Column Tussen de bedrijven door:6
Tussen de bedrijven door is een maandelijkse column door Jan Barend van Barneveld, medewerker van Theater Instituut Nederland (TIN) en redactielid van de Theaterencyclopedie, geschreven in 2012. Hierin schrijft hij vanuit de actualiteit over theater, geïllustreerd met voorbeelden uit de theatercollectie van het TIN.
Column juli 2012: Buiten spel
Over een paar weken is de sportzomer van 2012 voorbij. En tsjongejonge, het was me het sportzomertje wel. Tenminste, dat denk ik. Op de één of andere manier spelen sportzomers zich af in een parallel universum, ver weg van mijn eigen sterrenstelsel. Vraag mij niet wie onlangs de Tour de France gewonnen heeft. Een Amerikaan? Een Brit? Iemand uit een eurocrisisland? Geen Nederlander in ieder geval, want die deden het niet zo best. En er was ook nog iemand met plaspillen, zoveel weet ik dan nog net.
Al dat druilerige getennis op Wimbledon? Het gaat geruisloos aan me voorbij. Ik vind het al heel wat dat ik ergens gelezen heb dat Roger Federer voor het 87e keer gewonnen heeft, maar wie zijn tegenstander was? En welke vrouw heeft er dit jaar eigenlijk gewonnen? Betty Stöve? Dat schoonzusje van Daphne Deckers misschien? Zo’n meisje van Williams? Of die tennisster die zo orgastisch kon kreunen als ze met haar racket in de weer was? Of loop ik daar jaren mee achter?
Europees kampioenschap voetbal is ook al zoiets. Heel Nederland was in juni vergeven van de oranje fluppies, bluppies en andere truppies. Ik kon mijn huis niet in vanwege alle oranje vlaggen en andere enthousiasmerende parafernalia die aan mijn woning was bevestigd door attente buurtbewoners. Ik weet dat Spanje gewonnen heeft, natuurlijk, want ik ben niet helemaal achterlijk. Maar wie er in het doel stond voor Nederland? Of aanvoerder was van ons hechte team? Geen flauwe notie. Ik keek toen waarschijnlijk net naar een waargebeurd verhaal op RTL9 van een vrouw die iets ergs meemaakt met haar kind. Of ik zat op paleis Soestdijk naar het roeiende en zwemmende koor te kijken bij Orfeo ed Euridice.
Als slotakkoord van de sportzomer is het nu tijd voor de Olympische Spelen. De laatste weken zie ik allerlei sportieve types verzekeringen, banken en deodorants aanprijzen in reclamespotjes en op billboards. Steeds als ik denk: wie zijn deze mensen, blijken het sporters te zijn die deelnemen aan de Olympische Spelen. Sommigen herken ik heus wel. Epke Zonderland, bijvoorbeeld. Omdat ik vroeger altijd de Kameleonboeken verslond, en Epke daar zo in voor zou kunnen komen. En Anky van Grunsven is van de paarden, dat zie je zo. Marianne Vos zegt me ook nog iets. Of Edith Bosch. Al wordt het lastig om daar de bijpassende sport te noemen. Vermoedelijk iets met zwemmen of wielrennen. Maar ze zouden zich ook zomaar kunnen ophangen in de ringen. Je weet het niet. Nou ja – ík weet het niet.
Een beetje schizofreen is het wel. Een nationaal sportevenement als de elfstedentocht interesseert me geen worst – en die hoeft dan niet eens perse van Unox te zijn. Maar als Tryater een voorstelling over dit evenement maakt die zich afspeelt langs de elfstedenroute vind ik het jammer dat ik niet in het hoge noorden woon. Als Boukje Schweigman verzint dat haar spelers heel sportief in de weer moeten met een stel wieken, schiet ik direct wakker. Wat een uithoudingsvermogen, denk ik dan vol bewondering. Met open mond kijk ik naar de verrichtingen van dansers bij het Nederlands Dans Theater, terwijl ik de atleten die hun kunstjes vertonen bij het onderdeel ritmische gymnastiek links laat liggen.
De acrobatiek van de Ashton Brothers of de voorstellingen van de nieuwe lichting circustheaterartiesten – hartstikke leuk en interessant. In ons onvolprezen depot hebben wij kostuums van een Henri ter Hall-revue, die gemaakt zijn voor een nummer over de Olympische Spelen van 1928. Dat zijn prachtige kostuums, met afbeeldingen van sportonderdelen en landenvlaggen. Als ik die zie, krijg ik een heel apart gevoel van binnen. Maar sportevenementen… ze zijn niet voor mij. Of moet ik er mijn best voor gaan doen? In het huidige cultureel-politieke klimaat is het wellicht goed om toch eens een blik te werpen op het worstelen, schermen of boksen. Misschien steek ik er nog wat van op.
Fotocredits
- Affiche Artiesten sportfeest, 1914. Ontwerp: Arn. Van Roessel.
- Roland Miller in Tennis - People Show nr. 23, Mickery / People Show, 1969. Foto: Particam Pictures.
- Foto van jonglerende artiest met voetballen, Ahoy’ Kerstcircus, ongedateerd. Foto: Heinz Baudert.
- John Sandurski en Emanuele Soavi in Cheerio uit het programma Sportivo, Introdans Ensemble voor de Jeugd, 2002. Foto: Hans Gerritsen.
- Schilderij van drie parterre acrobaten, 1959. Olieverf op doek. Schilder: Georg Ferdinand Erfmann.
- 11 Stêdetocht, Fryske Toaniel Stifting Tryater, 2008. Foto: Karel Zwaneveld.
- Wiek, Schweigman&, 2009. Foto: Jochem Jurgens.
- Friso van Vemde en Joost Spijkers in Ballyhoo!, Ashton Brothers, 2005. Foto: Leo van Velzen.
- Natasa Novotná en Parvaneh Scharafali in Duo, Nederlands Dans Theater I, 2004. Foto: Dirk Buwalda.
- Een cape van wit satijn versierd met applicaties van olympische sporters van zwart fluweel en zilverkleurige pailletten, de zwarte figuurtjes zijn versierd met zilverkleurig band, de binnenkant is van satijn en stelt de Franse vlag voor. Cape uit de Henri Ter Hall Revue, 1928. Ontwerp: Herman J. Kaufmann.
Terug naar Column tussen de bedrijven door