Vrij Volk - Toneelgroep 5 mei 1945 - 1945-06-06

Titel	Vrij Volk
Ondertitel	Een terugblik in vijf bedrijven
Producent	Toneelgroep 5 mei 1945
Premièredatum	6 juni 1945
Seizoen	1944/1945
Locatie	Stadsschouwburg (1894), Amsterdam

Betrokkenen

De onderstaande personen hebben een (in)directe bijdrage geleverd aan de realisatie van de theaterproductie (in voorkomende gevallen op basis van- of uitgaande van een bestaand werk). Aanvullingen zijn welkom.

Auteurs en makers

NB: Op dit moment worden specificaties (bijv. 'assistent', 'dialogen', 'ontwerp') nog niet meegenomen vanuit de premièredatabase. Deze informatie is op te vragen via de Theatercollectie.

Aan de realisatie van deze productie hebben meegewerkt:

Rolverdeling en uitvoerenden

NB: De rolbenamingen zijn veelal direct overgenomen zoals in het originele programmaboekje vermeld, en kunnen zodoende verouderde termen bevatten. Zie ook deze pagina.

Op dit moment is er hier geen rolverdeling ingevoerd. Bewerk deze pagina om een rolverdeling toe te voegen.

Toneelgroep 5 mei 1945 was na de bevrijding het eerste gezelschap dat vergunning kreeg om voorstellingen te geven in het land. Het gezelschap werd gevormd door spelers en makers, die geweigerd hadden zich aan te melden bij de Kultuurkamer, die door de Duitse bezetter in 1942 verplicht was gesteld voor kunstenaars.

Al tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er aan dit stuk geschreven, op initiatief van Albert Helman. Samen met August Defresne, Maurits Dekker, Antoon Coolen en Jeanne van Schaik-Willing werden vijf bedrijven geschreven, elk gebaseerd op een voorbeeld van historisch verzet van de Nederlandse bevolking.

"Vrij volk werd een groot succes, meer om de emotionele, dan de kunstzinnige waarde. 'De Hollanders hebben unaniem Vrij Volk toegejuicht,' schreef de Vlaamse schrijver Johan Daisne in De Hollandse reis, een reportage over Nederland in 1945. Van Dalsum heeft hem tranen van ontroering en vervoering doen wenen. 'Hij (...) had een grootheid, die deze was van het geweten der gehele intellectuele wereld, in zijn aanklacht van de machten, welke een ogenblik gedacht hebben de Geest te kunnen verduisteren.'"

De vijf bedrijven

Eerste bedrijf: Bataafsche dageraad, geschreven door Albert Helman en in regie van Ben Groeneveld
Tweede bedrijf: Leidens ontzet, geschreven door Maurits Dekker en in regie van Louis Saalborn
Derde bedrijf: Heil van het rampjaar, geschreven door Antoon Coolen en in regie van August Defresne
Vierde bedrijf: De brief aan Prins Willem VI, geschreven door Jeanne van Schaik-Willing en in regie van Paul Huf sr.
Vijfde bedrijf: Het heden, geschreven door August Defresne en in regie van Albert van Dalsum