Duke Ellington
| Naam | Duke Ellington |
|---|---|
| Volledige naam | Edward Kennedy (Duke) Ellington |
| Geboortedatum | 29 april 1899 |
| Geboorteplaats | Washington D.C. |
| Overlijdensdatum | 24 mei 1947 |
| Overlijdensplaats | New York |
| Beroep | Musicus |
| Website | |
| Externe databases: | |
| IMDb | |
| IBDb | |
| VIAF |
Biografie
Theater CV
Duke Ellington heeft bijgedragen aan 47 productie(s).
Duke Ellington heeft gewerkt in de volgende functies:
- Liedteksten - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Duke Ellington heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Cotton Club
In deze periode was Ellington in de gelegenheid vele verschillende stijlen uit te proberen. Hij experimenteerde in zijn composities veel met tonaliteit, met trompet geschetter, met dempers en met grommende saxofoons (Jungle Style). Toen Ellington in 1931 vertrok bij de Cotton Club was hij een van de bekendste Afro-Amerikanen; hij produceerde veel werk voor platenfirma's en filmstudio's. Hij toerde met zijn band door de VS en door Europa. In de jaren 1960-1969|maakte hij een wereldtournee. Zijn hele leven bleef hij experimenteren en werkte hij samen met de meest vooruitstrevende musici van zijn tijd zoals John Coltrane en Charles Mingus
Hij bereikte in de jaren veertig met zijn band grote hoogten door speciaal voor iedere stem in zijn orkest te componeren en te arrangeren. Een belangrijke invloed daarbij was zijn vriendschap met de pianist en componist Billy Strayhorn, die in de jaren dertig tot de band was toegetreden. Het stuk Take the A Train dat vaak aan Ellington wordt toegeschreven werd in feite door Strayhorn gecomponeerd.
Toen de populariteit van de Swing afnam en zijn bandleden andere wegen gingen bleef Ellington nieuwe vormen vinden die hij met gelegenheidsmuzikanten ten uitvoer bracht. In zijn late werk componeerde hij veel lange stukken waarbij hij zich op de klassieke muziek oriënteerde, zoals Black, Brown and Beige (1943) of Such Sweet Thunder (1957) dat gebaseerd is op William Shakespeare. Hij maakte een Bigband versie van de Peer-Gynt-Suite (1960).
In 1956 maakte hij een comeback doordat er een live-optreden op de plaat verscheen van zijn compositie Diminuendo and Crescendo in Blue. Dit werk was een combinatie van twee oudere stukken (Diminuendo in Blue unden Crescendo in Blue) en werd met een bijzonder lange tenorsaxofoon solo uitgevoerd door Paul Gonsalves op het Newport Jazz Festival.
Critici vonden soms dat Ellington in zijn lange composities het wezenlijke van de jazz ten gunste van een kunstmatige klassieke muziek had opgegeven. Duke Ellington stond bekend om zijn ijdelheid en zijn autoritaire manier van omgaan met de bandleden en met zijn familie. Zo verbood hij zijn zus om zonder begeleiding het huis te verlaten. Zijn zoon bevestigde dat Ellington met harde hand regeerde.
In 1965 werd Ellington voor de Pulitzer-prijs genomineerd, die hij echter niet won. Zijn ironische commentaar daarop was dat het lot hem welgevallig was omdat het ervoor zorgde dat hij niet te vroeg beroemd zou worden.
Op 24 april 1969 kreeg Ellington voor zijn oeuvre de Presidential Medal of Freedom uit handen van president Richard Nixon. In 1973 werd hij opgenomen in het Franse Légion d'honneur. Duke Ellington stierf op 24 mei 1974 aan een longontsteking. Hij werd begraven op het Woodlawn Friedhof in de Bronx in New York.
In 1997 werd er een door de beeldhouwer Robert Graham gemaakt beeld opgericht ter nagedachtenis aan Ellington in het Central Park ter hoogte van de kruising van de Fifth Avenue en de 110th Street. In zijn geboorteplaats Washington D.C. bestaat er een school, de Duke Ellington School of the Arts, die getalenteerde leerlingen op een carrière in de kunst voorbereidt.
Duke Ellington was sinds 1932 vrijmetselaar.
Oeuvre
Duke Ellington was een veelzijdig jazzcomponist wiens invloed op de muziek tussen de jaren twintig en de jaren zestig van de 20e eeuw niet gering was. Hij wordt tot de grootste Amerikaanse componisten gerekend. Zijn grote successen waren Take the A Train, Satin Doll, Rockin' in Rhythm, Mood Indigo, Caravan en Sophisticated Lady. In jaren 20 en de jaren 30 werkte hij veel samen met Irving Mills, vanaf 1930 het meest met Billy Strayhorn.
Veel van zijn composities waren speciaal op bepaalde musici van zijn orkest toegeschreven: Johnny Hodges, Bubber Miley, Cootie Williams, Joe „Tricky Sam“ Nanton, Barney Bigard, Ben Webster, Harry Carney, Sonny Greer, Otto Hardwick en Wellman Braud. Een van de bekendste van deze stukken is Concerto for Cootie (1940). Sommige musici uit zijn band bereikten zelf sterstatus zoals Jimmy Blanton en Ben Webster.
Ellington schreef ook filmmuziek voor Black and Tan Fantasy (1929), Anatomy of a Murder (1959) en Paris Blues (1961) (met de acteurs Paul Newman en Sidney Poitier als jazzmusici).
Composities
Een greep uit de meer dan tweeduizend composities die van Duke Ellington bekend zijn:
Belangrijke werken en liveregistraties
- Black, Brown, and Beige 1945
- Newport Jazz Festival Suite 1956
- A Drum Is a Woman 1956
- Royal Ancestry (Portret van Ella Fitzgerald) 1957
- Shakespearean Suite 1957
- Toot Suite 1958
- Jump for Joy 1959
- Anatomy of a Murder 1959
- The Ellington Suites (incl. Queens Suite) 1959
- Nutcracker Suite 1960
- Paris Blues 1961
- The Far East Suite 1964
- The Second Sacred Concert 1967
- And His Mother Called Him Bill 1967
- Francis A. Sinatra & Edward K. Ellington (1968, met Frank Sinatra)
- New Orleans Suite 1971
Bandleden
Eerste bezetting
- Duke Ellington - Piano
- Otto Hardwick - Saxofoon
- Arthur Whetsel - Trompet
- Elmer Snowden - Banjo
- Sonny Greer - Drums
1923
- Duke Ellington - Piano
- Otto Hardwick - Saxofoon
- Bubber Miley- Trompet
- Elmer Snowden - Banjo
- Charlie Irvis - Trombone
- Sonny Greer - Drums
1926
- Duke Ellington - Piano
- Otto Hardwick - Saxofoon
- Harry Carney - Saxofoon
- Bubber Miley - Trompet
- Fred Guy - Banjo
- “Tricky Sam” Nantons - Trombone
- Sonny Greer - Drums
- vier niet met name genoemde musici
1928
- Duke Ellington - Piano
- Otto Hardwick - Saxofoon
- Harry Carney - Saxofoon
- Johnny Hodges - Saxofoon
- Barney Bigard - Klarinet
- Cootie Williams - Trompet
- Fred Guy - Guitar&Banjo
- “Tricky Sam” Nantons - Trombone
- Sonny Greer - Drums
- vier niet met name genoemde musici
Literatuur
- (en) Stanley Dance: The world of Duke Ellington, Scribner's Sons, 1970/Da Capo Press, 2000
- (en) Derek Jewell: Duke: a portrait of Duke Ellington, W.W. Norton & Company, 1977/Pavilion 1986
- (en) Mercer Ellington, Stanley Dance: Duke Ellington in person: an intimate memoir, Houghton Mifflin, 1978
- (en) Ron Frankl, Nathan I. Huggins: Duke Ellington: bandleader and composer (Black Americans of achievement), Chelsea House Publishers, 1989
- (en) Gene Brown: Duke Ellington, Silver Burdett Press, 1991
- (en) John Edward Hasse: Beyond category-the life and genius of Duke Ellington, Simon & Schuster, 1993/Da Capo Press 1995
- (en) Ken Rattenbury: Duke Ellington, jazz composer, Yale University Press, 1993
- (en) Peter Lavezzoli: The king of all, Sir Duke Ellington and the artistic revolution, Continuum Int. Publ. Group, 2001
- (en) Ken Vail: Duke's diary: the life of Duke Ellington, 1927-1950, part 1, Scarecrow Press, 2002
- (en) Ken Vail: Duke's diary: the life of Duke Ellington, 1950-1974, part 2, Scarecrow Press, 2002
- (en) Richard Terrill: Duke Ellington African-American biographies), Raintree Paperback, 2003
- (en) Stuart A. Nicholson: Reminiscing in tempo: A portrait of Duke Ellington
- Sjabloon:DeTerkel (Louis) Studs: Giganten des Jazz Frankfurt, 2005, ISBN 3-86150-723-4
- Sjabloon:DeMercer Ellington: Duke Ellington - Eine Biographie Rüschlikon-Zürich, 1980, ISBN 3-275-00748-3
- Sjabloon:DeJames Lincoln Collier: Duke Ellington, Genius des Jazz Wenen, 1989, ISBN 3-85445-045-1
- Sjabloon:DeDarmstädter Beiträge zur Jazzforschung, dl. 6: Duke Ellington und die Folgen Hofheim, 2000, ISBN 3-923997-91-4
Top 2000
| Nummer(s) met noteringen in de Radio 2 Top 2000 |
1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Take the A train | 1672 | - | 1679 | - | - | - | - | - | - | - | - |
Zie ook
Externe links
- (en) Officiële site over Duke Ellington
- Sjabloon:De Biografie van Duke Ellington bij cosmopolis.ch
- Sjabloon:DeDuke Ellington: Ko-Ko, arte, 16 mei 2006, serie: 30 Jahrhundertaufnahmen des Jazz
|
Meer mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Duke Ellington op Wikimedia Commons. |
Bronnen