Cyriel Buysse
Cyriel Buysse
| Naam | Cyriel Buysse |
|---|---|
| Volledige naam | Cyrillus Gustave Emile (Cyriel) baron Buysse |
| Geboortedatum | 20 september 1859 |
| Geboorteplaats | Nevele |
| Overlijdensdatum | 25 juli 1932 |
| Overlijdensplaats | Afsnee |
| Beroep | Auteur |
| Discipline | Toneel |
| Externe databases: | |
| DBNL | |
| VIAF |
Biografie
Cyriel Buysse (1859-1932) was een Vlaams naturalistische schrijver. Hij doorliep het atheneum te Gent en hielp zo nu en dan in de cichoreifabriek van zijn vader, die wilde dat hij de fabriek zou overnemen. Op aanraden van zijn tante, de schrijfster Virginie Loveling, begon hij op zijn zesentwintigste te schrijven. Buysse maakte enkele zakenreizen naar de Verenigde Staten (1886, 1891, 1892 en 1893), mogelijk met de intentie om er permanent te blijven en een cichoreifabriek te stichten. Deze reizen inspireerden hem jaren later in Twee werelden (1931).
In 1893 was hij medestichter van Van Nu en Straks. Op 1 oktober 1896 trouwde hij met de Nederlandse weduwe Nelly Dyserinck en verbleef regelmatig in Den Haag. Daar stichtte hij in 1903 Groot Nederland, samen met Louis Couperus en Willem Gerard van Nouhuys. Vanaf 1900 bracht Buysse met zijn gezin - in 1897 was zoon René Cyriel geboren - enkele maanden per jaar in Vlaanderen door, vooral in Afsnee. In 1911 kocht hij in Deurle achter het dorp de 'Molenberg' en liet er een paalwoning bouwen.
Hij werd gezien als naturalistisch schrijver (Het recht van de sterkste en De Biezenstekker) met als voorbeeld de Franse schrijvers Emile Zola en Guy de Maupassant. Het toneelstuk Het gezin Van Paemel is een van zijn bekendste werken en wordt nog geregeld opgevoerd door allerlei gezelschappen. Zijn latere werk is realistischer en heeft soms een satirische of ironische toon.
Zijn werk schokte de Vlaamse goegemeente en werd zeer negatief onthaald. Pas op latere leeftijd vond hij erkenning. In 1921 ontving hij de Staatsprijs voor Vlaams verhalend proza, die hem in 1918 was toegekend voor zijn werk in de periode 1915-1917.
In 1930 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde en in 1932, enkele dagen voor zijn dood, ontving hij de titel van baron. Buysse, die al langer ziekelijk was, overleed aan een beroerte. Hij werd begraven op de Westerbegraafplaats in Gent.
Cyriel baron Buysse eindigde in 2005 op nr. 81 in de Vlaamse versie van De Grootste Belg. In 2007 werd de biografie Het leven, niets dan het leven. Cyriel Buysse en zijn tijd. van Joris van Parys bekroond met de ABN AMRO Bank Prijs voor het Beste Non-Fictie Boek.
Theater CV
Cyriel Buysse heeft bijgedragen aan 6 productie(s).
Cyriel Buysse heeft gewerkt in de volgende functies:
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Cyriel Buysse heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
| Productie | Functie | Producent | Seizoen | Premièredatum | In regie van |
|---|---|---|---|---|---|
| Het gezin van Baas van Paemel | Auteur (schrijver libretto, scenario) | De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) | 1903/1904 | 12 maart 1904 | Henri van Kuyk |
| Een sociale misdaad | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Haarlemsch Tooneel | 1903/1904 | 23 april 1904 | Alexander Saalborn |
| Se non è vero | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Haarlemsch Tooneel | 1905/1906 | 27 september 1905 | |
| Het gezin Van Paemel | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Koninklijke Vlaamse Schouwburg | 1962/1963 | 6 februari 1963 | Jo Dua |
| Driekoningenavond | Auteur (schrijver libretto, scenario) | NTGent | 1972/1973 | 5 mei 1973 | Hugo van den Berghe |
| Driekoningenavond | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Koninklijke Nederlandse Schouwburg | 1972/1973 | 5 mei 1973 | Hugo van den Berghe |
Bronnen
Proza
portret door Emile Claus
- Guusje en Zieneken. (1887)
- Twee herinneringen uit Amerika (1888)
- Beter laat dan nooit (1891)
- Het huwelijk van neef Perseyn (1893)
- Het recht van den sterkste (roman 1893)
- De biezenstekker (1894)
- Sursum corda! (1894)
- Wroeging (1895)
- Mea culpa (1896)
- Op 't Blauwhuis (roman 1897)
- De zwarte kost (1898)
- Schoppenboer (roman 1898)
- Uit Vlaanderen (bundel 1899)
- Te lande (bundel 1900)
- een Leeuw van Vlaanderen (1900)
- Van arme menschen (1901)
- Daarna (1903)
- Aan 't strand (1903)
- Tusschen Leie en Schelde (bundel 1904)
- In de natuur (bundel 1905)
- Het verdriet van meneer Ongena (1906)
- Het leven van Rozeke van Daelen (roman 1906)
- Het Bolleken (roman 1906)
- Lente (bundel 1907)
- Het volle leven (roman 1908)
- Ik Herinner mij (bundel 1909)
- De eenzame (1909)
- Het "ezelken", wat niet vergeten was (roman 1910)
- De vroolijke tocht (reisverhaal 1911)
- Stemmingen (bundel 1911)
- Levensleer (roman met Virginie Loveling) (1911)
- De nachtelijke aanranding (roman 1912)
- Per auto (reisverhaal 1913)
- Van hoog en laag (roman 1913)
- Oorlogsvizioenen (bundel 1915)
- Zomerleven (1915)
- Een vroolijk drietal (bundel 1916)
- Van een verloren zomer (1917)
- De roman van den schaatsenrijder (1918)
- De strijd (1918)
- De twee pony's (bundel 1919)
- Plus-que-parfait (roman 1919)
- Zooals het was... (roman 1921)
- Uit de bron (bundel 1922)
- De Laatste Ronde (reisverhaal 1923)
- Tantes (roman 1924)
- Typen (1925)
- Uleken (roman 1926)
- Kerels (bundel 1927)
- Dierenliefde (bundel 1928)
- De schandpaal (roman 1928)
- Wat wij in Spanje en Marokko zagen (bundel 1929)
- Uit het leven (bundel 1930)
- Twee werelden (1931)
- Rivièra-impressies (reisverhaal 1932)
- Verzameld werk (7 delen) (1974-1982)
Toneel
- De plaatsvervangende vrederechter (1895)
- Driekoningenavond (1899)
- Maria (1900)
- Het gezin van Paemel (1903)
- De landverhuizers (1904)
- De sociale misdaad (1904)
- Se non é vero... (1905)
- Het recht (1908)
- Sususususut (1921)
- Jan Bron (1921)
- Lente
- Andere Tijden een lang ongekend en onuitgegeven vervolg op Het Gezin Van Paemel (±1920)
Het gezin van Paemel werd in 1986 voor televisie verfilmd door regisseur Paul Cammermans. Het scenario was mede geschreven door Hugo Claus en Jan Blokker.
Bronnen