Tijdlijn Theater:1955 (1)

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Op 6 maart 1955 vindt een besloten opvoering plaats van Samuel Becketts Wachten op Godot

In 1955 wordt Wachten op Godot voor het eerst in Nederland uitgevoerd in de vertaling van de schrijfster Jacoba van Velde, die het werk van Beckett in Nederland introduceert. In meerdere Nederlandse steden durft men aanvankelijk de opvoering niet aan, maar een inleiding bij een voorstelling in Arnhem door literator Anton van Duinkerken stelt gerust.

Het bekendste stuk van de Ierse schrijver Samuel Beckett (1906-1998), oorspronkelijk in het Frans geschreven (En attendant Godot) roept bij de eerste opvoeringen veel reacties op. Het meest confronterend is nog wel dat er geen duidelijke plot en verhaallijn in zit. De hoofdpersonen Vladimir en Estragon wachten bij een dode boom op iemand die ze Godot noemen. Wie Godot is en waarom de beide mannen op hem wachten wordt niet duidelijk. In het eerste bedrijf hebben ze een absurde ontmoeting met twee andere mannen, Lucky en Pozzo, en in beide bedrijven verschijnt een naamloze jongen als boodschapper van Godot, beide keren met de mededeling dat Godot helaas niet kan komen. Het grootste deel van het stuk bestaat uit dialogen tussen Estragon en Vladimir, die net zo vaak twee monologen zijn. Het stuk kent vele interpretaties, van Freudiaans en politiek tot existentieel-filosofisch en homo-erotisch.

Wachten op Godot heeft in Nederland een uitgebreide opvoeringsgeschiedenis. Becketts regie- en kledingaanwijzingen (bekend zijn de bolhoeden van Vladimir en Estragon) dienen daarbij strikt gevolgd te worden. In 1988 komt een uitvoering van Godot in de Haarlemse Toneelschuur in opspraak, als Beckett zonder succes probeert te verbieden dat de vier mannenrollen door vrouwen worden gespeeld. Na de uitspraak verbiedt Beckett een tijd lang het spelen van zijn werk in Nederland, maar dat verbod is inmiddels opgeheven. Recente ensceneringen zijn van onder anderen Dood Paard, Het Nationale Toneel (met Mini & Maxi als Vladimir en Estragon), het Noord Nederlands Toneel (gespeeld door cabaretiers) en Toneelgroep Oostpool.

In 1998 wordt Wachten op Godot via een enquête onder 800 Britse toneelschrijvers, acteurs, schouwburgdirecteuren en journalisten uitgeroepen tot het belangrijkste toneelstuk van de twintigste eeuw. In 2009 wordt het stuk in Nederland gekozen tot Beste Toneelstuk Aller Tijden, in een verkiezing van het blad TM (Theatermaker) en de Website Moose.