Frascati, Amsterdam
Naam | Frascati, Amsterdam |
---|---|
Plaats | Amsterdam |
Type | Theaterzaal |
Thema | Toneel |
Gesloten | Nee |
Wikidata ID (Q-nummer) | Q14480507 |
Website |
Info | Waarde |
---|---|
Afbeelding | Voorgevel Veilinggebouw Frascati 1902 - Amsterdam - 20019551 - RCE.jpg |
Postcode: | 1017 SG |
Openingsdatum: | Niet beschikbaar |
Op de kaart: | Ga naar kaart... |
Wikimedia Commons: | Galerie (Wikimedia Commons) |
Gelegen in: | Amsterdam (Q9899) |
Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina Theater Frascati op Wikipedia.
Locatie Nes 59-61, Amsterdam - huidige situatie 63
Geschiedenis (1823- 1879)
Gebouw dateert wellicht nog van vóór 1819.
Verbouwing: 1823. Verbouwd tot theater (in de vorm van een ontspanningslokaal) in opdracht van Jacob Geijkema.
Verbouwing: 1842. Vergroting in opdracht van de nieuwe eigenaar, J.E. Stumpff. Architect M. Versteegh.
Verbouwing: 1843. Aanbouw van ‘gotische koffiezaal’.
Verbouwing: 1847. Uitbreiding met een perceel, dat tot vestibule van de koffiezaal verbouwd werd.
Opmerking (Bron: "Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw"): Pas vanaf 1859 kan men spreken van een theaterzaal.
Sluiting als theater juni 1879
Nadat in het gebouw (onder meer) respectievelijk een leprozenhuis, logement De Stad Lion en gouddraadtrekkerij De Gouden Bal gevestigd waren, maakte koffiehuishouder J. Geijkem er een ontspanningslokaal van onder de naam Frascati.
Hier werd muziek gemaakt, men kon er dansen en er werden ook wel toneelstukjes opgevoerd. In 1842 breidde Stumpff Frascati uit toen hij café Oud-Frascati aan de achterzijde (de Oudezijds Voorburgwal) bij het nieuwe Frascati trok. De zaal zou daardoor zijn uitgebreid met 1900 zitplaatsen en 600 staanplaatsen. In 1847 kocht Stumpff nog een perceel op de Oudezijds en richtte dit in als vestibule van de (in 1843 aangebouwde) ‘gotische koffiezaal’.
In 1859 werd Stumpff overgehaald een theateraccommodatie te installeren.
Vanaf 1823 is Frascati in de Nes dus een beroemde uitgaansgelegenheid in Amsterdam geweest en gebleven. De afmetingen waren dan ook indrukwekkend: in 1824 zou de zaal 33 bij 11,50 meter geweest zijn, en ruim 7 meter hoog. In 1843 wordt er een zaal bijgebouwd van 15 bij 6 meter, van 7 meter hoog. In 1846 komt er nog een zaal bij van vrijwel gelijke afmetingen.
Op 3 juni 1879 wordt Frascati verkocht aan de N.V. Verkooplokaal Frascati, en door A.L. van Gendt verbouwd tot veilinggebouw. Tot de te verkopen goederen behoorden ‘een houten toneelvloer met jukken, en de gaanderij met trap en toebehoren’.
Interieur / Exterieur
Interieur: Er waren in 1859 drie zalen. De maten spreken elkaar in de verschillende bronnen nogal tegen. Na 1859 beslaat het totale vloeroppervlak van Frascati ruim 500 m2. In de grote zaal hingen acht kronen met gasverlichting. Langs de wanden waren spiegels aangebracht, en men zat aan losse tafeltjes. Het plafond was in 1842 verwijderd en in plaats daarvan was een glas-in-loodplafond met daglichtlantaarns geïnstalleerd.
Tegenwoordig vlakke vloertheater met verplaatsbare tribunes.
Exerieur: In de loop der jaren is er heel wat vertimmerd aan het interieur van Frascati. De buitenkant is tot vandaag vrijwel onveranderd. In verhouding tot de smalle, omringende straten is het een groot complex, met een onopvallende entree, en lijkt het weinig op een theater.
Wederopening
Renovatie: 1980 In 1981 kreeg Toneelgroep Baal het pand ter beschikking, en sindsdien is Frascati weer in gebruik als theater. Hiervoor werden er feesten en vergaderingen gehouden, en incidenteel toneelvoorstellingen gegeven. Thans onderdeel van de Nestheaters, samen met De Brakke Grond en De Engelenbak.
Frascati is een innovatief en dynamisch theater in het centrum van Amsterdam dat de beschikking heeft over twee locaties: Frascati in de Nes en Frascati 4 op Nes 71. Daarnaast programmeert Frascati regelmatig in Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond. Jaarlijks presenteert Frascati zo'n 450 verschillende nationale en internationale voorstellingen en produceert het zo'n twintig grote en kleine producties.
In de Nes hebben we vier zalen, Frascati 1, 2 en 3 waarin toonaangevend werk uit binnen- en buitenland wordt getoond. Sinds kort hebben we ook beschikking over Frascati 4 (de voormalige Engelenbak). Onze vaste gezelschappen gaan vaak bij ons in première. Van groepen als Dood Paard en Maatschappij Discordia tonen we alle voorstellingen. Daarnaast spelen onder meer Toneelgroep Amsterdam, het ROtheater, Toneelgroep Oostpool en het Nationale Toneel een deel van hun voorstellingen in Frascati en bieden we onderdak aan nieuwere gezelschappen zoals Schweigman& en Troubleman. Ook is er veel theater uit het buitenland te zien, en is er veel aandacht voor dans, performance en theater op locatie.
In Frascati 4 krijgt pril werk een kans; jong, innovatief maar nog niet gevestigd, Frascati 4 is hét theaterlaboratorium van de Randstad.
Toneelgroep BAAL voor Frascati, 1975. Foto: Hans Verhoeven. Collectie TIN.
Premieres: 1823-1879 gevolgd door incidentele bespeling 1966-1977 en vanaf de renovatie in 1980 en 1981
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan:
- het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
Zie voor de premières die plaatsvonden op de locatie Frascati WG, Amsterdam de betreffende pagina.
Producent
Frascati Producties is het grootste productiehuis van Nederland. Per jaar produceert en presenteert het zo’n vijftien voorstellingen van de meest getalenteerde theatermakers. Zie ook Frascati Producties.
Foto's Nationaal Archief
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007