916/1917 24 februari 1917
Een vraag aan het noodlot Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1916/1917 1 april 1917 Jean-Louis Pisuisse
Een huwelijksmorgen Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1916/1917 25 juli 1917 Jean-Louis Pisuisse
Dagprogramma (z.t.) Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 15 september 1917 Jean-Louis Pisuisse
Intieme kunstavond Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 17 november 1917
Jaarbeurs-Cabaret Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 23 februari 1918
Johan Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1917/1918 16 april 1918
Johan Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1917/1918 28 april 1918
Programma (z.t.) Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 11 mei 1918
Het stukje in 't ochtendblad Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1917/1918 19 juli 1918
Het herinneringsfeestje Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1918/1919 15 februari 1919
Tusschen twee vuren Uitvoerende Gelegenheidscombinaties 1918/1919 27 april 1919
Buitengewone avond (z.t.) Uitvoerende Gelegenheidscombinaties 1918/1919 27 april 1919
De Millioenendief Uitvoerende Operettegezelschap Max Gabriël 1919/1920 16 augustus 1919 Louis Roberts
Domme Doortje Uitvoerende Operettegezelschap Max Gabriël 1919/1920 16 november 1919 Jean-Louis Pisuisse
Vroolijke kunst Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1919/1920 21 april 1920
Soirée variée Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1921/1922 16 december 1921
De deur van de badkamer Uitvoerende Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1921/1922 26 december 1921
Vroolijke kunst Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1923/1924 15 december 1923
Op ter Olympiade! Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1923/1924 8 maart 1924
Vroolijke kunst Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1924/1925 23 oktober 1924
Vroolijke kunst Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1925/1926 7 november 1925
Vroolijke kunst Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1926/1927 25 februari 1927
Gelukkig getrouwd Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1926/1927 16 maart 1927
Vroolijke kunst Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1927/1928 28 september 1927
Programma (z.t.) Uitvoerende Jean-Louis Pisuisse 1927/1928 18 november 1927
Intieme kunstavond Auteur (schrijver libretto, scenario) Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 17 november 1917
Op ter Olympiade! Auteur (schrijver libretto, scenario) Jean-Louis Pisuisse 1923/1924 8 maart 1924
Vanavond om 8 uur Auteur (schrijver libretto, scenario) Cabaret Wim Sonneveld 1946/1947 2 januari 1947 Wim Sonneveld
Jasperina Solo Auteur (schrijver libretto, scenario) Jasperina de Jong 1974/1975 9 oktober 1974
Een vraag aan het noodlot Regie Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1916/1917 1 april 1917 Jean-Louis Pisuisse
Een huwelijksmorgen Regie Intieme Kunst onder impressario van Max van Gelder 1916/1917 25 juli 1917 Jean-Louis Pisuisse
Dagprogramma (z.t.) Regie Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 15 september 1917 Jean-Louis Pisuisse
Domme Doortje Regie Operettegezelschap Max Gabriël 1919/1920 16 november 1919 Jean-Louis Pisuisse
De gulden riddertijd (When knights were bold) Muziek Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1914/1915 27 maart 1915 Herman Roelvink
Morgenster Muziek Jasperina de Jong 1994/1995 27 januari 1995 Berend Boudewijn
Soirée Producent Jean-Louis Pisuisse 1913/1914 20 januari 1914
Programma (z.t.) Producent Jean-Louis Pisuisse 1914/1915 1 juli 1915
Kunst-avond Producent Jean-Louis Pisuisse 1915/1916 21 oktober 1915
Intieme kunstavonden Producent Jean-Louis Pisuisse 1915/1916 26 april 1916
Intieme kunst-avonden Producent Jean-Louis Pisuisse 1916/1917 16 november 1916
Jaarbeurs Utrecht 24 februari - 10 maart 1917. Intieme kunstavonden Producent Jean-Louis Pisuisse 1916/1917 24 februari 1917
Dagprogramma (z.t.) Producent Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 15 september 1917 Jean-Louis Pisuisse
Intieme kunstavond Producent Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 17 november 1917
Jaarbeurs-Cabaret Producent Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 23 februari 1918
Programma (z.t.) Producent Jean-Louis Pisuisse 1917/1918 11 mei 1918
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1919/1920 21 april 1920
Soirée variée Producent Jean-Louis Pisuisse 1921/1922 16 december 1921
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1922/1923 14 januari 1923
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1923/1924 15 december 1923
Het mirakel-kasteel van Laridon Producent Jean-Louis Pisuisse 1923/1924 15 december 1923
Op ter Olympiade! Producent Jean-Louis Pisuisse 1923/1924 8 maart 1924
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1924/1925 23 oktober 1924
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1925/1926 7 november 1925
Blijde kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 6 augustus 1926 Willy Kahm
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1926/1927 25 februari 1927
Gelukkig getrouwd Producent Jean-Louis Pisuisse 1926/1927 16 maart 1927
Herdenkingsfeest Staatsmijnen 1902-1927 / Vroolijke Kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1926/1927 14 mei 1927
Vroolijke kunst Producent Jean-Louis Pisuisse 1927/1928 28 september 1927
Programma (z.t.) Producent Jean-Louis Pisuisse 1927/1928 18 november 1927
Buitengewone avond (z.t.) Co-producent Gelegenheidscombinaties 1918/1919 27 april 1919



Externe links

Bronnen