Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Hans van den Bergh.jpg


Hans van den Bergh

NaamHans van den Bergh
Geboortedatum3 december 1931
Geboorteplaats Amsterdam
Overlijdensdatum21 oktober 2011
Overlijdensplaats Amsterdam
BeroepRecensent
DisciplineToneel
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Van den Bergh werd geboren als een van de zes zonen uit het tweede huwelijk van de Amsterdamse hoogleraar George van den Bergh, zoon van Samuel van den Bergh, een van de grondleggers van Unilever. Hans van den Bergh doorliep in Amsterdam het Barlaeus Gymnasium en studeerde daarna Nederlandse en Franse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn studententijd richtte hij het Amsterdams Studenten Cabaret op, dat regelmatig optrad in Hypokriterion (nu Studio K.). Tevens was hij, net als zijn vader George ruim veertig jaar eerder, redacteur van het studentenweekblad Propria Cures.

Van 1957 tot 1969 was hij leraar Frans en Nederlands in Amsterdam, o.a. aan het Vondelgymnasium. Hij promoveerde in 1972 aan de Universiteit van Utrecht op het proefschrift Konstanten in de komedie: een onderzoek naar komische werking en ervaring. Hij was van 1969 tot 1982 als wetenschappelijk (hoofd)medewerker moderne Nederlandse letterkunde werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam en vanaf 1982 als hoogleraar cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit te Heerlen.

Van den Bergh publiceerde boeken over komische werking in toneelstukken, dramatheorie en algemene literatuurwetenschap. Hij leverde bijdragen aan literaire bladen als De Revisor, Tirade en De Gids, met name over Multatuli en J.A. dèr Mouw.

Van den Bergh volgde Garmt Stuiveling na diens dood in 1985 op als bezorger van de Volledige Werken van Multatuli en als voorzitter van het Multatuli Genootschap. W.F. Hermans had tot die tijd jaarlijks Garmt Stuiveling gehoond om het weer niet doen verschijnen van een nieuw deel van het verzameld werk. Nadien bekritiseerde W.F. Hermans regelmatig de annotaties van Van den Bergh. Als voorzitter van het Multatuli Genootschap zette Van den Bergh zich onder meer in voor het oprichten van een standbeeld van Multatuli, dat in 1987 werd onthuld (zie de foto hieronder). In 1992 werd Van den Bergh als voorzitter opgevolgd door J.J. Oversteegen.

Van 1965 tot 1997 was Hans van den Bergh als toneelrecensent verbonden aan Het Parool. Onder het pseudoniem Paul Abbey schreef hij columns voor NRC-Handelsblad, onder Ten Braven voor Vrij Nederland, onder Jansen en Tilanus voor Het Parool en onder E.D. Dekker voor het Algemeen Dagblad.

Van den Bergh was woordvoerder van het Republikeins Genootschap, dat zich inzet voor afschaffing van de Nederlandse monarchie.


Hans van den Bergh heeft bijgedragen aan 9 productie(s).

Hans van den Bergh heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Hans van den Bergh heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Obsessie Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1964/1965 6 maart 1965 Luc Lutz
Een drukke bruidsnacht Vertaling Producent onbekend 1965/1966 8 juni 1966 Frans 't Hoen
Hoe groen is Julia Vertaling Toneelgroep Theater 1966/1967 2 maart 1967 John van de Rest
Hoe groen is Julia? Vertaling Joost Prinsen & Helmert Woudenberg 13 maart 1971 Joan Remmelts
Een slapeloze nacht Vertaling Lyrische Komedie 1982/1983 31 oktober 1982 Luc van Mello
Studenticauserie II Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1957/1958 26 januari 1958
Hotel de Botel Auteur (schrijver libretto, scenario) Cabaret Lurelei 1961/1962 29 oktober 1961
Malatesta Uitvoerende Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1951/1952 29 mei 1952 Elise Hoomans
Het huwelijk van de heer Mississippi Uitvoerende Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1952/1953 8 mei 1953 Ton Lutz
Studenticauserie II Uitvoerende Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1957/1958 26 januari 1958


Publicaties

Standbeeld van Multatuli op de Torensluis over het Singel in Amsterdam, onthuld door koningin Beatrix in 1987; buste van Hans Bayens, belettering van Gerrit Noordzij.

Letterkunde en Cultuurwetenschap

  • Kultuur en Kwaliteit . Inaugurele Rede Open Universiteit. Alphen aan den Rijn: Samson (1986)
  • Multatuli !: Bloemlezing uit Multatuli's werken. In samenwerking met anderen. Amsterdam: Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (1987)
  • De Russen in mijn kast. Amsterdam: Van Oorschot (1990)
  • De last van leugens:essays over literatuur. Amsterdam: Van Oorschot (1991)
  • Kunst & Waarheid: Idealisme en symbolisme in de negentiende en twintigste eeuw. In samenwerking met anderen. Heerlen: Open Universiteit (1994)
  • Volledige werken van Multatuli, als sluitstuk: Deel XXV: Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1871-1886 en registers. In samenwerking met anderen (1995) Amsterdam: van Oorschot

Over het toneelspel

  • Facetten van vijftig jaar Nederlands Toneel, 1920-1970. Samen met Gerrit Jan de Voogd e.a. Amsterdam: Moussault
  • Teksten voor toeschouwers: Inleiding in de dramatheorie. Muiderberg: Coutinho (1979/1991)
  • De sterren van de hemel: de kunst van het toneelspelen. Mmv Xandra Knebel. Amsterdam: Theater Instituut Nederland (2005)

Over monarchie en republiek

  • Een over Oranje of de Republiek der Nederlanden Amsterdam: Van Oorschot (1989). ISBN 90-282-0734-1
  • De Republiek der Nederlanden: pleidooien voor het afschaffen van de monarchie. Samen met Tom Rooduijn e.a. Amsterdam (1998) ISBN 90-234-3793-4
  • Klein republikeins handboek. Samen met Pierre Vinken. Amsterdam: Boom (2002) ISBN 90-5352-734-6

Bronnen