Ajax - Noord Nederlands Toneel - 2005-11-10

Titel	Ajax
Producent	Noord Nederlands Toneel
Discipline	toneel
Onderwerp	repertoiretoneel
Premièredatum	10 november 2005
Seizoen	2005/2006, 2006/2007
Locatie	De Machinefabriek, Groningen
Productierecord (Axiell)	Catalogus Theatercollectie

Verhaal

In 2005/2006, 2006/2007 speelde het NNT een bewerking van Sophokles' Ajax, waarin de gebeurtenissen in dit werk vergeleken werden met de val van Srebrenica. Hierin speelde ook een aantal veteranen mee.

Na de Trojaanse oorlog voelt Ajax zich gepasseerd omdat niet hij maar Odysseus de wapenrusting van zijn gedode vriend Achilles krijgt. Uit wraak en in redeloze woede doodt hij zijn strijdmakkers. Althans dat denkt hij. Het meeslepende verhaal over deze Griekse strijder die aan waanzin ten onder gaat, is vermengd met de hedendaagse situatie van vijf jonge Nederlandse oorlogsveteranen. De getuigenissen van deze veteranen, getekend door een verre strijd voor vrede in landen als Bosnië, Rwanda en Sudan, vormen een indrukwekkend element in de voorstelling en confronteren de toeschouwer met de actualiteit van Ajax.

Betrokkenen

De onderstaande personen hebben een (in)directe bijdrage geleverd aan de realisatie van de theaterproductie (in voorkomende gevallen op basis van- of uitgaande van een bestaand werk). Aanvullingen zijn welkom.

Auteurs en makers

NB: Op dit moment worden specificaties (bijv. 'assistent', 'dialogen', 'ontwerp') nog niet meegenomen vanuit de premièredatabase. Deze informatie is op te vragen via de Theatercollectie.

Aan de realisatie van deze productie hebben meegewerkt:

• Auteur: Sophocles
• Bewerking: Jos Thie
• Vertaling: Johan Boonen

• Regie: Jos Thie
• Productie: Milena Bleeksma
• Productie: Hans Jansen

• Decor: Niek Kortekaas
• Kostuums: Hadewych ten Berge
• Licht: Kiek Groendijk

Rolverdeling en uitvoerenden

NB: De rolbenamingen zijn veelal direct overgenomen zoals in het originele programmaboekje vermeld, en kunnen zodoende verouderde termen bevatten. Zie ook deze pagina.

Jeroen de Man (Ajax, veteraan uit de oorlog)
Lotje van Lunteren (Tecmessa, zijn vrouw)
Veerle van Overloop (Athena, godin vermomd als aanvoerdster van de Griekse legers)
Wouter van Oord (Odysseus, veteraan uit de oorlog)
Joachim Kuipers (Eurysakes, zoon van Ajax en Tecmessa)
Oscar van der Laan (Eurysakes, zoon van Ajax en Tecmessa)
Johan van Loo (Eurysakes, zoon van Ajax en Tecmessa)
Abe Wichers (Eurysakes, zoon van Ajax en Tecmessa)
Merijn de Jong (Teucros, broer van Ajax)
Ruurt de Maesschalck (Agamemnoom, aanvoerder van de Griekse legers)
Chris Beuker (Koor, vijf veteranen uit de oorlog)
Wim Dijkema (Koor, vijf veteranen uit de oorlog)
Willem Dijkstra (Koor, vijf veteranen uit de oorlog)
Eertwijn de Groot (Koor, vijf veteranen uit de oorlog)
Jan Otte (Koor, vijf veteranen uit de oorlog)
Herman van Baar (Koorleider)

Overige betrokkenen

Videomontage: Ania Harre

Reacties

‘De authenticiteit van de beelden is overrompelend, het effect ervan overtuigend.’(Dagblad van het Noorden)

Fragmenten uit de recensie in Trouw: "Een keihard anti-oorlogsstuk". 19 oktober 2006.:

Zoals Jeroen de Man daar wezenloos met een mes in de hand voor zich uit zit te staren tussen de doodskisten, lijkt hij in niets op de superheld die Ajax in de Trojaanse oorlog was. Met zijn bolle wangen en ronde lijf oogt hij eerder als een anti-held, die de waanzin van een voorbije oorlog met zich meetorst en nooit meer aan de alom aanwezige dood kan ontkomen. Dat is ook de bedoeling van regisseur Jos Thie, zoals hij met een andere ingreep onderstreept: het koor wordt gevormd door een aantal echte oorlogsveteranen en hun verhalen over hun schrijnende ervaringen worden op het achterdoek geprojecteerd.

’Ajax’ is verre van een prettige voorstelling. Het is een keiharde confrontatie, die gevoelens van mededogen niet toelaat, laat staan ontroering. Een anti-oorlogstuk waarin de oorlog in alle vezels van de personages woedt. Dat is geen aangename constatering, maar wel één die een akelige waarheid over Sophocles’ tijd tot en met het nu vertelt.

Bronnen

• Productiedatabase