Grand Théâtre, 1891. Aquarel door J.M.A. Rieke.
Bekijk de
informatie uit Wikidata
van Wikimedia / Wikipedia over Grand Théâtre, Amsterdam
De volgende coördinaat is niet herkend: span class="error">Fout: er is geen lokale variabele “geolocatie_lat” ingesteld.</span>,<span class="error">Fout: er is geen lokale variabele “geolocatie_lon” ingesteld.</span>.
Informatie
Dit gebouw was achtereenvolgens bekend als:
- Hoogduitsche Schouwburg (1790-1852)
- Grand Théâtre des Variétés (1852-1861)
- Grand Théâtre (1861-1940)
- Capaciteit: 1791: 800; 1875: 1100; 1905 : 667.
- Soort voorstellingen: Treur- en blijspelen, operettes, vaudeville, opera, ballet
Overname door Abraham van Lier
In 1852 nam Abraham van Lier de Hoogduitsche Schouwburg in de Amstelstraat in Amsterdam over, en veranderde de naam in Grand Théâtre des Variétés.
De naam veranderde in 1861 na een verbouwing in kortweg Grand Théâtre.
Veanderingen in 1861
"Met genoegen vernemen wij dat de Heer van Lier in den loop der vorige week naar Duitschland vertrokken is, met het doel in persoon een Hoogduitsch gezelschap te organiseren. Dat de Heer van Lier eene goede keus zal doen, waarborgt ons het berigt dat Mw. Nieman-Seebach waarschijnlijk de Hoogd. voorstellingen in het a.s. seizoen als gast zal openen.
De vebouwing van den Schouwburg in de Amsteltraat vordert goed en belooft veel. Het tooneel zelf is vergroot; ter wederzijde zijn loges grillées aangebragt; de balcons zijn tot stoelen-loges ingerigt; de zoogenaamde konings-loge is hersteld; het parterre vergroot; terwijl de gehele zaal elegant zal worden gedecoreerd. Bovendien is men bezig met het bouwen eener fraaije nevenzaal, die tot foyer zal dienen. Aan het achtergedeelte van het tooneel is een geheel nieuw huis bijgetrokken, dat tot kleedkamers met alle moglijke comfort wordt ingerigt. De vestibule en corridors zijn thans van twee zijden toegankelijk. De naam van dezen schouwburg heeft zich in tegegenstelling met het gebouw zelf over eene verkleining te beklagen: van nu af aan is dit locaal herdoopt in Grand Théâtre. Eene wezenlijke verbetering is dat er niet meer zal mogen worden gerookt. Het gebouw belooft in zijne voltooijing een sieraad der stad te worden.
Voor en gedurende de kermis zal het Kon. Zuid-Holl. gezelschap van den Heer Valois hier voorstellingen geven. Na de kermis nemen de Hoogduitsche voorstellingen een aanvang; eerstdaags zullen de lijsten tot deelneming circuleren. De werkzaamheden aan het gebouw gaan met spoed voort; veertig werklieden zijn van den ochtend tot den avond bezig. De aannemer, de Heer J. Verheijen legt grooten ijver en spoed in het belang van zijn principaal aan den dag en toont een kundig architect te zijn. De Heer A. Graux, decoratuer van Parijs en Brussel, van wien wij reeds vroeger eenig zeer goed geslaagd en smaakvol werk hier ter stede hebben gezien zal de zaal en het voordoek decoreren. Na de voltooijing zullen wij op de verfraaijingen en verbeteringen van het gebouw meer en detail terugkomen."
Vervanging van de Stadsschouwburg
Tijdens de grote verbouwing van de Stadsschouwburg op het Leidseplein (1872 tot 1874) traden de Vereenigde Tooneelisten op in het Grand Théâtre, en na de brand van de Stadsschouwburg in 1890 vonden de Nederlandsche Tooneelisten er gastvrijheid.
Overigens hebben alle beroemde toneelspelers uit de tweede helft van negentiende eeuw in het Grand Théâtre gespeeld; ook internationale vedetten als Adelaïda Ristori, Eleonora Duse, Ernst von Possart en Sarah Bernhardt.
Verbouwing 1875
In 1875 werd het gebouw van binnen en van buiten grondig verbouwd – waarna Abraham van Lier op 7 september (tijdens de feestelijke opening) met een fakkeloptocht van zijn theater in de Plantage naar het Grand Théâtre werd gebracht voor een uitgebreide huldiging. Na zijn overlijden in 1887 vormden zijn zoons Isouard, Lion en Joseph, de driekoppige leiding.
Indeling en prijzen 1897
Stalles en Balcon: 1,50 / Loge 1,00 / Parterre 0,75 / Gallerij Loge 0,50 / Gallerij 0,25
Links: Abraham van Lier. Foto: Albert Greiner. Rechts: Karikatuur van Lion, Isouard en Joseph van Lier in "Abram Prikkie", 1892.
In 1938 werd een geheel nieuw ontwerp voor het Grand Théâtre gemaakt door Hamaker en Dinger. Dit ontwerp is echter nooit uitgevoerd. In 1940 ging het theater failliet. Op 27 maart van dat jaar vond de executieverkoop van het theater plaats, óp het toneel. Pas in 1946 werd het gesloopt.
Exterieur Grand Théâtre
Het Grand Théâtre, 1903. Gewassen pentekening en aquarel door Herman M.J. Misset.
De voorgevel was vrij vlak en niet erg imposant. Voor de symmetrie waren er vijf voordeuren aangebracht, waarvan er echter twee niet echt waren. Bij de verbouwing van 1875 werd de voorgevel voorzien van een luifel en gaslantaarns. In 1887 werden op last van de brandweer aan de voorgevel brandtrappen aangebracht, die bij de grote verbouwing en grondige gevelwijziging van 1905 weer verdwenen. In de gevel werd een tegeltableau aangebracht met de jaartallen 1852-1905 en op de balkonrand van de eerste verdieping stond met grote letters Grand Théâtre.
Premières
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in het Grand Théâtre, Amsterdam in première zijn gegaan:
| |
|---|
| Parfumerie - Nieuw Schouwtooneel - 1938-03-09 |
| 60.000 piek per maand - Gelegenheidscombinaties - 1938-01-01 |
| Amsterdam Follies - Nederlandsche Revue - 1937-09-30 |
| De familie van mijn vrouw - De Komedianten - 1937-04-27 |
| Groote Polonaise - Nederlandsche Revue - 1936-10-16 |
| Maurits diamant in antiek - Gezelschappen Herman Bouber - 1936-04-11 |
| Galante Roovers - Gezelschap Grand Théâtre - 1935-06-29 |
| Zeg kan je zwijgen? - Ensemble Beppie de Vries - 1935-01-05 |
| Op 't hoekje van .. - Ensemble Beppie de Vries - 1934-12-01 |
| Bravo Peggy - Ensemble Beppie de Vries - 1934-11-01 |
| Gaat dat zien - Rido Revue - 1934-06-30 |
| Wally weet het! - Groot Nederlandsch Tooneel - 1934-05-25 |
| Kleine man, wat nu? - Groot Nederlandsch Tooneel - 1934-04-28 |
| In Pyama - Nationaal Operette Gezelschap - 1934-02-03 |
| Ik houd van Suzy - Gezelschap Grand Théâtre 1933-05-13 |
| Ik houd van Susy - Gezelschap Grand Théâtre - 1933-05-13 |
| Ik houd van "Susy" (Dix-neuf ans) - Gezelschap Grand Théâtre - 1933-05-13 |
| Gräfin Mariza - Wiener Operetten Gesellschaft - 1932-11-25 |
| Minnespel - Comœdia - 1932-10-29 |
| Zal je altijd van me houden - Comœdia - 1932-10-15 |
| Geld moet rollen - Gezelschap van Grand Théâtre - 1932-09-02 |
| Alles wordt weer goed - Gelegenheidscombinaties - 1932-06-11 |
| Sproet, de jongen met de zomersproeten - Gezelschap Dick van Peursen - Corry Vonk - 1931-11-04 |
| Kom, schaak me toch - Gezelschap Grand Théâtre 1931-08-01 |
| Zes huwbare meisjes - Gezelschap Grand Théâtre - 1931-04-04 |
| 't Lied der woestijn (The desert song) - Gezelschap Grand Théâtre - 1930-08-01 |
| Jim Cinders - Gezelschap Grand Théâtre - 1930-02-22 |
| Jim Cinders - Gezelschap Grand Théâtre - 1930-02-20 |
| Rose Marie - Gezelschap Grand Théâtre - 1929-08-15 |
| 'n Baby van 1000 weken - Gezelschap Grand Théâtre - 1929-06-29 |
| Clairette (Tais-toi mon coeur) - Gezelschap Grand Théâtre - 1929-05-01 |
| No, no Nanette - Gezelschap Flora/Difraen - 1928-10-01 |
| Het systeem-azaïs - Het Nederlandsch-Indisch Tooneel - 1928-09-02 |
| Haar andere man - Het Schouwtooneel - 1928-08-11 |
| De avonturen van een filmster - Het Schouwtooneel - 1928-08-01 |
| 't Instituut voor lieftalligheid - Fred Milton en Co. - 1928-07-18 |
| Nico Slipper gevonden - Fred Milton en Co - 1928-07-01 |
| Tilly's tribulaties - Gezelschap Grand Théâtre - 1928-06-02 |
| Samen uit, samen thuis - Het Schouwtooneel - 1928-05-01 |
| Een moeder - Het Schouwtooneel - 1928-03-17 |
| Een moeder - Toneelgezelschap Max van Gelder - 1928-03-16 |
| Dimonio, de hotel-telepaath - Gezelschap Grand Théâtre - 1928-01-14 |
| Speenhoff-avonden - Koos en Cees Speenhoff - 1928-01-04 |
| Zijne hoogheid de prins! - Het Schouwtooneel - 1927-12-24 |
| Het signaal in de nacht - Gezelschap Grand Théâtre - 1927-11-05 |
| De kat en de kanarie - Gezelschap Grand Théâtre - 1927-10-01 |
| Dokter Juci - Zomercampagne - 1927-09-26 |
| Dokter Juci - Gezelschap Milton en Bouwmeester - 1927-09-16 |
| De geveltoerist - Het Schouwtooneel - 1927-08-18 |
| De vrouw van m'n vrind - Gezelschap Grand Théâtre - 1927-06-01 |
| Van eigen bodem (Louis Davids en zijn makkers) - Louis Davids - 1927-03-27 |
| Van eigen bodem (Louis Davids en zijn makkers) - Gezelschap Grand Théâtre - 1927-03-26 |
| De levende Medusa of de krant, die men ziet - De Speeldoos - 1926-12-08 |
| Wat is er met Jones gebeurd ?? - De Speeldoos - 1926-11-10 |
| De lood ... architect - De Speeldoos - 1926-09-19 |
| 7 Kansen - De Speeldoos - 1926-09-01 |
| De muizenval - Gezelschap Grand Théâtre - 1926-07-24 |
| De Muizenval - Gezelschap Grand Théâtre - 1926-07-01 |
| Hôtel "De blauwe vogel" - Gezelschap Grand Théâtre - 1926-06-01 |
| De klimgeit - Het Schouwtooneel - 1926-05-01 |
| Consul Blauwbaard - Gezelschap Grand Théâtre - 1926-04-10 |
| Het 7e gebod - Gelegenheidscombinaties - 1926-04-03 |
| Millionair tegen wil en dank - De Speeldoos - 1926-03-01 |
| Het Zevende Gebod - Ensemble Herman Heijermans - 1926-02-02 |
| Fientje heeft stem - Gezelschap Grand Théâtre - 1926-01-09 |
| De verliefde Maharadjah - Gezelschap Grand Théâtre - 1925-11-19 |
| Z'n eerste vrouw - Gezelschap Grand Théâtre - 1925-11-14 |
| Dubbele Jan - Gezelschap Grand Théâtre - 1925-10-03 |
| Kruis of munt - Gezelschap Grand Théâtre - 1925-09-12 |
| De lelie van Montmartre (Le monsieur de cinq heures) - Gezelschap Grand Théâtre - 1925-07-11 |
| Maupie en de 100.000! - Gezelschap van het Theater Odeon - 1925-06-13 |
| 'n Charmante kerel - De Zomerspelers 1924-1925 - 1925-05-03 |
| Het zevende gebod - Gezelschap Grand Théâtre - 1925-04-18 |
| Dokter Stieglitz - Gezelschap Nap de la Mar - 1925-01-23 |
| Twee weezen - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-12-08 |
| De twee weezen - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-12-08 |
| Allerzielen - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-12-03 |
| De dertig zilverlingen - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-09-30 |
| 'n Nieuw stuk - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-06-25 |
| Wittebroodsweken - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-06-06 |
| 'n Misstap - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-04-16 |
| Nocturne - Esther de Boer-Van Rijk Ensemble - 1924-04-01 |
| De gouden spin - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-02-01 |
| De terugkeer van Sherlock Holmes - Gezelschap Grand Théâtre - 1924-01-01 |
| Ketty jokt niet - Gezelschap Grand Théâtre - 1923-08-15 |
| De 3e tweeling - Gezelschap Grand Théâtre - 1923-07-20 |
| 't Gesloten paradijs - Gezelschap Grand Théâtre - 1923-06-02 |
| De verliefde buurman (Amour quand tu nous tiens) - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1923-04-29 |
| De shimmy-bokser - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1923-03-17 |
| Harte...troef! - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1923-01-21 |
| Lou trouwt vandaag - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-12-25 |
| Ze durft - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-12-18 |
| Lou trouwt vandaag - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-11-25 |
| ".... Ik zeg je ze heeft ...." ("Et mois j' te dis qu'elle t' a fait de l'oeil !!") - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-07-29 |
| Baron von Haberniks - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-06-17 |
| ".... Ik zeg je ze heeft ...." - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-05-06 |
| In 't Gouden Haantje - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-04-08 |
| Beverly - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1922-03-11 |
| Beurskoorts - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1921-12-29 |
| Woningnood - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1921-11-12 |
| Kiki - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1921-07-04 |
| Kiki - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1921-07-02 |
| De muizenval - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1921-05-07 |
| De Kribbebijter - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1920-10-09 |
| Zoo ben ik nou - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1920-09-04 |
| Woningnood - N.V. Het Hofstad Tooneel - 1920-08-14 |
| Om 10.000 dollar (Nothing but truth) - N.V. Het Hofstad Tooneel - 1920-08-11 |
| The Liberty Cie - N.V. Het Hofstad Tooneel - 1920-06-26 |
| Geheime opdracht (In geheimer Mission) - N.V. De Tooneelvereeniging - 1920-05-24 |
| Dollarkoning (Une affaire d'or) - N.V. De Tooneelvereeniging - 1920-05-01 |
| Haar thuis - Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) - 1920-03-05 |
| Het purperen masker - N.V. De Tooneelvereeniging - 1920-02-10 |
| De kribbebijter - Nederlandsch Vaudeville Gezelschap - 1920-01-20 |
| De bedriegers - Gelegenheidscombinaties - 1920-01-12 |
| Arendsoog - N.V. De Tooneelvereeniging - 1919-12-10 |
| Nummer zeventien - N.V. De Tooneelvereeniging - 1919-09-01 |
| 't Gouden haantje - N.V. De Tooneelvereeniging - 1919-07-23 |
| Salome - N.V. De Tooneelvereeniging - 1919-03-01 |
| Lucifer - N.V. De Tooneelvereeniging - 1919-02-25 |
| Klare - Jan Musch - 1919-02-12 |
| Suikerfreule - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-09-01 |
| Pension Schöller - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-08-06 |
| Bokkesprongen - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-07-20 |
| Telefoongeheimen - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-07-10 |
| Kom pater! - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-04-27 |
| John Gabriël Borkman - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-04-20 |
| Een poppenhuis - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-04-13 |
| Lilly - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-03-12 |
| Gekocht en betaald - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-03-07 |
| Boven menschelijke kracht - N.V. De Tooneelvereeniging - 1918-02-23 |
| De hoogste wet - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-12-16 |
| Krelis Louwen - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-12-01 |
| Kok & Springer - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-09-10 |
| Een millioen! - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-07-28 |
| De goede genius - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-07-07 |
| Eva Bonheur - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-04-14 |
| De Oost-Indische compagnie - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-03-24 |
| Aron Laguna - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-02-24 |
| Schaduwen - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-02-16 |
| De gezonken klok - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-02-09 |
| O, o, wat zullen ze zeggen - N.V. De Tooneelvereeniging - 1917-01-25 |
| Naakt model - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-12-23 |
| Klein Eyolf - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-12-09 |
| IJsbrand - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-10-21 |
| De Spaansche Brabander - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-10-14 |
| Tropenadel - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-09-02 |
| Om de juf van boven! - De 1915-1916 Kluchtspelers - 1916-07-29 |
| Tante wil niet - De 1915-1916 Kluchtspelers - 1916-06-17 |
| Jan Ongeluk - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-06-15 |
| Ongeloovige Thomas - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-05-20 |
| De hofslachter - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-05-11 |
| Roman, 2e deel - N.V. De Tooneelvereeniging - 1916-01-13 |
| De generale repetitie - N.V. De Tooneelvereeniging - 1915-09-03 |
| Me zuster!! - De 1915-1916 Kluchtspelers - 1915-07-17 |
| Me Zuster !- De 1915-1916 Kluchtspelers - 1915-07-17 |
| 3x Drukken voor de lift - De 1915-1916 Kluchtspelers - 1915-06-18 |
| Der Opernball - Wiener Operette van Georg Braun - 1915-06-10 |
| Uitkomst - N.V. De Tooneelvereeniging - 1915-03-03 |
| De eer - N.V. De Tooneelvereeniging - 1915-02-13 |
| Bonardon - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-11-24 |
| Muis - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-11-18 |
| Robert, Bertram & comp. - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-10-07 |
| Brief in den schemer - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-08-16 |
| Op 't nippertje - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-06-03 |
| Recht op liefde - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-05-27 |
| Asra - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-05-23 |
| Pro domo - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-01-28 |
| Pro Domo - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-01-21 |
| Narrendans - N.V. De Tooneelvereeniging - 1914-01-16 |
| Magda - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-12-20 |
| Timm Boots - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-11-20 |
| Liefdesduel (Bataille de dames) - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-09-23 |
| Het nieuwe ministerie - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-07-29 |
| Fanny - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-07-16 |
| Nocturne - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-06-24 |
| Ahasverus - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-06-17 |
| Penelope - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-05-10 |
| Silvia Silombra - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-05-04 |
| Hamlet - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-04-05 |
| Mevrouw Warren's beroep - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-04-03 |
| Nina - N.V. De Tooneelvereeniging - 1913-02-09 |
| Liefde manoeuvres - Nederlandsch Blijspel Ensemble - 1912-08-08 |
| Susanna im Bade - Edmund's Deutsche Operette - 1912-03-22 |
| Die Fledermaus - Edmund's Deutsche Operette - 1912-03-13 |
| De Familie Lehmann - De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) - 1912-03-02 |
| Alt-Wien - Het Duitsche Tooneel - 1912-02-04 |
| Janus Tulp - Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Van Lier) - 1911-12-18 |
| Die Polnische Wirtschaft - Het Duitsche Tooneel - 1911-12-04 |
| Meijers - Het Duitsche Tooneel - 1911-11-05 |
| Die Sirene - Het Duitsche Tooneel - 1911-11-04 |
| Die Schmetterlingsschlacht - Het Duitsche Tooneel - 1911-10-01 |
| Kom j' ook op de bruiloft van Mietje? - Ensemble Solser en Hesse - 1911-09-01 |
| Een lief studentje - Ensemble Solser en Hesse - 1911-09-01 |
| Das Tal der Liebe - Edmund's Deutsche Operette - 1911-03-10 |
| Das Himmelbett - Edmund's Deutsche Operette - 1911-02-24 |
| Die keusche Susanne - Edmund's Deutsche Operette - 1911-01-22 |
| Küssen streng verboten - Edmund's Deutsche Operette - 1911-01-06 |
| Küssen streng verboten (Der schöne Gardist) - Edmund's Deutsche Operette - 1911-01-06 |
| Ein Herbstmanöver - Edmund's Deutsche Operette - 1910-11-26 |
| Zigeunerliebe - Edmund's Deutsche Operette - 1910-11-01 |
Een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan: Premieres Grand Théâtre, Amsterdam
Bronnen
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
- Productiedatabase
