Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png

NaamKries Ramkhelawan
Geboortedatum2 oktober 1958
Geboorteplaats Saramacca
BeroepActeur
DisciplineMuziektheater

Hij is oprichter van de hindoestaanse theatergroep Saathi (Toneelgezelschap:1985-1997. Daarna meer een culturele organisatie).

Kries Ramkhelawan is een multitalent: behoort tot de top in harmoniumspel, hij zingt, componeert, schrijft gedichten, liedteksten en theaterstukken. Verder is hij een overtuigend acteur en komiek, regisseert en produceert hij ook muziek- en theatervoorstellingen.

Zijn belangstelling voor theater begint vroeg, al tijdens zijn kindertijd in Saramacca. Hij doet mee in toneelgroepjes van het district. Hij leert vooral veel van de ouderen. "Dat waren goede acteurs! Ze kenden podiumtechniek, expressie, stembeheersing, en al die dingen leerden ze ons." Zij speelden thema’s uit de Ramayan of gevoelige stukken met een blinde vader en een zoon. Kries krijgt een rol als de krijger Sarwan Kumar. “Die oudere acteurs haalden het fijnste eruit, urenlang moest je een dialoog herhalen. Dat heeft mij geleerd om het podium te beheersen, zowel als zanger als acteur.” Hij noemt namen van mannen die toen grootheden waren in het hindoestaanse volkstheater: pandit Ramchandra Bansidhar, pandit Ramdew Raghoebier, Soerjan Parohi. Als Kries 16 jaar is speelt hij met de ster Johhny Mathoera, een grote eer.

Met 18 jaar vormt hij zijn eigen groepen, kiest zelf de thema’s en zoekt zijn eigen acteurs. Veel van zijn thema’s zijn ‘uit het leven gegrepen’ - over familiedrama’s, maar ook stukken over de politiek, immigratie, of religieuze feesten als Holi Phagwa en Diwali. Bij de bushalte is een bekend stuk van hem en met ‘Dove opa’ heeft hij veel succes.

De stukken van Kries spelen overal: de gehoorzaal van het Cultureel Centrum Suriname (CCS) in Paramaribo is de vaste plaats, maar de groep trekt ook naar de districten (Nickerie, Wageningen), het binnenland en treedt op in hindoestaanse bioscopen als Shanti Dal, Jasodra en De Paarl.

In 1985 komt hij uit met het stuk Doekhie parewar (Droevige familie) en wint daarmee de eerste prijs op een toneelfestival. De veteraan Wilfred Teixeira die in de jury zit - roept Kries bij zich en vraagt waar hem hij geschoold is. "De oude mensen in het dorp, die de Ramlila en Nathak schreven als toneel", Saathi werd in feite geboren als het gelegenheidsgezelschap op dat toneelfestival.

Aanvankelijk werkt Kries met een vaste cast van bekende acteurs. Maar daar stapt hij gauw vanaf. "Wat ik eruit wilde halen ging niet, die mensen zaten vast in een bepaalde stijl. Toen heb ik er amateurs bijgehaald die nooit eerder geacteerd hadden. Ik wilde buigzame mensen, die in mijn stijl werken: je gaat staan en je krijgt een tekst. We zijn een meertalig land en mijn acteurs drukken zich ook in andere talen uit. Daarin hebben ze soms een betere expressie; dan krijg je dialogen die deels in het Sarnami zijn en deels in het Nederlands en in het Sranantongo."

Opvallend in zijn stukken is dat er geen gegil en geen luide communicatie tussen de mensen op het toneel voorkomt zoals kenmerkend bij andere volkstoneelgroepen. "Dat wilde ik niet in mijn stukken hebben. Geen stemverheffingen. Mijn stijl is rustiger dan de theatervoering van velen vandaag. Je ziet dat er behoefte is aan een ander type regie. Het geschreeuw is wel leuk, maar je kan daarmee niet in de diepte gaan, je blijft dan oppervlakkig. Als regisseur moet je je bij een dialoog afvragen: wil je alleen de acteurs laten horen, of wil je het publiek laten voelen en laten denken? Dat zijn belangrijke dingen voor mij."

Kries werkt na 1985 samen met toneelschrijfsterThea Doelwijt aan een ‘dogla’ musical, waarin gemengde muzieksoorten en –stijlen bijeen gebracht zijn; met choreografe Ilse-Marie Hajary aan een mengeling van Surinaamse muzieksoorten die Hajary bij haar dansvoorstellingen gebruikt met gebruik van slaginstrumenten van verschillende bevolkingsgroepen. Dit vormt de aanloop naar het later door Henk Tjon geperfectioneerde ‘Alakondre Dron’ ensemble.

Kries vindt dat er tegenwoordig een goede ontwikkeling is in het theatergebeuren. Neem bijvoorbeeld het tv-programma ‘Kimmy’s Land’ waarin kinderen spelenderwijs worden getraind tot acteurs. Ook de jeugdtheaterschool van Helen Kamperveen is een goede onderneming.

Contacten met Nederland zijn er sinds 1984/5. Hij speelde achtmaal met Saathi Ghar Ghar ke Khani (Ieder huis heeft een verhaal) in Den Haag, De Doelen, Rotterdam, het Rotanhuis in Amsterdam, in Groningen, Utrecht, in Haarlem. Met Ron Brandsteder maakte Kries zo’n tien jaar deel uit van ‘Pleasure Party’, een groot evenement waar artiesten uit Suriname, Nederland en de Nederlandse Antillen aan meededen. Het vond laats in De Doelen en de Houtrust Hallen.


Van deze persoon is geen enkele bijdrage aan een theater- of dansproductie geregistreerd op de TheaterEncyclopedieOm dit te verbeteren, vult u op de betreffende pagina('s) over theater- of dansproducties de bijdragen van deze persoon aan..

VVLogohome.jpg

Kries Ramkhelawan (1958) is een Surinaamse zanger, componist, schrijver, acteur en regisseur.

Bronnen

  • Interview met Chandra van Binnendijk, januari 2012