Wim Sonneveld: Biografie - Het katholieke geloof
Eenlevenlangtheater Wim Sonneveld:
- Homepage Eenlevenlangtheater Wim Sonneveld
- Biografie
- Repertoire
- Archief Wim Sonneveld
- Audio
- Video
- Volgens Wim Sonneveld
- Volgens anderen
- Colofon
Het katholieke geloof
Wim Sonneveld groeit op in een vrijzinnig protestants gezin. Door zijn troubadour-partner Fons Goossens, met wie hij van 1933 en 1934 een zangduo vormt, maakte hij kennis met het katholieke geloof en een echt katholiek gezin. Wanneer Sonneveld in 1936 ruim twee maanden met zijn vriend Huub Janssen als straatzanger door Frankrijk trekt, overnachtten ze meestal in trappistenkloosters waar ze gratis mochten overnachten en een maaltijd konden mee-eten. Janssen was zelf voormalig kloosterling, en wijdde Sonneveld in in de wereld van het katholicisme. In het manuscript voor zijn nooit gepubliceerde autobiografie schreef Sonneveld over deze reis:
"Met mijn vriend H. maakte ik een auto-stoptocht door Frankrijk. Hij was trappist geweest en wilde mij trappistenkloosters in Frankrijk laten zien. Een onvergetelijk avontuur, dat mijn latere leven erg beïnvloed heeft." (...) "Als we geen trappistenklooster vonden ter overnachting, klopten we aan bij benediktijnen, norbertijnen of franciskanen en logen desnoods dat we op voettocht waren naar Rome om de paus te zien. Dat opende soms deuren. Maar dat sloot ook deuren. Kom ik later op terug. In ieder geval zaten we op een goed moment in Zuid-Frankrijk. Dat leek niet op het Zuid-Frankrijk van nu. Zoiets lieflijks, zoiets landelijks. Wijngaarden en olijfgaarden tot in de zee. Ik nam me voor: daar wil ik nog eens leven! We logeerden bij de monniken van Saint Honorat... en toen ik in 1958 uit Hollywood terugkwam - kom ik ook op terug - kochten we voor een krats enige hectaren land en een grote tot woonhuis verbouwde schaapskooi, die vroeger bezit was geweest van diezelfde monniken! Het lot heeft in mijn leven altijd een voorname rol gespeeld. (...)"(geciteerd uit: Wim Sonneveld door Hubert Janssen, Apeldoorn 1975)
Door toedoen van Huub Janssen raakt Sonneveld steeds meer geïnteresseerd in het katholieke geloof. In maart 1945 start hij daarom een reeks catechismus-lessen bij Pater Cavadino. Op 23 juli 1946 laat hij zich katholiek dopen door de Benedictijnen in de Abdij van het Franse Solesmes. In bijzijn van zijn peter Huub Janssen ontvangt Sonneveld zijn nieuwe namen: Willem Benedictus Augustinus. In een brief schreef Janssen:
"Hij ging naar een oude jezuïet van de Krijtberg en heeft daar catechismuslessen gevolgd. Toen wilde hij zich laten dopen, dat gebeurde toen nog. Niet in een gewone parochie, zei hij, want dan komt de hele artiestenbende erbij die er toch niet in gelooft. De volgende stap was een abdij in Oosterhout, maar daar wilden ze er een grootse liturgische geschiedenis van maken en daarbij sloeg hem de schrik om het hart. Nou, zei ik toen, laten we dan iets zoeken in Frankrijk. Dat is de abdij van Solesmes geworden. Ik werd zijn peter, waardoor onze verhouding essentieel anders werd. Het gaat na zoiets veel meer om een geestelijke verwantschap." (geciteerd uit: Wim Sonneveld. Zeg maar ja tegen het leven, Han Peekel (Baarn 2005)
Hij liep niet met zijn geloof te koop, maar koos wel voor de KRO (Katholieke Radio Omroep) om zijn drie one-man-shows op televisie uit te zenden. Ook de documentaire ± 9000 keer, die Kees Brusse over Sonneveld maakte, werd door de KRO uitgezonden. Legendarisch is zijn persiflage van een zingende frater, Frater Venantius, geworden met het lied 'Zeg maar ja tegen het leven'. Zijn optreden, uitgezonden op televisie tijdens het Grand Gala du Disque, was een groot succes, maar had ook vele kijkers, en niet alleen de katholieken, gekwetst. Sonneveld zei hierover:
"Ik heb Venantius nooit gedaan om te shockeren. Het is nu, na slechts een paar jaar, zelfs belachelijk dat er tienduizend brieven kwamen. Beledigingen meestal, bedreigingen, polemieken in kranten. In vind Venantius vooral leuk om te doen. Een artiest als ik, die voor het grote publiek speelt, is een beetje als de paus. We wachten af wat de voorhoede klaarspeelt. Aan ons is nooit de revolutie." (geciteerd uit: Wim Sonneveld. Zeg maar ja tegen het leven, Han Peekel (Baarn 2005)
De echte frater Venantius kon Sonnevelds persiflage wel waarderen. Op 22 september 1966 was hij het die Sonneveld zijn eerste gouden plaat voor 'Zeg maar ja tegen het leven' overhandigde.
Het barokke en mystieke van het katholieke geloof trokken Sonneveld aan, maar het geloof is ook altijd een steun geweest voor hem. In een brief uit 1974, het jaar dat hij stierf, schreef hij:
"Iedereen denkt dat ik gemakkelijke leef, maar het zijn allemaal tours de force. Enfin, ik ben nog gelukkig al heb ik soms het gevoel dat ik al totaal afgeleefd ben, en dan is het schrikbarend dat ik er zo weinig van gemaakt heb. Wat een uitkomst dat we dat allemaal met God kunnen bespreken. Enfin, dat zijn maar van die kleine overpeinzingen en het is niks voor mij om dat allemaal op papier te zetten." (geciteerd uit: Wim Sonneveld door Hubert Janssen, Apeldoorn 1975)
bronnen: Wim Sonneveld. De parel van het cabaret, Hilde Scholten (Arnhem 2006) en Wim Sonneveld. Zeg maar ja tegen het leven, Han Peekel (Baarn 2005)